This is page bt_d0154. Please don't edit above this dashed line. Thank you! -----------------------------------------------------------------------------
154 DOHTER--DÓN
dohter doctor:--Dohter gód (bonus doctor, L.) rabboni, Jn. R. 20, 16. dóhtor. l. dohtor, and add:--Dogter mín filia mea, Mt. R. 15, 22. Ic bidde þínre dohtor, Ap. Th. 4, 4. Mýnre dohtor gifta, 8. Sæcgaþ dohter (doehter, L.) Sione dicite filiae Sion, Mt. R. 21, 5. Of dohter (doehter, R.) his de filia ejus, Mk. L. 7, 26, 29. Móder on doehter (dohter, R.) and dohter on moeder mater in filiam et filia in matrem, Lk. L. 12, 53. Docter filiam, Mk. p. 3, 17. Dohtra (dohtero, L., dohter, R.) filiae, Lk. 23, 28. v. bróþor-, freó-dohtor. dohtor-sunu a grandson:--Leódulf wæs þæs ealdan Oddan sunu and Eádweardes cininges dohtorsunu, Chr. 982; P. 124, 32. dohx. v. dox. dol; adj. For Cot. 198 l. Wrt. Voc. ii. 85, 6, and add:--Tó dol þú wæ-acute;re and tó gedyrstig þá þú wéndest þæt þínra feohgestreóna ende ne gewurde, Wlfst. 260, 21. Dysig &l-bar; dole (ðú ídle &l-bar; unwís) fatue, Mt. R. 5, 22. Gelíc were dysig &l-bar; dolum similis viro stulto, 7, 26. Him ne ondræ-acute;dað ðá dolan ðæt hié sién ofer óðre praecipites ceteris praeferri non metuunt, Past. 51, 19. Ðá dolan . . . ðá wísan hebetes . . . sapientes, 203, 3. dol, es; n. Folly, stupidity:--Ne geríseð æ-acute;nig unnytt æ-acute;fre mid bisceopum, ne doll ne dysig, Ll. Th. ii. 314, 31. Sé ðe eall his mód bið áflogen tó gæglbæ-acute;rnesse and tó dole qui totis cogitationibus ad lasciviam defluit, Past. 73, 12. Gif se gilda mid dysie and myd dole stleá, bere sylf þ-bar; hé worhte, Cht. Th. 612, 2. dolg; n. and m. (Hml. S. 20, 67). Add to instances given under dolh: I. a wound:--Wiþ hundes dolge for a wound made by a dog, Lch. ii. 144, 11. Þú ætýwest þínra honda dolh and þínre sídan and þínra fóta, Angl. xii. 510, 14. II. a boil, tumour:--Se læ-acute;ce sceolde ásceótan þ-bar; geswell . . . heó gewát of worulde on þám þriddan dæge syððan se dolh wæs geopenod, Hml. S. 20, 67. Hét Isaias wyrcan æ-acute;nne clyþan tó þæs cyninges dolge jussit Isaias ut tollerent massam de ficis et cataplasmarent super vulnus (Is. 38, 21), 18, 431: Hml. Th. i. 476, 1. dolg-drenc. Add to dolh-drenc:--Dolhdrenc antidotum, An. Ox. 383. Wryc gódne dolhdrenc, Lch. ii. 326, 25. dolg-rune. l. dolg-rúne. dolg-swæþ; n.: -swaþu; f. Add to examples under dolh-swæþ: I. neut.:--Dolgswæð cicatricis uestigia, Bd. 4, 19; Sch. 449, 7. Eáðe mihte Críst árísan of deáðe bútan dolhswaðum, ac hé heóld þá dolh&dash-uncertain;swaðu, Hml. Th. i. 234, 26. Hí grápodon ðá dolhswaðu, 302, 2. II. fem.:--Nán dolswaþu næs gesýne, Hml. Th. ii. 492, 9. Hé hæfde áne dolhswaðe on his hneccan, Hml. S. 30, 268. Dolgsuaþhe plagae uestigia, cicatrices, Bl. Gl. Dolcswaðan cicatrices, Hpt. Gl. 510, 57. dol-líce. Add:--Oft mon ræ-acute;sð suíðe dollíce on æ-acute;lc weorc and hræd líce, and wénað men ðæt hit sié for hwætscipe saepe praecipitata actio velocitatis efficacia putatur, Past. 149, 12. Seó beó dollíce hyre cynesetl gestíhð, Angl. viii. 324, 15. dol-sceaþa. Add: dol(h)-sceaþa (?) a robber who wounds. Cf. dolswaþu for dolh-swaþu: dol-scipe. Add the Latin passage: aversio parvulorum interficiet eos: dol-spræc. l. dol-spræ-acute;c: dol-willen. Cf. druncen-willen: dol-wíte. Add: dol(h)-wíte (?) pain of a wound. The Latin on which this part of the riddle (dryhtfolca helm, nales dolwíte) seems based is 'sanis victum et laesis praestabo medelam.' dóm. Add:--Dóm censura, Wrt. Voc. ii. 21, 35: 24, 5. I. judgement. (1) where an opinion is formed:--Ðá dysegan men sint æ-acute;lces dómes swá blinde, þ-bar; hí nyton hwæ-acute;r ðá sóþan gesæ-acute;lþa sint gehýdde, Bt. 32, 3; F. 118, 22. Þætte ealra heora dóme (judicio) gecoren wæ-acute;re, hwanone þ-bar; cymen wæ-acute;re, Bd. 4, 24; Sch. 485, 8. (2) where sentence is passed:--Mycel egsa gelimpeþ eallum gesceaftum, þonne se dóm neálæ-acute;ceþ, Bl. H. 91, 19. Ealle sceolan forþ gán tó þám dóme, 95, 18. Se yfela déma onwendeþ þone rihtan dóm, 61, 31. (2 a) of an unfavourable sentence, condemnation:--Þá láreówas beóþ dómes wyrþe, gif hí nellaþ þ-bar; folc læ-acute;ron, Bl. H. 47, 23. II. direction, ruling:--Hié heora scriftum fullíce geandettiaþ, and be heora dóme bétaþ, Bl. H. 193, 23. III. will, discretion; arbitrium:--Mid cyre, dóme arbitrio, i. judicio, An. Ox. 1315. Hí rícsiað of hira ágnum dóme, næs of ðæs hiéhstan déman ex se et non ex arbitrio summi rectoris regnant, Past. 27, 16. Sié þ-bar; on cyninges dóme, swá deáð swá líf, Ll. Th. i. 66, 10. Ic hine tó heora sylfra dóme ágeaf, Bl. H. 177, 25. Þú læ-acute;tst eal eówer færeld tó þæs windes dóme quo flatus impellerent, promovereris, Bt. 7, 2; F. 18, 33. Gebeád hé him hiera ágenne dóm feós and londes, Chr. 755; P. 48, 17: By. 38. Þá teóþan sceattas wæ-acute;ron on úrum ágnum dómum, Bl. H. 51, 7. Wese hit be eówrum dómum, 157, 7. IV. authority:--Dóme auctoritate, An. Ox. 5149. Swá hé démð ús on dómes dæg, swá wé hér demað þám mannum þe wé hér on eorþan dóm ofer ágon, Wlfst. 300, 11. Dómas magistratus, i. principatus, An. Ox. 260. IV a. an authority, a judicial body, court (cf. Icel. dómr a court for judgement):--Dóme senatu (a Romano senatu capitalem sortitus sententiam), An. Ox. 8, 229. V. reputation, glory:--Sé geworhte micelne dóm on ðæ-acute;m gefeohte, Ors. 2, 5; S. 78, 27. Þ-bar; hé him swilcne dóm ne on&dash-uncertain;dréde, ne his mægnes micelnysse ne wnndrode, Hml. S. 30, 40. VI. an ordinance, a decree:--Nis nán rihtra dóm, þonne úre æ-acute;lc óðrum beóde, þæt wé willan, þæt man ús beóde, Wlfst. 112, 4. Dóme, ræ-acute;de decretum, i. judicium, i. secretum, An. Ox. 2676. 'Canst ðú þone dóm mýnre dohtor gifta?' Apollonius cwæð: 'Ic can þone dóm, and ic hine æt þám geate geseah,' Ap. Th. 4, 8-10. Þis synd þá dómas (judicia) þe þú him tæ-acute;can scealt, Ex. 21, 1. Dóma decretorum, An. Ox. 2, 329. Dómum, gesetnessum sanctionibus, i. judiciis, 842. Gehír nú godcunde dómas audi ceremonias atque judicia, Deut. 5, 1. Bebodu and godcunde æ-acute;and dómas mandata et ceremonias atque judicia, 31. Gescrifu, dómas ceremonias, Wrt. Voc. ii. 23, 54. VII. a sentence, doom:--Se dóm þæt hire wæs tó gecweden, þ-bar; heó cende on sáre, Bl. H. 3, 8. Se mon þe nú démeþ þæ-acute;m earmum búton mildheortnesse, þonne biþ þám eft heard dóm geteód, 95, 36. Se deáð him tó cymeþ Godes dóm tó ábeódenne, 59, 11. Heardne dóm gehýran, 83, 17. Beheáfodlicne dóm capitalem sententiam, An. Ox. 4043: 4803. Iudas geseah þone réðan dóm, Hml. Th. ii. 250, 13. VIII. a case for settlement, question:--Áworden wæ-acute;s doom (dóm, L.) from clæ-acute;nsunge facta est quaestio de purificatione, Jn. R. 3, 25. Dóme examini, i. judicio, An. Ox. 1313. Geáxode dómas responsa, Wrt. Voc. i. 20, 68. Dómum scissitationibus, Wrt. Voc. ii. 79, 14. IX. state, condition:--Geceás hé Laurentium tó þám háde þæs biscopes dómes ad pontificatus ordinem Laurentium elegit, Gr. D. 329, 17. Álýsede fram bende æ-acute;lces mennissces dómes nexu humanae conditionis exuti, C. D. B. i. 154, 15. On þeówum dóme &l-bar; tó þeówan geseald in servum venundatus, Ps. L. 104, 17. Yfel se cyning wiþ þám Crístenan dóme dyde, Bt. 1; F. 2, 15. Wé sculan æ-acute;nne Crístendóm healdan and æ-acute;lcne hæ-acute;ðene dóm oferhogian, Wlfst. 274, 16. v. dryht-, un-, unriht-, weorold-, wóh-dóm. dóm-bóc. Add:--Ic gedó þ-bar; man sceall þé wel fæste gewríðan, and þé, eall swá seó dómbóc be swilcum mannum tæ-acute;cð, oft and gelóme swingan, Hml. S. 23, 714. [v. N. E. D. doom-book.] dóm-dæg. Add:--Ondræ-acute;de man dómdæg, Wlfst. 75, 6: 179, 16. [O. Sax. dóm-dæg: O. H. Ger. tuom-tag.] dómere. Add:--Þé mon tó dómere geceás, Bt. 8; F. 24, 30. [v. N. E. D. doomer.] dóm-ern, -ærn. Add:--Dómærn pretorium, Wrt. Voc. ii. 85, 64. Dómern, An. Ox. 4498. Þæs dómernes cafertún atrium praetorii, Mk. 15, 16. Hé eóde in þæt dómern ðæ-acute;r ðæ-acute;r Caluisianus wæs in miclum gemóte, Shrn. 116, 31. dóm-hús. Add:--Dómhús pretorium, Wrt. Voc. ii. 85, 64. [Prompt. Parv. dome-howse.] dómisc; adj. Of the final judgement, of doomsday:--Mid ðý dómiscan fýre onæ-acute;led, Sal. K. 148, 30. dóm-lic. Add:--Dómlicum synoþum decretis synodalibus, An. Ox. 2889. Tída dómlice horas canonicas, Angl. xiii. 384, 268. [O. H. Ger. tuom-líh.] dóm-líce. Add:--Sé hæfde áre on eorþríce, sé þe ælmyssan dæ-acute;lde dómlíce, Lch. i. 400, 9. Bið deóplícor gehwyrfed ðæt deófol on deáðes onlícnisse . . . Dómlícor bið ðonne se Pater Noster gehwyrfed on Dryhtnes onlícnisse, Sal. K. 146, 25. domne. Add:--Þá wæs domne Leó pápa on Róme, Chr. 853; P. 64, 29. Tó ðæs bisceopæs mearcæ . . . swá tó domnes hlincæ, C. D. v. 84, 16: 243, 22. Cf. (?) domni pól, vi. 221, 30: iii. 377, 24. dóm-setl. Add:--Beforan dómsetle ante tribunal, Dóm. L. 123. Hé gearwað his dómsetl paravit in judicio sedem suam, Ps. Th. 9, 8. Tó dómsetlum ad subsellia, ad tribunal, Germ. 393, 61. Þæt hí on ðám micclum dóme ofer twelf dómsetl sittende beóð tó démenne eallum mannum, Hml. Th. i. 542, 20. [O. H. Ger. tuom-sedal tribunal.] dóm-settend. Substitute: One who ordains judgement (v. settan, VI), a lawyer:--Juriconsultus, jurisperitus, id est rihtscrífend sive dómsettend, Wrt. Voc. ii. 49, 13. dóm-stów, e; f. A judgement-place, tribunal:--Hwæ-acute;r syndon démra dómstówa ?, Wlfst. 148, 31. dóm-weorþung, e; f. Honour, glory:--Sige forgeaf Constantíno cyning ælmihtig, dómweorðunga, El. 146: 1234. dón(?):--Dón damulus [dán damulas?], Wrt. Voc. ii. 28, 30. dón. Add: [Forms from the Northern Gospels and Vespasian Psalter are: ic dóam, dóem, doom, dóm, dóe, þú dóas, dóes, dóest, hé dóas, dóes, dóað, dóeð, pl. dóas, dóað; subj. dóe; infin. dóa, dóe, tó dóanne, dóenne; pp. dóen, dæ-acute;n. In a Mercian charter a subjunctive dé occurs; deodan, p. pl. indic., dede faceret, Kent. Gl. 257, are Kentish forms.] I. absolute, to do, act:--Sé bið Godes andsaca þe Godes láre forlæ-acute;t and þurh deófles láre of ðám déð ðe his cristendóme tó gebyreð (acts in a way that is not consistent with a proper regard to his Christianity), Wlfst. 78, 15. Ðegn ðone hláferd his onfand suá dóende (dónde, R.), Mt. L. 24, 46. Ealle unrihtlíce dóende omnes inique agentes, Ps. Spl. 24, 3. II. to do, perform an action, make war:--On hwælcum mæht ðás ic dóe &l-bar; dóam (faciam), Mk. L. 11, 29. Ic dóam, 33. Ðoncunge ic dóem (dóm, R.) gratias ago, Jn. L. 11, 41. Þ-bar; ic doom (dóe, R.) quod ego facio, 13, 7. Ðás táceno ðá ðe ðú dóas