This is page cv_b0316. Please don't edit above this dashed line. Thank you! -----------------------------------------------------------------------------
316 í.
hann var í stafni á skipi hans, he was an inmate of the stern of the ship, Eg. 177: as also local names, í Þrándheimi, í Bæ, Kirkjubæ, Landn. passim: of a river, sea, lake, í ánni, in the river, passim; í læknum, in the brook; er mikill fjöldi eyja í því vatni, there are many islets in that water, Fms. x. 134; fengu þeir í hafi storm mikinn, vii. 51; skiljask í hafi, x. 122; liggja í lægi, in harbour, Grág. i. 92: of a place, í einum stað, í þeim, hverjum stað, in one, that, every place, Nj. 3; í heimi, in the world; liggja í valnum, Vígl. 26; standa í höggfæri, within sword's reach, Nj. 97; í miðri fylkingu, 274. IV. ganga allir í einum flokki, all in one flock, Nj. 100; í bókum, in books, Fms. xi. 49, (á bókum, Landn. 23); í Aldafars-bók, Landn. 23. 2. in, among; í Gyðinga-fólki, among the Jews, Ver. 12; var þá íllr kurr í Böglum, Fms. ix. 45; engi í kvenmönnum, not one of the women, Str. 18. V. in, within; hafa, halda í hendi, to wield, hold in the hand; hafa staf, spjót, vápn, sverð, etc., í hendi, Nj. 91; reiða í knjám sér, to carry on one's knees, Eg. 396. 2. of dress, clothes; vera í ..., to be in, wear; hann var í blám stakki, treyju, kyrtli, skarlats-klæðum, geithéðni, litklæðum, Nj. 48, 83, 91, 143, 175, 211, Fms. xi. 85. B. TEMP, in, during; þenna vetr í Jólum, during Yule, Fms. x. 159; í Jóla-föstunni, in Advent, Dipl. ii. 14; í hinni fyrri æfî, in olden time, Ver. 59; í fyrsta heims-aldri, 7; aldrei optar í öldinni, never more during the period, Rb. 78; í hverri tíð, at any time, Hom. 112; í fornöld, in days of yore; í ári, this year, Sighvat, Lex. Poët.; í sumri, this summer, Bjarn. 7; í hausti, this autumn, Fms. vii. 70 (in a verse); í vetri, this winter, Eb. (in a verse); í degi, to-day, Fas. ii. 33 (in a verse); í kveldi, to-night, (mod. í kveld), Skíða R. 108, Sturl. iii. 275, see p. 37 (B. IV); í fyrstu, at first, Fms. i. 147, x. 4; í upphafi, in the beginning; í því bili, in that moment, 389; í þessu bili, 103; í því sinni, at that time, Sturl. ii. 3; í fyrsta ..., öðru sinni, the first ..., second time, Ísl. ii. 211, v.l.; í því (bili understood), adverb. in the very moment, then, Nj. 114; í því er Gunnarr stendr upp, ríðr ..., 82; í þessu, in the same moment, 125; Drottins-dag hinn fyrra í þingi, during the 'Thing-time,' Grág. i. 48: also, fyrsta, síðasta dag í sumri, vetri, viku, mánaði, the first, last, day of summer, winter, week, month; í augabragði, in a moment, Barl. 124. C. METAPH. in various relations: I. denoting action, engagement, condition, often in Engl. to be rendered by a participle; vera í för með e-m, to be in the suite of another, travelling in his company; þar var ok brúðr í för, the bride was also in the party, Ld. 94; Skammkell var í för með Oddkatli, Nj. 81; ef maðr andask í þingför, on the way, Grág. i. 138; hafa kaupskip í siglingu, í förum, to have a ship in trade, voyage, Nj. 3; vera í víkingu, to be engaged in freebooting, Eg. 178; vera í bardaga, to be in the battle, Nj. 97; ef hann hittir hann í verki (working, at his work) úti ..., ef hinn er í verki (at work), Grág. i. 244; vera í smíð tíutigi vetra, to be a hundred years in building, of a house, Ver. 8; vera í gæzlu, to be in custody, Fms. ix. 3; vera í góðu yfirlæti, to be in good quarters, live well, x. 63; vera í boði e-s, to be in a person's invitation, bidden by him, his guest, ix. 497: í trausti, í nafni e-s, to do a thing in one's confidence, in one's name, passim; í minni eigu, in my possession, Ld. 30; eg á það ekki í eigu minni, ala barn í ánauð, Grág. i. 363; vera í skuld, to be in debt, id.; sitja í festum, Nj. 4; í trausti e-s, in his trust, under his protection, Eg. 465; göra e-t í banni, leyfi, orlofi e-s, to do a thing with the ban, leave, consent of one, passim; í nafni Guðs, in God's name, Niðrst. 8, N. T.; sitr Gunnarr nú heima í sæmd sinni, in all his glory, Niðrst. 88; eiga mikit í ábyrgð, to have much at stake, passim; í hljóði, in silence, in hearing, (see hljóð); hafa e-t í hug sér, to have in mind, Ld. 40. 2. denoting state; liggja í úviti, to lie in a swoon, Nj. 91; í sárum, Eg. 34; í helsótt, Grág. i. 201; menn vóru í svefni, asleep, Hrafn. 26, Barl. 66; láta ílla í svefni, Nj. 94; sofa í ró, to sleep in peace, Fms. vii. 317; vera í blíðu, góðu, íllu skapi, to be in a blithe, good, ill humour, Sks. 285; í reiði, in anger, Barl. 86; í hörðum hug, 655 xii. 3; vera í valdi e-s, in one's power, Barl. 86; í kafi, under water. II. denoting capacity, regard to, quality, in; hinir mestu íllvirkjar í ránum, great evil-doers in robbery, Fms. ix. 372; roskinn í orðum, mature in words, 241; léttr í máli, cheerful in speech, Ld. 228; þótti sem engi hestr mundi hafa við þeim í vígi, Nj. 89; hann gafsk bezt í öllum mannraunum, in all trials, Ld. 60; ef þér prettið hann í engu, in naught, Nj. 90; í öllum hlutum, in everything, Barl. 115; í allri atferð sinni, in all their ways, Dropl. 7. 2. by means of, through; opt kaupir sér í litlu lof, Hm. 51; hann sveik tvá sveina í fjölkyngi sinni, 623. 49; hvárt sem þeir göra þat í ráðum eðr í öðrum hlutum, Grág. i. 314; sakir þær er þú hefir gjört á hönd þér í björgum við Þórólf, Ld. 44; fannsk þat á í öllu, at ..., Nj. 90. III. denoting substance, matter, value, in; það er gott efni í e-u, it has good stuff in it; gott silfr í hring, gott manns-efni í e-m, the stuff of a good man is in one; varat (var Ed.) ílls þegns efni vaxit í syni mínum, i.e. my son would have made no bad thane, Stor. 11; hafa góða forystu í e-m, to have a good leader in a person, Skálda 200 (in a verse); at eigi hafi komit meiri gersemi í skikkju (never had come such a jewel of a cloak) til Noregs, Fms. x. 200; fé er í því, there is value in it, vii. 197; Hallr kvað góðan kost í henni, H. said she was a good match, Nj. 180; í þessu var þeim skömm, it was a disgrace to them, Barl. 139; meiri er veiðr í Flosa, en mörgum öðrum, there is more in F. than in many of the rest, Nj. 232; hefnd væri í honum, he would be a fit object for one's revenge, Hrafn. 26; það er gagn, lið í e-u, a thing is of use; ekkert gagn, lið, í e-u, useless; spyrr Þórólfr eptir, hvat verið hefir í erendum þeirra, Th. asked what their errand had been, Eg. 19; hvat er í því, how is that? what is the matter? Nj. 67; þat var mest í því (that was the chief reason) at allir vildu leita þér vegs, 78. 2. mikit í sér, much, good in itself, Fms. ix. 227, Hkr. i. 275; góðr í sér, H. E. i. 517. 3. denoting payment, in; var þat sumt í silfri, sumt í grávöru, some in silver, some in fur, Eg. 375; í löndum eðr í lausum aurum eðr í kirkju-búnaði, K. Þ. K. 40; skal gjalda þat fé í vaðmálum ok varar-feldum, í gulli ok í brendu silfri, 44; í jörðum, in land, Bs. i. 853; lausa-fé í gulli ok silfri, Nj. 257; skal lögaura við bjóða, en ekki í landi, Grág. ii. 245; í hverjum aurum hann vildi fyrir hafa, Nj. 259; inna alla sekt sína, bæði í utanferðum ok fégjöldum, 281. IV. denoting specification; bjúgr í hrygg, bowed in the back, Bárð. 175; fót í ristar-lið, the joint in the foot, Nj. 70; hönd í olbuga-bót, 97; í miðju, in the midst, Eg. 212; spjótið brotnaði í falnum, Nj. 108. 2. circumlocutory for a gen. or possess. pron. with the parts of the body, see p. 37, C. IV; augu, tunga, tennr, hjarta, bein, hryggr, iðr, æðar í e-m, one's eyes, tongue, teeth, heart, bones, back, bowels, veins, cp. the Engl. phrase 'the spirit within me;' hann braut hrygg í henni, he broke her back, Bárð. 170; í sundr gékk í Hrafni handleggrinn, Rafn's arm broke, 169; hann knýtir saman alla halana í nautunum, all the cows' tails, Gísl. 27. V. denoting parts of the whole, ellipt.; sá maðr er hlut á í úmögum, who has a share in the ú., Grág. i. 242; eiga fjórðung í viðreka, Am. 135: ellipt., hlutr or the like being understood, þeir menn er í hvalnum eigu, Grág. ii. 378; svá sem þeir eigu í skipi, i. 186. VI. the prep. can also be put after its case, esp. in poetry, old as well as mod.; Háva höllu í, Hm. 112; svik hans lægi svo hylming í, Pass. 2. 3; víngarði Drottins í, 15. 8; himneskri sælu í, Hallgr. VII. either the noun or pronoun is dropped, and the sentence becomes elliptical; hann þóttisk þar sjá helvítis kvalar í niðri, beneath (in the river), Nj. 275; hann fann stóran ás ok eld í, and fire in it, Ísl. ii. 462; engi ván í (viz. því) at, it was not to be expected that ..., Fms. ix; ef engra ráða er í leitað, if no steps are taken, i. 68; fás þykki mér í leitað, Bs. i. 352; görðusk þá í (there arose) fáleikar af þeirra hendi til Höskuldar, Nj. 169; segja konungi, hvat er þá hefir í görsk, they told the king what had happened, Fms. xi. 26; missa, sakna e-s í, to miss a thing, where 'í' has almost become an adverb in an intensive sense. WITH ACC. in, into, towards. A. LOC.: I. (answering to dat. A. I-V, see above), in, into; spjótið fló niðr í völlinn, Nj. 84; ganga í spor e-m, to tread in one's steps, 108; þeir kómu í túnit, 79; í skóginn, into the wood, Eg. 237; ganga upp í þingbrekku, 727; berit söðla yðra í haga, Nj. 33; ríða fram at Rangá, í nesit, 95; fóru þeir norðr í Víkina, Fms. x. 101; norðr í Noreg, 160; koma í England, to come into E., 254; fara allt í Saxland, as far as S., 100; suðr í Mön, 159; settisk konungr í borgina, Eg. 275; koma í þann stað, er ..., Grág. i. 485; koma í skotfæri, Nj. 108; koma í augsýn e-m, to come before one's eyes, Eg. 458: in, among, ef fé kömr í fé manns, Grág. ii. 305; nú koma hrútar eða hafrar í sauði manns, 310: þeir festa skjöldu sína í limar, Nj. 104; þeir settusk niðr í búðar-dyrnar, Ísl. ii. 194; hús er þeir kómu í, Eg. 234; ríða heim í bæ, ríða í garð, Fms. iv. 77; færa í naust eða í sel, N. G. L. i. 38; leggja í kistu, to put into a coffin (chest), Eg. 127; hann verpr sér í söðulinn, into the saddle, Nj. 83; hann stakk sverðinu í bug hringnum, Eg. 306; steinninn kom í höfuð bóandanum, hit him in the head, Nj. 96; tros féll í höfuð mér, Edda 30 :-- sigla, láta í haf, to stand out to sea, Fms. x. 76, Ld. 72, Eg. 514; halda skipi í höfn, to stand into harbour, 515; koma í Hvítá, to land in Whitewater, Fms. x. 12; leggja (to land) í Laxavág, 106 :-- of dress, fór konungr í annan búnað, he got into another dress, 16, Barl. 81; fara í brynju, kyrtil, föt, yfirhöfn, to put on, dress. II. connected with adverbs denoting direction, -wards, (southwards, etc.); stefna suðr í land, Eg. 32; riðu sex í suðr (southwards), sex í norðr (northwards), Nj. 279; snúa fram í nesit, 96; fellr áin sum í austr, sum í landsuðr, 263; sá dalr gengr vestr í fjöllin, Ld. 138; sá fjörðr skersk í landnorðr, 20; þeir ísar liggja meir í landnorðr, Sks. 173; ór útsuðri í norðrætt, ór austri ok í vestr, Fms. x. 272; lýsti í lopt ok á lög, it beamed into the sky, Edda 22; at í austr horfi botninn á Hjörungavági, Fms. xi. 125; sex dægra sigling í norðr frá Bretlandi, Landn. 36. 2. with a fancied or indirect motion; tekr veðrit at ylgjask í norðrit, Fms. xi. 136; hón veifaði kofra sínum í austrætt, Vígl. 22; ganga e-m í drauma or svefna, to appear to in a dream, in one's sleep, of a vision, Lex. Poët. III. even with verbs not denoting motion, e.g. such as signify to be drawn up in ranks, to stand, as also to see, to hear 'towards' a place, and in many of which a modern language would use dat.; var þat sagt Gunnari inn í búðina, the news was told G. 'into' the booth, reported into the booth to G., Nj. 80; giptask í önnur lönd, to marry into other countries, marry an alien, Ld. 264; deyja í Þórisbjörg, Mælifell, to die into, pass into after death, 78,