This is page cv_b0345. Please don't edit above this dashed line. Thank you! -----------------------------------------------------------------------------
KLÆKI -- KNÁLIGA. 345
KLÆKI, n. (in mod. usage klækr, m.), [perh. akin to klekja and Goth. klahei = pusillanimity] :-- disgrace, cowardice; kvað mönnum klæki í vera, ef einn Víkverskr maðr skal yfir oss ganga hér í frændhaga várum, Hkr. iii. 395; oss er þat klæki, segir hann, ef ..., Fms. vii. 269; at honum væri hvárki at síðan skömm né klæki, Sturl. iii. 150; allir verðum vér þá at klækjum, Fms. v. 204; haf nú þetta, ok með bæði skömm ok klæki, Gísl. 63; en nú hafit ér ánauð ok þrælkon ok þar með stórklæki ok níðingsskap, Ó. H. 227; bera æfinlegt klækisnafn at þora eigi at hefna þín, Fms. ii. 69; klækis högg, a dastardly blow, Bjarn. 66, (a pun.) COMPDS: klækis-efni, n. a mean, dastardly proceeding, Þorst. Síðu H. 49. klækja-fullr, adj. disgraceful, Stj. 406. klækis-laust, n. adj. blameless, 'sans reproche,' Sturl. i. 221. klækis-maðr, m. a dastard; kvað þá eigi meðal-klækismenn vera er þeir þyrði eigi at hefna sín, Ísl. ii. 71, Fms. xi. 270, Sturl. ii. 170. klækis-nafn, n. a name for cowardice; see above. klækis-orð, n. in same sense, Hom. 111, Fms. v. 136, Hkr. iii. 114. klækis-skapr, m. baseness, cowardice, Fms. xi. 270, Lv. 50. klækis-verk, n. a base work, Ld. 282. klæki-liga, adv. in a dastardly way, Fs. 41, Vápn. 27. klæki-ligr, adj. dastardly, cowardly, Bs. i. 165, Ísl. ii. 451. klæki-skapr, n. baseness, meanness, Fbr. 74, Nj. 32. klækja, t, to put to shame; suma hafi hón látið klækja á nokkurn hátt, Fas. iii. 75; ok telr þat manngi munu gört hafa at klækjask á við hann, Ísl. ii. 319; hence the mod. klekkja á e-m, to punish one; engi skal dirfask at göra henni kinnroða eðr klækja hana um, at hún fari fátækliga, Stj. 423. klæma, d, [klám], to fall foul of; klæmdu mjök í orðum sínum Maumet ok Terrogant, (as Spenser, 'Maumet and Termagaunt'), Flóv. 42 :-- mod., reflex. klæmast, to use obscene, filthy language. klæminn, adj. using obscene, filthy language. klök, n. pl. [Dan. klukken], the chirping of birds, Rm. 41. klökkna, að, to become klökkr, Karl. 545, freq. in mod. usage. klökkr, adj., with a characteristic v, acc. klökkvan, etc., prop. bending, pliable, as of a reed; klökkr kjölr, Bs. i. 483 (in a verse); varð Mariusúðin klökk mjök ok skaut lykkjunum. Fms. viii. 199; klökk stál, of a ship, Edda (Ht.); á klökkva saumför, Orkn. 104 (in a verse). II. metaph. soft, crying faintly, moved to tears; hann varð við þetta klökkr mjök ... ok segir honum til vandræða sinna, Rd. 50; Jón ætlaði en sem fyr biskup með kúgan klökkan at göra, Bs. i. 289: broken-hearted, Eb. 78 (in a verse); þá urðo þeir klökkvir (they lost heart) ok flýðu frá Þóri, Hkr. Cd. Fr. 264; at hann skyldi gráta sem barn, ok litill þróttr mundi í honum vera, at hana varð svá klökkr við þetta, Ó. H. 300; konungs-dóttir varð klökk við orð hans ok bliknaði, Karl. 100. KLÖKKVA, pres. klökkr, pret. klökk, pl. klukku, also spelt with ey, kleyqva, Kb. of the Sæm.; [A. S. cloccan and Engl. cluck, limited in sense, like Lat. glocire; Dan. klynke]: I. to soften; klökkvandi kalda jörð, Mar. (rare). II. metaph. to sob, whine; kostir 'ro betri heldr en at klökkva sé, Skm. 13; klukku þeir karlar er kunnu görst heyra, Am. 62; af sonarlegri ást klokk nú Josaphat mjök, Barl. 187; þá klökk konungrinn ok allir þeir er honum fylgðu, 211; þá klökkr hann af harmi hugar, Sks. 226; er Davíð heyrði þessi tíðindi, þá klökk hann, 716; einn af gestum Magnúss konungs gékk til ok kysti líkit ok klökk við, Fms. viii. 236, v.l.; honum fannsk svá mikit til vígslunnar at hann klökk, x. 109, v.l.; sumir klukku en sumir grétu, Barl. 190; sýta ok klökkva, Hom. (St.): part. klökkvandi, with failing voice; síðan minntusk þeir viðr Karl klökkvandi, Karl. 2, 180, 288: þótti honum konan klökkvandi kveða, Sturl. ii. 214 C; biðja, mæla klökkvandi, passim; the word is obsolete except as a participle. klökkving, f. emotion, Mar. KLÖMBR, f. [akin to a well-known root word common to all Teut. languages, cp. Germ. klam, klemmen] :-- a smith's vice, of which a drawing is given in the old edition of Glúm. (1786). 2. metaph. of troops drawn up in a similar shape; í klömbrina miðja millum þessara fylkinga, Stj. 512; skulu vér nú renna at ok hafa spjótin fyrir oss, ok mun klambrar-veggrinn ganga ef fast er fylgt, Glúm. 386; losnaði þá fljótt fylking Skagfirðinga sem klambrar-veggr væri rekinn, Sturl. iii. 84 :-- a local name in Icel., see the poem in Fjölnir (1836), p. 31. KLÖPP, f., pl. klappir, [klappa], a pier-like rock projecting into the sea, and looking as if shaped by art; lenda við klöppina, or klappirnar, freq. in western Icel.; as also of stepping stones over a stream, leiðin lá yfir mýrar ok fen, ok vóru þar höggnar yfir klappir, Fms. vii. 68; klappar-nef, n. a projecting rock. klöppur-nes, n. jutting rocks, Ó. H. 182 (Fb. ii. 309); lítið klöppurnes gékk fram fyrir utan hjá skipum þeirra, ok sá þeir því nær ekki út á fjörðinn, Fms. viii. 217; gékk klepparnes fyrir útan þá, Ó. H. 182. knafa, að, stuprare, only occurring in the form knafat, as a various reading to sorðit, Nj. 15. KNAKKR, m., different from hnakkr and hnakki, q.v., [cp. Engl. knick-knack = trifle] :-- a kind of little chair, high stool; skaltú gera kistu at móður þinni ok undir knakka, make a coffin and a hearse, Fs. 132; hann settisk niðr á einn knakk, Bs. ii. 186; stólar fjórir, knakkr, lectari, Pm. 17; lang-knakkr, an oblong bench; eldar vóru stórir í elda-skálanum, ok sátu þar nokkurir menn á langknökkum, Finnb. 310; hand-knakkr (q.v.), a kind of crutches. KNAPI, a, m. [A. S. cnapa; Engl. knave; Germ. knabe] :-- a servant boy, the valet of a king or great man, Js. 14, N. G. L. ii. 434, O. H. 70, 71, Karl. 331, Þiðr. 141. knappa, að, to furnish with studs; knappaðr, studded, of a garment, Rétt. 120; gull-k., Eg. (in a verse). knapp-höfði, a, m. a knob-head, ball-head, Hkr. iii. 80. knappi, a, m. a nickname, Landn.; whence Knappa-dalr, m. a local name, id. knapp-járn, n. iron with a knob at one end, Bs. i. 379, used for surgical operations. knappr, adj. [Dan. knap], scanty. KNAPPR, m., mod. hnappr, [A. S. cnæp; Engl. knop (Chaucer), later knob; Germ. knopf; Dutch knop] :-- a knob; staf í hendi ok knapp á, Þorf. Karl. 374; the knob or head of a pole or the like, Fms. viii. 428; þá skýfðu þegar knappinn or hrips-grindinni. Lv. 65; stöng mikil upp ór ok knappr á ór gulli, Fb. ii. 128; upp af hornstöfunum vóru stórir knappar af eiri görvir, 297; á ofanverðri þeirri stöng er einn mikill gullknappr, Þiðr, 189; stöng gulli búin upp at knöppunum, id.; hringr eða knappr, Grág. ii. 232: the phrase, gefa frelsi frá horni ok knappi, from the clasp and neck-collar being a badge of servitude, N. G. L. i. 228; ríða knapp á e-t, to furnish a thing with the knob, i.e. finish it, Ísl. ii. 102. 2. a stud, button; kjafal kneppt saman milli fóta með knappi ok nezlu, Þorf. Karl. 412. knappa-svipa, u, f. a kind of lash = Russ. knut, Bs. ii. 10. knapp-tjald, n. a tent; see knappr, D. N. knarri, a, m. = knörr (q.v.), Arnór. knarr-skip, n. = knörr, Fms. vi. 305, v.l. knatta, að, to lift to the level of one's head; also járn-knatta. knatt-drepa, u, f. a 'ball-smiter,' a bat, Vígl. 69 new Ed. knatt-drepill, m. = knattdrepa, Grett. 92. knatt-gildra, u, f. a trap to catch the ball in the knattleikr, Grett. 92 A. knatt-högg, n. a blow with a ball, Vígl. 69 new Ed. knatt-leikr, m. playing at ball, a kind of cricket or trap-ball, a favourite game with the old Scandinavians, Sturl. ii. 190; described in the Sagas, Grett. ch. 17, Gísl. pp. 26, 32, Eg. ch. 40, Vígl. ch. 11 (13 new Ed.), Hallfr. S. ch. 2 (Fs. 86), Þorst. S. Vík. ch. 10, Gullþ. ch. 2, Harð. ch. 22; the ice in winter was a favourite play-ground, see Gullþ. etc. l.c. knatt-tré, n. a bat-trap, Eg. 188, Fas. ii. 407, Gísl. 32. knauss, m. a knoll, crag, D. N. v. 620; whence the mod. Dan. knös and bonde-knös = a 'boor knoll,' a boorish youth. KNÁ, a defect. verb, for the conjugation of which see Gramm. p. xxxiii; the pres. infin. knegu nowhere occurs, whereas a pret. infin. knáttu occurs in Sighvat (Fms. vi. 40); a subj. pres. knega, knegi, knegim, Hkv. 2. 34, Fsm. 22, 25, 41, Stor. 15, N. G. L. i. 89; pret. knáði for knátti, Fms. xi. 296 (in a verse), Rekst.; with a suff. neg. kná-at, non potest, Gm. 25; knák-a, non possum, Hým. 32, Am. 52; knegu-t, plur. non possunt, Hkv. Hjörv. 13: [A. S. cnáwan; Engl. know] :-- I know how to do a thing, I can, or quite paraphrastically like Engl. do; ek kná sja, I can see, i.e. I do see, freq. in poetry, always followed by an infinitive, but very rare in prose: I. in poetry; öllu gulli kná hann einn ráða, Fm. 34; hver er þær kná hafa óviltar, Sdm. 19; knáttu sjá mey und hjálmi, Fm. 44; melta knáttu, Akv. 36; er vörðr né verr vinna knátti, Gkv. 33; ef ek sjá knætti, 22; ef hann eiga knætti, Skv. 3. 3; ok knætta ek þér í faðmi felask, Hkv. 2. 27; knættim hefna, Gh. 5; kneguð oss fara, ye cannot confound us, Hkv. Hjörv. 13; knega ek grami fagna, Hkv. 2. 34: knegi hníga, Fsm. 25; knegi sofa, 41, 42; sá er trúa knegim, Stor. 15; skjöldu knegut þar velja, Akv. 4; knákat ek segja, I can never say, Hým. 32; knáka ek þess njóta, Am. 52; ek hykk þá knáttu (pret. infin.) kjósa, Sighvat; ginnunga-vé knáttu brinna, did burn, Haustl.; knáttu drúpa, they did droop, Eg. (in a verse); knátti svelgja, Ýt. 4; unnir knegu glymja, Gm. 7; bjöllur knegu hringjask, Ó. H. (in a verse); hann kná kjósa, he does choose, Vsp. 62; knáttu sporna, they did spur, 28, Og. 9; hann knáði velja, Rekst.; knáði lenda, Fms. xi. 296 (in a verse); hann knátti vakna, did awake, Bragi; ér knáttuð skipta, ye did share, Edda (in a verse); ek kná stýra, Landn. (in a verse); kná-at sú veig vanask, Gm. 25; kná snúa, Vsp. (Hb.) II. in prose; þá kná þat grafa í kirkju-garði, then it can be buried in a churchyard, N. G. L. i. 12 :-- I shall, in law phrases, várr kná engi blandask við búfé, N. G. L. i. 18 :-- I can, I do, þá skulu þingmenn veita honum vápnatak til þess at hann knegi verja jörð sína lögum at dómi, N. G. L. i. 89; hann knátti engu bergja (he did not taste) af himneskum sætleik, Eluc. 59; þeir báðu at þeir knætti sjá líkama Clement pafa, Clem. 47. kná-leikr, m. prowess, pithiness, Sd. 138, Bjarn. 48. knáliga, adv. deftly, doughtily: þeir sækja k. ferðina, Ld. 226;