This is page cv_b0347. Please don't edit above this dashed line. Thank you! -----------------------------------------------------------------------------
KNYKR -- KOLLHETTA. 347
gjaldi sá er knút knýtti, N. G. L. ii. 281: metaph., reið Nichulás knút á því, at hann mundi aldri lausar láta þær eignir, Sturl. iii. 144; rembi-knútr, a kind of knot; reipa-k., -- some of these references, esp. Fms. vii. l.c., as also several phrases, refer to a tale akin to that told in Arrian Anab. 2. 3. II. medic. a bump, protuberance, after a bone fracture or the like, 655 xi. 1, Bs. i. 328, Bárð. 174; tóku at losna þeir knútar sem sinarnar höfðu saman dregit, Mar. III. a pr. name, Knútr, m. Cnut, Canute, Fms.: mar-knútr, q.v. knykr, m. = fnykr (q.v.), Barl. knylla, t, [A. S. cnyllan; Engl. knell], to beat with a blunt weapon; þeir knylltu harm með keyrinu, Sturl. iii. 212. knypri, n. a cowering; vefja sik í knypri, to crouch together, Konr.; see hnipr. knysking, f. = knúskan, Háv. 41. knytja, að, mod. hnytja, [knútr], to knit together, truss; nú knytja þau saman yxnina, Bret. 26; á sumri hey hnytja, Haligr., Snót. Knytlingar, m. pl. the descendants of Cnut, the old royal family of Denmark. Knytlinga-Saga, u, f. the Saga of the K. knyttr, m., see úknyttr. knýfill, m., mod. hnýfill, a short horn, Hkr. i. 72, Fms. x. 170. knýflóttr, adj. short-horned, Fms. viii. 243, Thom. 473. KNÝJA, pres. knýr, pl. knýjum; pret. knýði and knúði; part. pass. knúinn: [Scot. know, knusc, = to press down with the fists and knees; Swed. knoga; Dan. knuge] :-- to knock, press; tvær kistur fullar af gulli, svá at eigi máttu tveir menn meira k. (carry?), Fms. xi. 24; knýið á, ok mun fyrir yðr upp lokið verða, Matth. vii. 7; hann knúði hurðina, he knocked at the door, Fms. vi. 122; knýr hausmagi hurð, bróðir, ok knýr heldr fast, Grett. 154; eptir þat knýja þeir þar á ofan stórt grjót, Fas. ii. 508 :-- to press, knýr hann þá þar til er þeir segja, Bs. ii. 227; páfinn knýr hann at eiðstafnum, 52; þeir knúðu fast árar með stórum bakföllum, Fas. i. 214; hann staðfestisk fyrir hellis-dyrum, knýði fast ok kallaði, Barl. 199; kný hann fast ok mæl þetta, ... ok í því er Einarr var knúinn, Fms. vi. 280. 2. esp. in poetry, to press on, urge onwards; hann gat varia fylgt henni, svá knúði hón fast reiðina, Ld. 138; knyja merki, vexilla proferre, Fms. vi. 87 (in a verse); knýja vé, id., Orkn.; skúr knýði snekkju brand frá landi, Fms. vi. 134; sverðálfr knýði lagar stóð sunnan, Ht.; þeir knýðu blá borð, Sighvat; ormr knýr unnir, Vsp. 50; Ólafr knýr Vísund (the ship) norðan, Ó. H. (in a verse); knýja bardaga = bellum gerere, Lex. Poët.; kappar knúðu hildi, Fas. ii. 276 (in a verse); knýja flótta, to press on the flying, Fms. x. 424 (, in a verse); haus knýr hjarðar vísi, Eb. (in a verse). II. reflex. to struggle on, press on; því harðara er Þórr knúðisk at fanginu, Edda 33; knýjask þeir at víginu, Bret.; hann laust fjötrinum í jörðina ok knúðisk fast at, spyrnir við, braut fjöturinn, Edda i. 108; knýjask þeir fast, ok verðr brak mikit um þá, Grett. 107; knúðusk Baglar þá á eptir, Fb. ii. 659; ok með þessari ætlan knúðisk fram alþýðan, Fms. xi. 269; lendir menn eggjuðu lið sitt, ok knúðusk til framgöngu, Ó. H. 216. 2. part. knúinn, hard driven, hard pressed; til knúinn af þessi nauðsyn, Stj. 450; til knúinn af Guðs hálfu, Bs. ii. 38, freq. in prose. KNÝTA, t, [knútr; A. S. cnytan; Engl. knit; Dan. knytte] :-- to knit, fasten by a knot, bind, tie; ek knýtt silki-dregli um höfuð barninu, id., Fms. xi. 2; leggr á ok knýtir við vagn, Bret. 26; knýta saman, to knit together, Skálda 180; hann knýtir saman halana í nautunum, Gísl. 29. 2. of a purse (knýtil-skauti); fingrgullit hafði knýtt verit í enni sveininum, Fms. xi. 2; hón hafði knýtt í dúkinn gull mikit, Fs. 59. II. impers. in a medic. sense; knýtti hrygginn (acc.), the back knotted up, became crooked, Fms. vii. 208; þó lá mestr verkr í lendum hennar þar til er þær (acc.) knýtti, Bs. i. 328; þá er sínar knýtti, Eb. 244; knýttr, knotted, crippled; knýttr var hann á herðum ok bringu, Fms. vii. 239; knýtt ok bömluð, Þryml. 71; var ekki bein brotið ok knýtt, Bs. i. 347; var hryggr ok lendar knýttr en fætrnir kreptir, 181. knýti, n. a bag, purse; hón tekr upp grösin ok leggr knýtið undir höfuð sér, Fas. iii. 580, Bs. ii. 170; see knýti-skauti. knýtir, m. knitter, a nickname, Landn. knýti-skauti, a, m., prop. a knotted sheet or kerchief, a bag, purse; for the ancients used to keep money and precious things in kerchiefs knotted up and used as a purse, Bs. i. 337, 340, Ó. H. 148. Gísl. 19 :-- so also knýtil-skauti, a, m.; tók einn knýtilskauta ok leysir til, Ölk. 37; leysa til knýtilskauta, Fas. iii. 580: see knýti. KNÖRR, m., gen. knarrar, dat. knerri, n. pl. knerrir, acc. knörru; [A. S. cnear] :-- a ship, esp. a kind of merchant-ship, opp. to langskip; hann hafði tvá knorru ok sextigu hermanna á hverjum, Fms. iii. 36; öll stórskip bæði knörru ok önnur, ix. 167; er betra at halda langskipum til hafnar en knörrum, Fas. i. 278; eptir þat kom Hængr með knörru tvá, Eg. 71, 79. 98, Lv. 100. COMPDS: knarrar-bátr, m. = eptir-bátr, a ship's boat, Bjarn. 16, Ld. 116. knarrar-bringa, u, f. a nickname, Landn. knarrar-nes, n. a local name in Icel. knarrar-skip, n. = knörr, Dropl. 4. knarrar-smiðr, m. a shipwright, a nickname, Ó. H. KNÖTTR, m., gen. knattar, dat. knetti. pl. knettir, acc. knöttu :-- a ball, Þorf. Karl. 426, Fms. iii. 186: þá var sullrinn sprunginn ok hlaupinn í þrjá knöttu, Bs. i. 178, v.l. II. a cricket-ball, Sturl. ii. 190, Grett. 92, Vígl. 24, Gísl. 26, Fs. 60, 86; betra þykkir Hrafni at herða knúa at knetti en hefna föður síns, H. is fonder of playing at ball than of revenging his father, Fms. vi. 106. kobbi, a, m. popular name for a seal, kópr: a nickname, Fas. ii. 439. II. a pet name for Jacob. KODDI, a, m. [Scot. and North. E. cod; Swed. kudde] :-- a pillow, Str. 5, Dipl. iii. 4, v. 18, Vm. 109; kodda-ver, a pillow-case, freq. in mod. usage; silki-k., a silk pillow. koðri, a, m. the scrotum, of animals; cp. A. S. codd = a bag. kofa, u, f. a young puffin; teisti-k., lunda-k.: kofna-far, n., -tekja, u, f. catching young puffins. kofan or kofarn, n. and kofarn-rakki, a, m. [cp. early Dan. kofæn-rakkæ] :-- a lap-dog, N. G. L. i. 234 (spelt kofan): metaph. a snappish person, hann var et mesta kofarn í skapi, Finnb. 280. koffort, n. [for. word], a coffer, (mod.) KOFI, a, m. [A. S. cofa], used of a convent cell, 673. 55, Bs. i. 204, Landn. 50, Stj. 227, 471, D. N. passim, Mar.: a hut, shed, freq. in mod. usage. kofl, m. a cowl; see kufl. kofr, n. [for. word], a coffer; skrín ok kofr, Pm. 19. kofri, a, m. a hood or bonnet of fur, Ölk. 34; svartr lambskinnskofri, Sturl. ii. 154, Þorf. Karl. 374, N. G. L. i. 211, Vígl. 22. kofr-málugr, adj. testy, snappish, Fas. ii. 233. kofr-menni, n. a snappish, testy person; k. í skapi, Finnb. 280. kogla, að, [kaga], to goggle, Fs. 48. KOK, n. the gullet, esp. of birds; ok víðka kokin vesallig, víandi láta mata sig, Bb. 2. 25, freq. in mod. usage. kok-mæltr, adj. speaking in the gullet. koka, að, to gulp like a gull. kokkáll, m. = Dan. hanrej, from Lat. cuculus, a cuckold. kokkr, m. [for. word], a cook; kokks-hnífa grélur, Hallgr., (rare.) kokkr, m. a cock, occurs as a GREEK in Edda (Gl.) ii. 488. KOL, n. pl. [A. S. côl; Engl. coal; O. H. G. and Germ. kohlen; Dan. kul] :-- coals, charcoal; kurla, kvista, svíða kol, brenna kol, Grág. i. 200, ii. 295, Nj. 57, Ölk. 34; göra kol, Grág. ii. 297; leiri ok kolum, Fms. ii. 59; elda viði ok hafa til kola, Grág. ii. 211; brenna at köldum kolum (see kaldr), Fms. iii. 92, passim; kalda-kol (see kaldr), cold ashes. II. metaph., in compds, kol-svartr, kol-dimmr, coal-black; in pr. names (of dark skin, hair, beard), of men, Kolr, Kol-beinn, Kol-grímr, Kol-björn, Kol-finnr, Kol-skeggr; of women, Kol-finna, Kol-brún (q.v.), Kol-gríma, Landn. COMPDS: kola-gröf, f. a charcoal-pit. kola-karl and kola-maðr, m. a charcoal-maker, Vápn. 16, Rétt. 59, Art. kola-meiss, m. a box of coals, Art. kola, u, f. a small flat open lamp, Sturl. ii. 117, Vm. 8, Gísl. 29, D. N. iv. 457; í kolum af steini eðr eiri, N. G. L. ii. 247, (stein-kola, q.v.) kol-bítr, adj. 'coal-biter,' coal-eater, a popular name of an idle youth sitting always at the fireside, cp. Dan. askefis, as also aschbrödel in the German legends; Starkaðr var hímaldi ok kolbítr ok lá í fleti við eld, Fas. iii. 18; hann hefir upp vaxit við eld ok verit kolbítr, ii. 114; Beigaldi var kolbítr, Eg. 109. kol-blár, adj. 'coal-blue,' dark blue, livid, Eb. 172, Bs. i. 354, (from a blow): esp. of the sea, sjór kolblár, Nj. 19, Ld. 118, Fms. iv. 309. kol-brenna, u, f. hot charcoal, Eb. 120, Ölk. 34. Kol-brún, f. 'Coal-brow,' nickname of a lady, Fbr.; whence Kolbrúnar-skáld, n. nickname of a poet, id. kol-dimmr, adj. dark as coal, of a dark night. kol-gröf, f. a charcoal pit, Grág, ii. 333, Nj. 58. kol-görð, f. charcoal-making, Vm. 80. koli, a, m. a kind of fish, a sole. kolka, u, f. a nickname, Landn. kol-krabbi, a, m. the 'coal-crab,' i.e. cuttle-fish. KOLLA, u, f., prop. a deer without horns, a humble deer, a hind; féll hann þar á grasvöllinn hjá kollunni, Str. 4, 7; hirtir allir ok kollur, Karl. 476, (hjart-kolla, q.v.) 2. a cow; kollu hali, a cow's tail, Bjarn. (in a verse); þat heita Kollu-vísur, er hann kvað um kýr út á Íslandi, Fms. vi. 366, Bjarn. 43, cp. 32. 3. in mod. usage, esp. a humble ewe; æ, þarna er hún Kolla mín blessuð komin af fjallinu! Piltr og Stúlka 20; Mó-kolla, Grett. 4. of a girl; frið-kolla, a 'peace-maid,' Swed. Dal-kulla = the maid of the Dales. II. a pot or bowl without feet. III. naut. one of the cleats in a ship (?), N. G. L. ii. 283, v.l. kollu-band, n. the stay fastened to the kolla. kolla, að, to hit in the head, metaph. to harm; þykkir nú sem þeim muni ekki kolla, Sturl. iii. 237. kol-laupr, m. a coal-box, Vápn. 16. kollekta, u, f. [for. word], a collect, eccl., Ám. 45. koll-gáta, u, f. a right guess; eiga kollgátuna, to guess rightly. koll-grýta, u, f. a pot without feet, D. N. v. 586. koll-heið, n. bright sky overhead; kollheið upp í himininn, Bárð. 20 new Ed. koll-hetta, u, f. a kind of cap, Sturl. ii. 9. Ísl. ii. 417.