This is page cv_b0496. Please don't edit above this dashed line. Thank you! -----------------------------------------------------------------------------
REYKFASTR -- RIÐ.
passim, Dipl. iii. 4; reykelsis-brenna, -fórn, -ilmr, -offran, Stj., Eluc.; reykelsis-buðkr, -kcr, -kista, -stokkr, Vm. 110, 152, Stj. 565, Str. 80, MS. 623. 55, Pm. 25, 62, Jm. 35, passim, reykelsi-ligr, adj. belonging to incense, Stj. 74. reyk-fastr, adj. full of smoke, Fbr. 168. reyk-háfr, m. a chimney-pot, Ísl. ii. 91. passim in mod. usage. reykja, t, to smoke (trans.), Str. 80, N.G.L. i. 11; r. fisk, kjöt, etc. reyk-lauss, adj. smokeless, Fbr. 170. reyk-mælir, m. a measure (of malt), a tax to be paid from every 'reek' house, every hearth, N.G.L. i. 257. REYKR, m., gen. reykjar. dat. reyki, Sks. 211 B, but usually reyk; with the article reykinum, Eb. 218, Nj 58, 202, mod. reyknum; pl. reykir, reykja, reykjum: [A.S. reôc; Engl. reek; Scot. reek or reik; Germ. rauch; Dan. rög; Swed. rök] :-- reek, smoke, steam; svartr af reyk, Eg. 183; hann gengr með reykinum, Nj. 58: síðan hljóp hann með reykinum, 202; hélt þá reykinum upp í skarðit, Eb. 218; hvert hús er reyk (dat.) reykir, N.G.L. i. 11; þeir sásk til víða, ef þeir sæi reyki eðr nokkur líkendi til þess at landit væri byggt, ok sá þeir þat ekki, Landn. 26; hverfr því likt sem reyk legði, Mar.; hingat leggr allan reykinn, Nj. 202; hverfa sem r. fyrir vindi, Mar.; nú leggr sundr reyki vára ef sinn veg fara hvárir, Fms. vi. 244; hvárt sem mér angrar reykr eða bruni, Nj. 201; kómusk þeir með reyk í brott, Fs. 84; var fullt húsit af reyk, 44: metaph. phrase, vaða reyk, to 'wade in reek' to be all in the wrong; hann lagði halann á bak sér ok setti í burtu, svá at hvárki sá af honum veðr né reyk, Fb. i. 565 :-- reykjar-daunn, reykjar-þefr, a smell of smoke, Fms. ii. 98, Fær. 41, Rb. 240; reykjar-bragð, a taste of smoke; reykjar-svæla, a thick cloud of smoke; reykjar-gufa, vaporous smoke, passim. II. in Icel. local names, Reykir, as well as the compounds with Reykjar- and Reykja-, are freq., marking places with hot springs, the sing. Reykjar- being used when there is but one spring, and the plur. Reykja- when there are more than one, thus, Reykja-á, Reykja-dalr, Reykja-holt (mod. Reyk-holt), Reykja-laug, Reykja-nes, Reykja-hlíð, Reykja-hólar (mod. Reyk-hólar), Reykja-vellir; but Reykjar-fjörðr (twice in western Icel.), Reykjar-dalr, Reykjar-hóll, Reykjar-strönd, Landn.; and lastly, Reykjar-vík, thus Landn. 37, Jb. 4 (Ra/kiarvic), UNCERTAIN Harð. S. ch. 10, for the spring (in Laugarnes) is but one; mod., but less correct, Reykja-vík. Local names beginning with Reyk- are peculiar to Icel., and are not met with in any other Scandin. country; the pillars of transparent steam, as seen afar off, must have struck the mind of the first settlers, who gave the names to the localities. Reyk-dælir, Reyk-nesingar, Reyk-hyltingar, etc., men from R, Landn., Sturl. reyk-svæla, u, f. thick smoke, Hkr., Fb 255 (in a verse). reyk-vellir, m., poët. 'reek-pourer' = fire, Lex; Poët. reyma, ð, = rýma, D.N. ii. 123. REYNA, d, [raun; Norse röyna; for the etymology see rún] :-- to try; hann lét Gunnar reyna ýmsar íþróttir við sína menn, Nj. 46: segir sik vera búinn at þeir reyni þat, Fms. i. 59; menn eru við beygarð þinn, ok reyna desjarnar, Boll. 348; ef þat þarf at reyna inn skipti vár sona Eireks, Eg. 524 :-- with the notion of 'trial,' danger, spurði hvar hann hefði þess verit at hann hefði mest reynt sik, Eg. 687; ef vit skulum reyna með okkr, 715 :-- to experience, Hm. 95, 101; sannyndum ok einurð, er hann mun reyna at mér, Eg. 63; þykkir mér undarligt ef konungr ætlar mik nú annan mann en þá reyndi hann mik, 65: the saying, sá veit görst er reynir. 2. to examine; reynit (r/nit) UNCERTAIN ef ér elskið Guð sannliga, Greg. 18: to explore, fjöld ek reynda regin, Vþm.: as a law term, to challenge, síðan skolu þeir reyna dóminn, Grág. i. 165; reyna sekð í dómi, 488. 3. reyna eptir, to search, pry, enquire into; hann hét þó at fara sjálfr ok reyna eptir honum, Nj. 131, v.l.: esp of a person endowed with second sight or power of working charms, Þorkell spakr bjó í Njarðvík, hann reyndi eptir mörgum hlutum, Dropl. 34; engan bíðr minn líka í fræði ok framsýni, at reyna eptir því sem stolit er, Stj. 218 :-- reyna til, id.; Bróðir reyndi til með forneskju hversu ganga mundi orrostan, Nj. 273 (eptir-reyning). II reflex. to be proved or shewn, turn out by experience; þat mun síðar reynask, Nj. 18; e-m reynisk e-t, it proves; ef mér reynisk Þórólfr jamnvel mannadr, Eg. 28; þá skal svá fara um arfekjur sem þat reynisk, according to the evidence, Grág. i. 219; ok er þegar rétt at stefna um, er reynisk för úmaga, 258; hann deildi við Karla um oxa, ok reyndisk svá, at Karli átti, Landn. 165; hann bar fé undir höfðingja sem síðan reyndisk. Fms. x. 397 :-- part. reyndr, nú em ek at nokkuru reyndr, put on my trial, Nj. 46: tried, afflicted: experienced. reynd, f. experience; úlíkir sýnum, en miklu úlíkari reyndum, Edda 12: gen. reyndar, indeed, in fact, really, mjöðdrekku, en hón var reyndar full af silfri, Eg. 240, Fms. i. 59, ii. 77, vi. 189, Valla L. 207, Hkr. i. 246. reynir, m. a trier, examiner, Edda 68, Lex. Poët. reynir, m. [Dan. rönne], the rowan-tree (Lat. ornus), Edda passim. In a few Icel. local names, Reynir, Reyni-kelda, Reyni-nes, Reyni-staðr, Reyni-vellir, Landn., Map of Icel.; these names mark places with small rowan-groves at the time of the Settlement, -- the only sort of tree, except the dwarf birch, which was found in Icel. COMPDS: reyni-lundr, runnr, m. a rowan-grove, Edda 60, Sturl. i. 5, 6, Grett (in a verse). reyni-viðr, m. rowan-wood, Sturl. i. 6. reyni-vöndr, m. a rowan-wand, Sturl. i. 6. The rowan was a holy tree consecrated to Thor, see the tale in Edda of the rowan as the help of Thor (Þors-björg); for mod. legends of the rowan see Ísl. Þjóðs. i. 641 sqq. reynsla, u, f. experience, Vídal., freq. in mod. usage; reyaslan er ólygnust. a saying. reypta, t, = repta, Sturl. i. 22 (in a verse) :-- to belch, Sks. 229, v.]. REYRA, ð, [perh. from reyrr, a reed], to wind round; strengi reyrða með járni, ropes payed or bound with iron wire, Róm. 362; hann lét göra strengi ok reyrði járni, Fb. ii. 23; örin var reyrð gulli, Fms. xi. 65: þær (the arrows) vóru gulli reyrðar, Fas. ii. 511. II. to tie, fasten; hann var reyrðr sterkliga við einn ás, Fas. iii. 270; hafði hann reyrt sik við steininn með kaðli, 486; reipum reyrðr, Pass., and passim in mod. usage. REYRA, ð, [reyrr = a cairn], to put in a cairn, hence to bury by piling stones over a dead body; þat skal á forve færa ok reyra þar er hvárki gengr yfir menn né fénaðr, N.G.L. i. 539; þeir drógu brott líkama hanns ok reyrðu í hreysi nokkuru, Fms. vii. 227; lík Þorbjarnar ok ... vóru flutt til kirkju, en öll önnur lík vóru þar reyrð sem þeir féllu, ix. 274: þung-rørðr, heavy, weighed down, Ó.H. 195. reyra, ð, [Engl. roar], to rattle; reyrir í barka, Sturl. i. 21 (in a verse). reyr-bönd, n. pl. the wire by which the arrow-head was bound to the shaft, Fms. ii. 320, vi. 323, ix. 528. reyr-gresi, n. reed-grass, straw. reyr-leggr, m. a reed-stalk. REYRR, m., gen. reyrar, and later reyrs, dat. reyri, Hm. 95; [Ulf. raus = GREEK; O.H.G. rôr; Germ. rohr; Swed.-Dan. rör] :-- the common reed, Lat. arundo, Edda (Gl.); er ek í reyri sat, Hm. l.c.; hólmi reyri vaxinn, ... felit ér yðr þer í reyrinum, Fms. i. 71: used for thatching, þakt reyr eðr hálmi, vi. 153; en roknu reyr, the reeky reeds, Orkn. (in a verse): poët., reyrar-leggr, a reed-stalk, a cane(?), Edda (in a verse); hólm-reyrr, 'holm-reed' = a snake, id.; öl-reyrr, 'ale-reed' = a drinking-horn(?), Bjarn. 24 (in a verse); dal-reyrr, the 'dale-reed' = a snake, Ísl. ii. 353 (in a verse); or better dal-reyðr, 'dale-trout.' REYRR, m. [Swed. rör; cp. also hreysi and hrörr, for an h seems to belong to the word, which has been lost in the Swed.] :-- a heap of stones, a cairn (= dys); in the old Swed. law rör is a set of mark-stones, þar ær rör sum fæm stenær æru, Schlyter, see the remarks s.v. lyritr; and in the allit. phrase, eða rör; it remains in the poët. reyr-þvengr, rör-thong = a snake, Edda (in a verse); as also in Swed. and Norse local names, Yngva-reyr, the cairn of Y., Ýt. 6; Tryggva-reyrr, the cairn of Tryggvi, Fms. i. 60. &FINGER; The comparison with hrörligr, hrör, hrörna, hreysi (q.v.) seems conclusive that an initial h has been dropped, and that the second r stands for s. reyr-skógr, m. a rush-bed, Stj. 226. reyr-sproti, a, m. a 'reed-staff', cane, Fas. ii. 239, Fb. ii. 72, Fms. vi. 181, Stj. 641. reyr-stafr, m. = reyrvöndr, Pass. 24. 8. reyr-teinn, m. a 'reed-twig,' cane, Fas. i. 209, Hkr. i. 79. reyr-vaxinn, part. grown with reeds, Al. 170. reyr-vöndr, m. a 'reed-wand,' Karl. 224. reyr-þakinn, part. thatched with reed, Fb. iii. 299. REYSTA, t, [raust], to lift the voice, Eluc. 74, MS. 656 A. ii. 11, 677. 1; þar reystir hljómr Guðs engla, Post. 645. 73; þar eru settir englar at reysta til skemtunar, Pr. 407 :-- reflex. reystisk, MS. 655 xii. 2, l.c. REYTA, t, [Ulf. raupjan = GREEK; cp. Germ. rupfen] :-- to pluck, pick; reyta gras, Nj. 119; þeir reyttu á sik mosa, 267; sumir reyttu ok rifu af honum þá vánda leppa, Fms. ii. 161, Stj. 71; r. ok rupla, 163; þá hnykktu þær af sér faldinum ok reyttu sik, Orkn. 182; þeir hrífa upp í höfuð sér ok reyta sik, Fb. ii. 25; leysir hón hár sitt ok reytir sik sárliga, Mar. reyti-söl, n. pl. picked seaweed; allar fjöru-nytjar fyrir útan reytisöl, Vm. 87. ribbaldi, a, m. [through Engl. ribald, from Ital. ribaldo; Fr. ribauld] :-- a 'ribald,' savage, Fas. i. 3, Þiðr. 273, Stj. 65, Bs. ii. 134, Fb. i. 358: as a nickname, Fms. viii. ribbalda-skapr, -dómr, m. ribaldry. ribbungr, m. = ribbaldi, Fms. viii. 105: the name of a party of rebels in Norway, viii, ix. Ribbunga-öld, f. the age of the Ribbungs, Fms. ix. RIÐ, n., qs. vrid(?), [ríða = to writhe], a winding staircase, steps, a staircase leading to the upper part, esp. outside the walls; hann lét göra kirkju í stöplinum ok rið upp at ganga, Bs. i. 132; salernit stóð á stöfum, en rið upp at ganga til dyranna, Ó.H. 72, Grett. 98, 99, Stj. 383; Ásbjörn hljóp upp í riðit ok svá í stöpulinn, Fms. viii. 247 :-- a bridge between two buildings, as it seems, höilina miklu ok Postula-kirkju ok riðit í milli, vii. 122; þá felldu þeir ofan riðit milli kastala biskups ok kirkjunnar, ix. 523, v.l.: see lopt-rið. B. [riða = to swing], sway, swing; ok verðr svá mikit rið at, and if it comes to such a pitch, Ísl. ii. 391; Hermundr hafði sama riðit, ok hjó á hálsinn, Sturl. ii. 139. 2. weight, importance; munu stærri rið í vera, Grett. 20 new Ed.; cp. at-riði. riða-mikill, adj. heavy, ponderous.