This is page cv_b0503. Please don't edit above this dashed line. Thank you!
-----------------------------------------------------------------------------
assembly; while murmurs, groans, or silence were the signs of dissent, cp. the remarks of Tacit. Germ. ch. 11, and göra (A. 111. 6. fine); in the phrase, göra góðan ... róm at e-u, at þessu eyrendi varð rómr mikill, Fms, i. 21; göra góðan róm at e-u, to assent by acclamation, 34; engi varð rómr at máli hans, vii. 749; at Lögbergi var görr mikill rómr, at Merði mæltisk vel, Nj. 230.
Róm-verjar and Rúm-verjar, m. pl. the Romans, Fms. i. 106, Hkr. i. 8, and passim in old and mod. usage; thus, Pistillinn til Rómverja, the Epistle to the Romans, N.T.; Rómverja kirkja, the Roman church, Stj.; Rómverja herr, höfðingi, keisari, konungr, land, riki, veldi, the Roman army, chief, emperor, king;, land, empire, kingdom, Symb. 9, Clem. 26, 42, MS. 673. 51, Stj., Ver. 46, Bær 12, and passim.
Róm-verskr and Rúm-verskr, adj. Roman, Fms. viii. 277, Sks. 653, Ver. 37, N.T. passim.
RÓR, adj., fem, ró, neut. rótt, [ró] :-- calm, composed; Þorbjörn man ekki rór í bygðinni við þik, Krók. 37 C; róir menn, hógsamir ok friðsamir, Fms. x. 415; Guðs boðorð má neykkvi helzt cun rói hugr of rannsaka, 677. 6; miklu eru róari góðir menn en íllir, 12: neut., sofa rótt, to sleep sweetly; ú-rór, restless, unruly: e-m er ó-rótt, to feel restless.
RÓS, f. (the old writers use the Lat. form rósa, Fms. x. 352; rauðr sem rósa, Stj. 72, Bs. ii), [Lat. rosa] :-- a rose; rauðar rósir, Bjarni; eyra-rós, q.v.; frost-rósir. frost-roses. 2. a rosary(?); í fata-búri rósir þrettán ok tuttugu, Dipl. iii. 4, B.K. 84. rósa-vatn, n. rose-water, Stj.
ró-samr (ró-semi, f.), adj. calm.
ró-spölr, m. an iron sheet from which a ró (q.v.) is cut, Mar.
rósta, u, f., see rosta.
RÓT, f., pl. rætr (rœtr), [a word common to all Teut, languages, cp.also Lat. r&a-long;dix] :-- a root; hvers hann af rót um renn, Hm. 139; rót af grasi, Pr. 471; íllr ávöxtr af íllri rót, Fms. ii. 48: metaph., vera rót (cause) undir e-u, Sturl. ii. 72; koma af rótum e-s, id., Fms. ix. 254; rót ok upphaf, Fb. iii. 245; af hverjum rótum þetta hefði risit, 308; af rót vándra manna, Bs. 11. 93. 2. the lower part of a tree; rót kerlingar ... hann tvíhendi oxina til rótarinnar, Grett. 151: a root of a tree used in witchcraft, of an enchanted thing, engi maðr skal hafa í húsi sinn staf eðr stalla, vit eða blót, eðr rót, eða þat er til heiðins siðar veit, N.G.L. i. 383, 389, cp. Grett. 1. c. 3. mathem. a root (square, cubic), MS. 544. 154, passim. COMPDS: rótar-dráttr, m. root-extraction, 544. 45. rótar-tré, n. a root-tree, a tree with the root, Grett. 151. róta-klumba or róta-kylfa, u, f. a club. AI. 77, Fms. i. 177, ii. 163.
rót, f. [different from the preceding, perh. akin to hrót, q.v.; Ivar Aasen rot] :-- the inner part of the roof of a house, where meat, fish, and stores are hung up; mær nökkur átti erendi at fara í rót upp, þá sá hún liggja á hurðásnum sjau fiska skarpa, Bs. i. 209.
rót, n. the tossing, pitching, of an unruly sea; kemr ró eptir hvíldarlaust rót, calm after rough weather, Sks. 235; haf-rót, a violent rolling of the sea.
róta, u, f. sleet and storm; var á róta mikil, ok stökk saurr af jörðu, Bs. i. 334; hregg ok róta, 339; hagl eðr drífa eðr róta, Edda 87; róta veðr, Hkr. iii. 315. rótu-sumar, n. a rainy, stormy summer, Ann. 1226. II. Róta, the name of a goddess who sends storm and rain, Edda 22.
RÓTA, að, [Engl. to rout; Dan. rode; Lat. r&o-long;dere, but not borrowed from the Lat. word] :-- to rout up, turn up, of swine; er unnsvin róta upp, Eyvind (in a verse); nema túnsvin sé þat er eigi má róta, Grág. ii. 232. 2. to stir, turn upside down, throw into disorder; with dat., róta sundr, ok róti eldinum sundr, hingað ok þangat. Stj. 330; þeir rótuðu um koll taflinu, to upset the chess-table, Vígl. 17; þá rótar karl saman fénu, he sweeps it into one heap, Sd. 180; hann steypti silfrinu á skjöld sinn, ok rótar í hendi sinni, Fær. 216.
róteldi, n. = rótakylfa, a 'root-club,' Fms. xi. 129, v.l.
rót-fastr, adj. 'root-fast,' rooted, fixed, Hkr. i. 71, Js. 17, Stj. 644 (v.l.), Pr. 462, Barl. 86, N.G.L. i. 40, 63.
rót-festa, t, to root, and reflex, to take root, Barl. 5, 86, 95, Pr. 462.
rót-lauss, adj. root-less, without roots, Hm. 84.
rót-mikill, adj. having a large root, Ísl. ii. 14.
rót-setja, setti, to root, plant, H.E. i. 499, Stj. 644.
rubba, að, [Engl. rubbish], to huddle, with dat.; r. e-u saman.
rubbi, a, m. (and rubb, n., rubbungr, m.), rubbish, refuse.
RUÐ, n. a clearing in a wood; hann lagði á þat kapp mikit, at ryðja markir ok byggja aptr ruðin, Hkr. i. 45; sá er á ruði býr, skal kalla til bónda, Gþl. 485, D.N. iii. 120: freq. in Norse and Dan. local names,-röd and -rud, Hille-röd, in Denmark; Villinge-rud, Linde-rud, in Norway; Orme-rod, in North England; these names, however, were in olden times not so frequent as at present, see Munch's Norg. Beskr.
ruða, u, f. ravage; Oddr var eigi ruðu-lítill, O. made no small havock, Fas. ii. 255; to this may also belong ruðu-brandar, the ravenous swords, Orkn. 72 (in a verse).
rudda, u, f. a coarse kind of club (of an unbarked tree?); ruddu er menn kalla klubbu, Ó.H. 108, 109, Fas. iii. 229. ruddu-vetr, m. the name of a severe winter, A.D. 1022; as lurkr of the winter 1601.
ruddi, a, m. a clown, rude person; and of things, coarseness, refuse, e.g. of bad hay. rudda-legr, adj. (-liga, adv.), rudda-skapr, m.coarseness.
ruðning, f. (ruðningr, m., Nj. 235, v.l.), [ryðja], a challenging, of neighbours or judges in the old Icel. court, Grág. i. 29, 33, 52, Nj. 82, 87, passim. ruðningar-mál, n. pl. the formula of a challenge, Grág.i. 27, Nj. 237.
ruðr, m. = ruð or rjóðr, Hkr. i. 45.
ruð-staðr, m. a cleared place ( = ruð), Gþl. 431, (mod. Norse Rustad.)
ruður, f. pl. parings; hákarls-r., fisk-r.
rugga, að, to rock a cradle, with dat., Fms. iii. 178; r. barni.
rugga, u, f. a rocking cradle; barn í ruggu.
ruggi, a, m. a nickname, Landn. 196.
rugl, n. [Dan. vrövl?], a disturbance, H.E. i. 387, Bs. ii. 3: twaddle.
rugla, að, to confound, with dat., Al. 50, Rb. 164, Sks. 234, K.Á. 28, Stj. 142; r. e-u saman, to confound.
ruglan, f. confusion, Stj. 13, 122, 142, 173.
ruma, að, to chatter (= rausa); um þat er Ámundi remba rumar, Fms. ix. 332, v.l.
rumba, u, f., rumbungr, m. a pouring shower, down-pour.
rumpr, m. the rump, buttocks.
rumska, að, rumsk, n., = raumska (q.v.), of one about to awake.
runa, u, f. a rune, string of words or verses; í einni runu, in one strain.
RUNI, a, m. [hence Dan. orne by metathesis; provinc. Norse rone; Shetl. runnie] :-- a wild boar, Skálda 163, Hdl. 5; runa síða, Fms. vi. 365 (in a verse), Skálda 205 (in a verse).
runi, a, m. [renna], a flux; in merg-runi (q.v.), vegg-runi, = eavesdropping; hall-runi, 'lava-stream,' the name of a mountain in western Icel.
RUNNR, m. (older form ruðr, n., N.G.L. i. 165), [Scot, rone or ron] :-- a bush, grove, opp. to rjóðr, q.v.; í einum runni, Nj. 129; vóru runnar í sumum stóðum, Eg. 377, Gullþ. 59, Eb. 71 new Ed.; þar sem heilir runnar stóðu, Rd. 240, Magn. 468; runnr sá er Moyses sá loga ok eigi brenna, 655 viii. 2.
runsa, að, to turn inside out, ransack; þeir runsuðu búm þeirra, Fms. viii. 390, v.l.
rupl, n. a plundering, Stj. 647.
rupla, að, to plunder; reyta ok r., Fb. i. 392, Stj. 477; r. e-n e-u, Al. 93; r. drukkinn mann fötum sínum eða fé, N.G.L. ii. 240; rupla lík, N.G.L. ii. (Hirðskrá.)
ruplan, f. a plundering, Anecd. 30: = ruglan, Stj. 121.
rusill, m. [cp. Germ. rüssel = a snout], GREEK in rusill kvæðis, a doggrel poet, Bjarn. (in a verse).
rusk, n. a shaking: ruska, að, to shake rudely.
rusl, n. rubbish, sweepings; rusla-kista, -stokkr, a box inlo which things (broken nails, etc.) are thrown pell-mell: rusli, a nickname, Fms. viii.
rusti, see rosti.
ruza, u, f. a nickname, Fms. viii.
Rúða, u, f. Rouen in Normandy. Rúðu-jarlar, m. pl. the earls of R., dukes of Normandy, Fms. passim.
rúfinn, adj. rough, uncombed, Al. 3.
rúfr, m. = rúgr; a provinc. Icel. form, occurs in a verse in Gísl., where rúfr rhymes with húfa; as also in the local name Rúf-eyjar in western Icel., Sturl. i. 10, 26, Landn. 92 (v.l.), where it is even spelt Rup-eyjar.
RÚGR, m., hý-rógi, Hm. 138, with o as in the Germ.; [A.S. rige; Engl. rye; Germ. rocken; Dan. rug] :-- rye, H.E. i. 394, Jb. 375, Bjarn. 28 (in a verse), passim; val-rúgr. COMPDS: rúg-ákr, m. a rye-field, Fas. i. 173, Þiðr. 180. rúg-brauð, n. rye-bread, Pr. 470, Stj. 560. rúg-hleifr, n. a loaf of rye-bread, Fms. vi. (in a verse.)
RÚM, n. [Ulf. rúms = GREEK; common to all Teut. languages] :-- room, space; hvergi nær hafði þar rúm lið þeirra, Eg. 276; gafsk honum svá rúm, 532; ok rúm hindrar þik eigi at vera hvar er þú vill, Stj. 136; fá rúms, to get space, Hm. 106: the phrase, e-m liggr e-t í miklu rúmi,it takes up much room, is of great concern, Fms. i. 208, iv. 80, Fas. iii. 522, Ld. 210, Al. 152; í léttu rúmi, of little concern: the saying, ekki fyllir annars rúm, i.e. everything has its own place. 2. a room, seat, place, Am. 58; þeir skolu sitja á miðpalli, þar eigu biskupar várir rúm, Grág. i. 4; gef mér rúm, Fs. 52; ef þeir menn koma til lögréttu er þar eigu setur, en aðrir hafa sezk í rúm þeirra, þá skolu þeir beiða sér rúma, 5; búðar rúm, 24; ór lögsögu-manns rúmi at sjá, 26; Egill gékk til rúms þess er dóttir jarlsins hafði setið um daginn, en er menn skipuðusk í sæti sín, þá gékk jarls-dóttir at rúmi sínu, hón kvað -- Hvat skaltú sveinn í sess minn! Eg. 248; hverr í sínu rúmi, Ld. 4; í biskups rúmi sá ek sitja, Bs. i. 155; þokaði hann um manns rúm, Vígl. 25; í dag mun ek búa rúm yðvart á himnum, Post. 656 C. 37; aldrei gékk hann ór rúmi sínu nema jarl gengi, Fs. 69; hann vann sem áðr ok sat í rúmi sínu, Orkn. 200. 3. a place of rest, a bed; hann sá rekkju eina, ... er þetta rúm var mátuligt, Fs. 5, 7; hann gékk til rúms síns ok lagðisk niðr í klæðum sínum, Eg. 326; síðan rannsakaði hann rúmit er hón hafði hvílt í, 566; Hallfreðr lá í lokhvílu ... í því lagði Björn í rúmit, Fs. 200; var biskup færðr heim í Skálaholt, ok var gört rúm hans í kirkju, Bs. i. 63, Nj. 201, Fs. 4. naut.; the ships of the