This is page cv_b0535. Please don't edit above this dashed line. Thank you! -----------------------------------------------------------------------------
S JÄRAFtt -- S J ÜKNAÐIl. 535
sea, of fog, Fms. vi. 261, viii. 178. sjá-rafz, m. sea-amber, Sturl. ii. 245. sjá-roka, u, f. sea-spray, Hkr. i. 283. sjá-róðr, m. a rowing out to sea, to the fishing-ground, Bs. ii. 176. sjá-tún, n. a seaside-town, Bs. ii. 124. sja-vegr, m. = sjóvegr, Bs. ii. 76. sjá-verkr, m. 'sea-wark' i.e. sea-sickness, Fms. x. 75. sjávar-, gen., see sær. SJÓÐA, pres. sýð; pret. sauð, sautt (mod. sauðst), sauð, pl. suðu; subj. syði; part. soðinn: [A.S. seôðan; Engl. to seethe; Germ. sieden] :-- to cook; sjóða mat, K.Þ.K. 88; ganga sjóða, Hým. 14; soðinn kálfr, Rm. 5; soðin lifr: Gkv. 2. 23; soðinn mörr, Korm.; láta soðinn, Gm. 18; er lokit var at s., Korm. 34; var ekki soðit, Edda 45; at hverr maðr syði ok matbjöggi, Stj. 293; matgört ok soðit, 167; hann sagði at vér syðim furðu íll slátr, Fms. ii. 139; hann tók eitt kið, slátraði ok sauð, Stj. 390; hann sauð í katli miklum, Nj. 247; tak egg ek sjóð hart (imperat.), Pr. 472. 2. a smith's term, to fuse steel and soft iron; þótti mér aldri soðit verða járnit til loks en sindraði ávallt ór, Þorst. Síðu H. 177; sára-lauk suðu, Gsp.; afii soðinn, Þd. 15. II. metaph. to brood over, delay; þat sjóðum vér er vér velkjum lengi í hugskoti váru, Hom. 83; þér meltið slíkt ok sjóðit fyrir yðr svá at ekki verðr af, Nj. 154. sjóð-feldr, adj. lucrative, Fas. iii. 194. SJÓÐR, m., dat. sjóð, Ó.H. 157, ll. 2I. 3O, but sjóðinum l. 10, sjóðnum l. 35; sjóðinum, Nj. 56; acc. pl. sjóða, Sighvat (Fms. iv) :-- a money-bag, Eb. 160; sjám hvat vegi sjóðr sá er ek hefi hér, Ld. 30; Auðr tekr nú féit ok lætr koma í einn stóran sjóð, Gísl. 62; sjóðs eða diguls, Edda 84; draga af annars sjóð. Sks. 78 new Ed.; s. fullr af silfri, Ó.H. 157; hann steypði fram Ensku silfri ór miklum sjóð, 194: þeir Úlfr áttu einn sjóð báðir, they had both one purse. Eg. 2; var með okkr inn kærasti félagskapr ok áttum einn sjóð, Fms. i. 69; nú leggja menn félag sitt saman ok verja ór einum sjóð, Jb. 406: the phrase, bera e-n í sjóði, to carry a person (brother, relative) in one's purse, i.e. to accept of weregild (or atonement in money) instead of blood revenue, Grett. 102, 104, Fas. iii. 610. 2. = tafl-pungr, Gullþ., Fas. i. (in a verse). SJÓLI, a, m. [the word is prob. related to Goth. sauls = GREEK; Icel. súl, meaning a prop, stay], a king, prince; this word occurs only once in old poets, viz. in compd himin-sjóli, heaven-prop, heaven-defender(?), an epithet of Thor, Þd. 9; it does not even appear in Edda (Gl.) among the synonyms of kings and heroes; the word then re-appears in Skíða R. 50 = king; and (from that poem?) in Run. Gramm. Island.; it became freq. in mod. lays and rímur, e.g. Úlf. 1. 21; 2. 76, 81, 88, 3. 18, 44, 4. 20, 50, 5. 10, 7. 21. 2. sjóli occurs once as a pr. name on a Swedish Runic stone. SJÓN, f., in sing. the old writers prefer sýn, q.v. [Dan. syn] :-- sight, vision, the faculty of sight; mál heyrn ok sjón, Edda 6; missa sjónina, to lose the eye-sight; sjóu ok heyrn, Pass. 41. 10; gefa blindum sjón, 655 ix. C. 2; sjón er sögu ríkri, sight goes before hearsay, of an eye-witness, Ó.H. 180; sundr stökk súla fyrir sjón jötuns, Hym. 12. II. plur. one's looks; in such phrases as fríðr ... sjónum, fair to see, fine-looking, Eg. 486, Hkr. iii. 171. 2. the eyes, esp. in plur.; augu heita sjón, Edda; engi hefir sá séð ógurligar sjónir, er eigi mátti þat sjá er Þórr hvessti augun, 37; hugðisk hann mundu falla fyrir sjóninni einni saman, 28; fjándinn blindar sjónir þeirra, Fms. x. 309; leiða e-n sjónum, to look on, behold, 13; ef ek hann sjónum of sék, Hm. 151; fránar sjónir, Gkv. i. 14; á sjónum skjálfandi, Sól. 43; ok mun hann ekki eigi stað við sjónum hans, Fms. iv. 242; verða e-m at sjónum, to be seen by one, Fas. ii. 315; lýkr hann upp birtandi sjónir, Sks. 43; þrjár hafa þeir sjónir saman (three eyes), Gsp. (Fas. i. 486); hvassar ljóns sjónir, Sighvat; svart-brúnar sjónir, Eg. (in a verse); svart er mér fyrir sjónum, 'tis dark before my eyes, Fas. i. 427 (in a verse): leiða e-m e-ð fyrir sjónir, to place before one's eyes, expound, Líkn. 46, and in mod. usage; sé þá, minn Guð, fyrir sjónum þér, Sonar þíns pínan megna, Pass. 34. 11; of-sjónir, undr-sjónir, q.v. COMPDS: sjónar-berg, n. = sjónar-hváll: poët. the head, Lex. Poët. sjónar-hváll, m. a 'scout-hill,' out-look. sjónar-váttr, m. an eye-witness, Js. 38, freq. in mod. usage. sjónar-vitni, n. the testimony of an eye-witness, Js. 34. sjónar-vætt, f. the share (of a whale or the like) due to the man who first saw it; hence the phrase, eiga sjónarvættina í e-u, of a man who first discovers a thing, sjónar-vörðr, m. a scout, Fms. viii. 212. sjón-dapr, sjón-daufr, adj. dim-eyed: sjón-depra, u, f. dim-sightedness. sjón-deild, f. an 'eye-mark;' in sjóndeildar-hringr, m. the horizon. sjón-góðr, adj. having good eye-sight. sjón-hagr, adj. = sjónhannr, Fb. ii. 14. sjón-hannr, adj., (sjón-hannarr, Ó.H. 16; sjón-hannr, Fms. iv. 38, l.c.; sjónandr, Hkr. ii. l.c.) :-- having an expert, artistic eye; hann var s. um smíðir allar, Ó.H.; see hannr. sjón-hending, f. the line of sight, a straight line, esp. of boundaries; s. af útanverðu Norðnesi, N.G.L. ii. 265; þeir námu s. ór Múla í Ingjalds-gnúp, Landn. 312; s. millum Arnarstapa tveggja, ok réttsýni í vörðu, Ám. 107; þaðan s. í fuglastapa, D.I. i. 576; skipta með sjón-hendingum, Jb. 193. sjón-henni, f. the eye-sight; þat er eigi sé í alþýðu viti eðr sjónhenni, Fms. vi. 206. sjón-hverfiligr, adj. eye-deceiving, of charms, Bs. i. 237. sjón-hverfing, f. an ocular delusion, worked by spell; Æsir görðu í móti honum sjónhverfingar, Edda 1; verða fyrir sjónhverfingum, Fms. v. 161; honum mátti engar sjónhverfingar göra í augum, því hann sá allt sem var, Ísl. ii. 34; hón görði sjónhverfingar, þvíat þar sem þær sátu á palli sýndisk þeim standa eski þrjú, 78; mart áttusk þeir Óðinn við ok Gylvi í brögðum ok sjónhverfingum, Hkr. i. 10; fjandinn hræri þá með sínu falis ok sjónhverfingum, Fms. i. 304; með sjónhverfing mannligs líkama, ii. 188, Greg. 80, Stj. 250, Barl. 6. sjóni, a, m. a nickname, [akin to són, q.v., Germ. sühne?], Landn. sjón-lauss, adj. 'sightless,' blind, Ld. 339, Eg. 759. sjón-leysi, n. blindness, Eg. 762, Fms. ii. 286, Barl. 123. sjón-vættingr m., N.G.L. i. 309 (a false reading). SJÓR, im., gen. sjóvar (mod. sjóar), for all three forms, sjór, sjár, sær, as also for the compds, sjóvar-, sjávar-, sævar-, see sær :-- the sea. B. COMPDS: sjó-barinn, part. sea-beaten, Mar. sjó-borg, f. a sea-town, Orkn., Pr. 140. sjó-brattr, adj. 'sea-brant,' steep, of coast-land, Fb. iii. 408. sjó-bygð, f. a coast, Fb. ii. 51. sjó-dauði, a, m. death at sea; sætr er sjódauði, vesall vatns-dauði, a saying. sjó-dauðr, adj. 'sea-dead,' drowned at sea (= sæ-dauðr, sjá-dauðr), Eb. 274, Bs. ii. 182. sjó-drif, n. sea-spray, Landn. 84, Fas. ii. 78. sjó-dýr, n. a sea-animal, Al. 174. sjó-fang, n. 'sea-take,' a catch of fish, Eb. 12, Fagrsk. 29. sjó-ferð, f. a sea-voyage, Fas. iii. 538. sjó-fiskr, m. a sea-fish, Bs. ii. 179. sjó-fugl, m. a sea-fowl, Bs. ii. 111. sjó-færr, adj. fit for travelling on the sea, Gísl. 47, Fb. ii. 401. sjó-garpr, m. = sjágarpr. sjó-gyðja, u, f. a sea-goddess, Fas. iii. 241. sjó-gygr, f. a mermaid, Fas. iii. 241. sjó-hræddr, adj. 'sea-afraid' fearful at sea. sjó-hræðsla, u, f. 'sea-fear.' sjó-íllska, u, f. a bad, rough sea, Vígl. 22. sjó-jökull, m. hummocks of frozen sea-water, Grett. 125 A. sjó-klæði, n. pl. sea-clothes. sjó-kona, u, f. a mermaid, Þiðr. 28. sjó-kvikendi, n. a sea-animal, Fms. v. 340. sjó-kyrr, adj. calm, Magn. 486. sjó-kæni, f. = sjákæni, Fær. 100. sjó-leiði, n. a sea-way; mikit s., A.A. 276. sjó-leiðis, adv. by sea. sjó-maðkr, m. a sea-worm, Þorf. Karl. 438. sjó-maðr, m. a seaman, mariner, Bs. ii. 179. sjó-mál, n. the sea-edge, flood-mark, high-water line; fyrir ofan sjómál, Fas. iii. 426. sjó-mennska, u, f. seamanship. sjó-myrkr, n. a sea-fog, Fms. ix. 503, 506. sjó-reitr, n. = mið, Bs. ii. 179. sjó-riða, u, f. a sea-trembling. sjó-rok, n. = sjódrif. sjó-roka, u, f. = sjároka, Fms. ii. 178. sjó-sjúkr, adj. sea-sick. sjó-skor, f. a 'sea-scaur,' cliff by the sea, Nj. 252. sjó-skrimsl, n. a sea-monster, Fas. ii. 249. sjó-sótt, f. sea-sickness, Bs. i. 797. sjó-vanr, adj. skilled, practiced as a sailor. sjó-veðr, n. weather on the sea. sjó-vegr, m. a 'sea-way,' a way on the sea, opp. to landvegr, fara sjáveg. sjó-verkr, m. 'sea-wark', = sjósótt, Bs. i. 797. sjó-vetlingr, m. a 'sea-glove,' worn by fishermen. sjó-víkingr, m. a pirate, Fas. i. 443. sjó-víti, n. things forbidden at sea in popular superstition. II. in local names, Sjó-land and Sjá-land, Zealand, as also a county in Sweden; whence Sjó-lendingar, m. pl. the men from Zealand, Fms. xii. SJÓT, n., and sjöt, of which st makes a rhyme with mt, Höfuðl. 19; [the word is not derived from sitja, but from sveit, q.v., changing v into j, as in hvel and hjól] :-- a host, assembly, but also home, abode; manna sjöt, a host of men, Höfuðl. l.c.; sótt hefi ek mörg mildinga sjót, I have visited many kings' men, kingly assemblies, Ad. 2; flotna sjót, a 'fleet-crew' mariners, Lex. Poët.; ýta sjót, rekka sjót, id.; ragna sjót, the seat of the gods, i.e. the heavens, Vsp.; tungls sjót, the moon's home, i.e. the sky, Bragi; sólar sjót, the sun's land, i.e. the sky, Skv. 1. 52; þursa þjóðar sjót, the giant-land, Fsm. 1; Heljar sjót, 'Hell-home,' id.; sjótum görvöllum, to all men, Hdl. SJÚGA, or better súga, Stj. 270, cp. lúka for ljúka, but in mod. usage inserting a j; pres. sýgr; pret. saug, saugt (mod. saugst), saug, pl. sugu; subj. sygi; part. soginn; a pret. só, Landn. 235, Fs. 176; 2nd pers. sótt, Hom. (St.); cp. smó, ló, from smjúga, ljúga: [A.S. sûcan; Engl. suck; Germ. saügen; Dan. suge; Lat. sugere] :-- to suck; sæll er sá kviðr es þik bar ok þat brjóst es þú sótt, Hom. (St.); sveinninn saug hana dauða, Fs. 144 (só hana dauða, 176 l.c.); var björninn at ok só ór þeim blóðit, Landn. l.c.; þær hafa pípu með hverri þær súga, Stj. 270; þeir átu safa ok sugu birkju-við, Fms. viii. 33; þú hefir opt sár sogin, Hkv. 1. 36; s. brjóst konu, Mar.; lík öldum kálfi sál mín saug, Hallgr.; sýg ek ór söltum ægi sylg, Fms. vi. (in a verse); þar saug Níðhöggr nái fram-gengna, Vsp. sjúk-dómr, m. [Dan. sygdom], sickness, Fs. 80, Th. 21. sjúk-fallinn, part. sickly, N.G.L. ii. sjúk-leikr, m. and sjúk-leiki, a, m., the weak form prevails in old writers :-- sickness, Fms. vi. 156, 158, viii. 443, ix. 501, Rb. 336, Sks. 105, Jb. 114, Anecd. 2, K.Á. 104, passim. sjúk-ligr, adj. sickly, Bs. i. 810. sjúkna, að, to sicken, become sick, Sturl. ii. 127. sjúknaðr, n. sickness, Fms. iii. 172, Sturl. ii. 127, Bs. i. 743, ii. 168.