This is page cv_b0608. Please don't edit above this dashed line. Thank you! -----------------------------------------------------------------------------
608 SVEFNHÖFUGT -- SVEIPOTTR.
svefn-höfugt, n. adj. sleep-heavy, drowsy, Nj. 264, Ld. 120. svefn-höll, f. a sleeping-hall, Stj. 631, Karl. 11. svefn-inni, n. a sleeping-inn, Al. 15. svefn-ker, n. pl. 'sleep-basins,' i.e. the eyes, Gísl. (in a verse). svefn-klefi, a, m. a sleeping-room, Stj. 149, 204. svefn-lauss, adj. sleepless, Róm. 195. svefn-leysi, n. sleeplessness, Fms. viii. 48, Sturl. iii. 73, Pr. 470. svefn-lopt, n. a sleeping-loft, bed-chamber, Grett. 118 C, Art. svefn-órar, f. pl. dream-phantasms, Hkr. ii. 354, Anecd. 8; see órar. svefn-purka, u, f. a 'sleep-sow,' a drowsy fellow. svefn-samt, n. adj.; e-m er ekki s., to be sleepless, Nj. 210, Fms. iv. 336, Al. 73. svefn-sel, see sel; selin vóru tvau, s. ok búr, Ld. 242. svefn-skáli, a, m. a 'bed-shieling,' sleeping-hall, Fas. ii. 416. svefn-skemma, u, f. = svefnbúr, Fas. i. 359, Eg. 80, Fms. vi. 188, Landn. 215, v.l. svefn-stofa, u, f. = svefnbúr, Ld. 16, Bs. i. 782. svefn-stund, f. a sleeping hour, Sks. 618. svefn-styggr, adj. 'sleep-shy', sleeping lightly, Fas. iii. 124. svefn-tími, a, m. the time of sleep, Str. 21. svefn-vana, adj. wanting sleep, Sturl. iii. 256. svefn-þorn, m. a 'sleep-thorn;' the popular notion was that charmed sleep is produced by putting the 'sleep-thorn' into the sleeper's ears, then he will not awake until the thorn falls out; stinga e-m svefnþorn, to stick one with the sleeping-thorn, Fas. i. 18, 19; or, stinga e-n svefnþorni, Ísl. ii. 183, iii. 303, (cp. Fm. 43, Hrafnag. 13.) svefn-þungi, a, m. = svefnhöfgi. svefn-ærr, adj. 'sleep-raving;' in the phrase, s. ok dauða-drukkinn, sleep-mad and dead-drunk, Hkr. i. 17, Fms. viii. 189. svefni, n. sleepiness, Hom. 26: cohabitation, in the law phrase, biðja konu svefnis, Grág. i. 337, 338; brjóta konu til svefnis, to ravish, ii. 60, N.G.L. i. 71, 357. svefnugr, adj. [Dan. sövnig], sleepy; svefngar (plur.), Sdm. 36; svefnugr ok latr, 656 B. 2; þeir vóru mjök svefnugir, Sturl. iii. 256, v.l. Svegðir, m. one of the names of Odin, as also of a Swed. mythical king, Edda, Yngl. S. SVEGGJA, ð, [Ulf. af-swaggwjan = GREEK], to make to sway or swag, turn round, veer round; sveggja lét fyrir Siggju sólborðs goti norðan, she (the ship) stood, veered round the island Sigg, Edda (GREEK. in a verse). SVEI, interj. fye! svei, segir hón, aldri muntú vel reynask, Þórð. 74; with dat., svei þér, fye upon thee! Th. 21; svei mér syndugum! 20; svei verði þínum legg! Fms. vii. 122; svei verði mínum herra, ef ..., Karl. 301; svei verði yðr svá rennandi! Fms. viii. 401; svei þér! is the cry of an Icel. shepherd to a dog if he worries a sheep or barks at a stranger; svei-svei-svei! sveia, að, to shout svei; sveia hundum, hann hljóp á eptir hundunum, sveiaði þeim, Od. xiv 35. sveiðandi, part., in the GREEK. ek skal senda þér sveiðanda spjót = sviðu-spjót or sviða (q.v.), Fas. ii. (in a verse). Sveiði, a, m. the name of a sea-king, Lex. Poët. sveiðuðr, m. a bull, poët., from the spear-like horns, Ýt. SVEIF, f. [svífa], a tiller, Fas. iii. 197; sels sveif, a seal's paw, N.G.L. i. 363. sveifi-rúm, n. room for the tiller to work so as to veer the ship; sigla svá nær at eigi sé sveifrúm, N.G.L. ii. 281, Jb. 396; sveifingar-rúm, 396 B: svif-rúm, N.G.L. l.c. (v.l. 8, 11), whence mod. svig-rúm: room to move the body freely, eg hafði ekki svigrúm til þess. sveifla, að, to swing or spin in a circle, like a top; s. sverði, exi, Nj. 56, 97, Eg. 80, Fas. i. 415, Fbr. 209, Ó.H. 222. sveifla, u, f. a wrestler's term, a swinging round with one's antagonist; snúa e-m til sveiflu, Fas. iii. 392, Grett. 15 new Ed. sveiging, f. a bending, swaying. sveigir, m. one who bends, a swayer, Lex. Poët. SVEIGJA, ð, [svig; cp. Engl. to sway; North. E. swag] :-- to bow, bend, like a switch; s. armleggi hans, Landn. 169, v.l.; s. trén, Fær. 50; s. álm, to bend the bow, Fms. vii. (in a verse); s. rokk, to swing the distaff, Rm. 16; s. fast árar, Fms. ii. 180; s. hörpu, to sway, strike the harp, Og. 27; s. á e-n, to pull round, in rowing, Nj. 90; s. e-t eptir sínum vilja, Mar.; þá ætla ek at lögin mundu sveigð hafa verit, the law was tampered with, Valla L. 209; it þriðja má kalla nökkut sveigt, the third is not straight, Band. 6; sveigja til við e-n, to give way, yield somewhat, Hkr. i. 142, Stj. 578; vér skulum s. til, svá ..., come to a compromise, so that..., Fær. 35; konungr þóttisk hafa mýkt sitt skap, ok sveigt til samþykkis með þeim, Fms. vi. 280; heljar-reip sveigð at síðuin inér, Sól. 39; jofurr sveigði y, drew the bow, Höfuðl.; s. hala sinn, to droop the tail, Hkv. Hjörv. II. reflex. to be swayed, sway, swerve; þá tók at sveigjask hugr jarls, Fms. ix. 444; hvergi sveigðisk hugr hans fyrir þeirra kúgan, Bs. i. 287; láta sveigjask eptir e-s vilja, Fb. ii. 146; sveigjask til (= sveigja til) við e-n, i. 410. sveigja, u, f. a bending, elasticity. sveigr, m. [Engl. switch; Swed. svæge; Norse sveig; cp. svigi] :-- a switch, álm-s., Fas. i. 271; sveigar kör, a 'switch-bane,' i.e. an axe, Eg. (in a verse). II. metaph. a bow, Edda (Gl.) 2. a head-dress or snood, a kerchief wound round the head; sveigr var á höfði, Rm.; s. á höfði mikill, Ld. 244; hence sveigar-sága, -þöll, -gátt, the fairy of the hood, i.e. a woman, Lex. Poët.: the passage, nú mun þér ekki sveigr á (sveigra Ed.) verða, er þú ferr aptr, it will be no bend in thy way, it will all be straight. Fas. iii. 281. SVEIMA, að, [akin to svimma], prop. to swim, Sks. 116, but only used, 2. metaph. to soar, tower, wander about; þeir sveimuðu um bæinn ok drápu mart af Birkibeinum, Fms. viii. 173; fylgjur úvina várra sveima hér nú í nánd, 281; þótt vér hafim sveimat í sumar um bygðir þeirra, vi. 261; sveimaði Bárðr víða um landit, Bárð. 170; s. úti um nætr, Stj. 424; sveimar Þórðr at þeim, Þórð. 78; hyrr sveimaði, the flame soared, spread wide, Lex. Poët.; ef eg sveima elli-grár, eitt sinn heim at Fróni, Núm. sveimaðr, m. one who soars,wanders about, Lex. Poët. sveiman, f. a soaring, of fire, Fas. i. 519 (in a verse). sveimr, m. (sveim, n., Orkn. l.c.), a soaring, bustle, stir; göra fjándsligan sveim, Hallfred; sá sveimr görisk um allar herbúðir, at ..., Al. 117; í Eyjunum var sveim mikit, in the islands there was mickle stir, Orkn. 334: a nickname, Sturl. svein-barn, n. a 'boy-bairn,' a male child, Nj. 91, Fms. i. 14, Fb. i. 252. svein-dómr, m. youth, boyhood, Stj. 25: Lat. pubertas. Sveinki, a, m. a diminutive of Sveinn, Fms, vii; veit eg það, Sveinki! Esp. Árb. 1550. SVEINN, m. [a northern word, from which the A.S. swân, Engl. swain, seems to be borrowed] :-- a boy; fæddi Vigdís barn, þat var sveinn, sá var vænn mjök, Ingimundr leit á sveininn ok mælti, sjá sveinn ... son áttu þau annan ... þessi sveinn, Fs. 23; sveinninn Hörðr stóð við stokk ok gékk nú it fyrsta sinn frá stokkinum til móður sinnar, Ísl. ii. 15; skal þat barn út bera ef þú fæðir meybarn, en upp fæða ef sveinn er, 198; kona hans fæddi barn, ok hét sveinn sá Hrafn, Eg. 100; svá sem þeir sveinar aðrir er vóru sex vetra eðr sjau vetra, 147; sveinar tveirléku á gólfinu, Nj. 15; var þá nafn gefit sveininum, 91; kallaði Njáll á sveininn Höskuld, ... hann lét sveininum ekki í mein, ok unni mikit, 146, 147; sveininn Þórð Kárason ... hinu hefir þú mér heitið, amma, segir sveinninn, 201, Bs. i. 599. II. boys, lads! often used in addressing grown-up men; eld kveykit ér nú, sveinar! Nj. 199; hart ríðit ér, sveinar! 82; sjáit ér nú rauðálfinn, sveinar! 70; hverr á sveina (gen. pl.) hendr í hári mér? Fms. xi. 151; hvernig er, sveinar? 145; sveinn ok sveinn! hverjum ertú sveini borinn? Fm. 1; inn fráneygi sveinn! id.; Hjalla-sveinar, Hofs-sveinar, Gullþ. 4, Finnb. 2. a servant, attendant, waiter; sveinar Ólafs, Ld. 96: esp. a page, sveinn Gunnildar, Nj. 5, Fms. ix. 236, Ann. 1346 C; skutil-sveinn, skó-sveinn, q.v.: of bondsmen, N.G.L. i. 35, 76: in mod. usage an apprentice, Dan. svend. III. a nickname, Sigurðr Sveinn (= the Germ. Siegfried), Skíða R. 2. Sveinn, a pr. name, very freq., Landn., Fms.: in compds, Svein-björn, Svein-ungr, Sveinki, Berg-sveinn, Koll-s. COMPDS: sveina-lauss, adj. without attendants; ríða s., Lv. 43. sveins-leikr, m. a boy's game, Hkr. i. 46, Eg. 189. sveins-ligr, adj. boyish, Fas. iii. 486. svein-piltr, m. a boy, youth, Bs. i. 539. svein-stauli, a, m. = sveinpiltr, a little boy, Edda 31. SVEIPA, ð and að: stray forms of an obsol. strong verb (svípa, sveip) are, pret. sveip, Rm. 18, Vkv. 23, Skv. 3. 13; pres. sveipr (for svípr), 3. 8; part. sveipinn (for svipinn), Fm. 42, Fas. i. 439 (in a verse); [cp. Engl. sweep; a Goth. sweipan may be assumed from midja-sweipans = GREEK, deluge; A.S. swâpan; Germ. schweben; cp. svipa, sópa] :-- to sweep, stroke; hann sveipaði hárinu fram yfir höfuð sér, stroked the hair with the hand, Fms. i. 180; sveipar hann þeim saman, Grett. 129 new Ed.; greip hann til hendinni, ok sveipði af sér flugunni, swept the fly away, Edda 70; hann sveipaði hárinu fram yfir höfuð sér, Fms. i. 180; hann sveipaði at hendinni dúki þeim er ..., Bs. i. 188. 2. to wrap, swaddle; hann hafði sveipat at sér möttli einum, wrapped himself in a mantle, Stj. 492; lét hann s. (wrap, swathe) skipit allt fyrir ofan sjá með grám tjöldum, Ó.H. 170; hann sveipar sik í skikkju sinni, Sks. 298; þeir fundu barn sveipat líndúk, Fms. i. 112; fæddi hón barn, var þat sveift klæðum, Ó.T. 4; kona sveip ripti, Rm. 18; ok hana Sigurðr sveipr í ripti, Skv, 3. 8; þeir þógu því ok sveipðu þat (the corpse) líndúkum, Fms. v. 29; var kistan sveipð pelli, Ó.H. 229; lét ábóti þá s. líkit, Sturl. iii. 284; lík konungs var sveipað dúkum, Fms. viii. 232; en þær skálar sveip hann útan silfri, Vkv. 23; eldi sveipinn, wrapped in a sheet of fire, Fm. 42, Fas. i. (in a verse). II. to sweep, swoop; þeir sveipuðu (v.l. svipuðu) yfir ána, Fms. viii. 170; hann sveipaði til sverðinu, swept round him with the sword, v. 90; hann sveipar öxinni til hans, Fbr. 111 new Ed.; sveip sínum hug, 'swooped' turned his mind, Skv. 3. 13. 2. to be twisted; eitt er lýtið á, hárit er sveipt í enninu, a falling forelock on the forehead, Korm. 18; and the verse, hón kvað hári mínu sveipt í enni, id. 3. part. sveipandi (= svipandi), swooping, flaming; Cherub með sveipandu sverði, Gen. iii. 24. sveipa, u, f. a kerchief, hood (= sveipr, sveigr), Edda (Gl.); hón sækir þá sveipu sína ok veitði upp yfir hófuð sér, Ísl. ii. 76. sveipin-falda, u, f. 'Swooping-hood,' the name of a giantess, Edda (Gl.) sveip-óttr, adj. eddying, an epithet of a river, Od. xi. 240.