This is page cv_b0631. Please don't edit above this dashed line. Thank you! -----------------------------------------------------------------------------
TILAFLAN -- TILMÆLI. 631
sea. III. temp., til miðs aptans, Hrafn. 7; til elli, Ld. 12; til dauða-dags, Nj. 109; allt til dauða-dags, Fms. i. 17, etc. 2. til skamrar stundar, i.e. till within a short time, a short time ago, Hom. 107; líðr á sumarit til átta vikna, the summer passed till eight weeks (were left), Nj. 93; vika til þings, a week to (i.e. before) the season of the þing, Grág.; þrír dagar til sumars, Edda 26; tíu vikur til vetrar, Ld. 106; stund til hádegis, stund til miðs morguns, dagmála, in measuring time, used in Icel. exactly as in Engl., ten minutes to eight, a quarter to eleven, (but mod. Dan. follows the Germ. mode of reckoning, for there 'ti minutter til tolv', ten minutes towards twelve, is = Engl. 'ten minutes past eleven'); til þess, until, Nj. 153; allt til, all the time till, 272, Hrafn. 7; þar til er, until, Nj. 4. IV. ellipt. and adverbial usages; vera til, to be 'toward' to exist; eiga til, hafa til, to possess; fala hey ok mat ef til væri ... hvárt-tveggja er til, Nj. 73; ef þú kemr eigi til, if thou comest not to hand, 4; ef nökkut var til, Eg. 267; þat ráð sem helzt var til, ready on hand, 42; munu eigi tveir til, Nj. 261; kómu þeir þangat til, 80; ætla svá til, 86; vera til neyddr, to be forced, 98; þat er þú þarft til at taka, 105; gefa fé til, 75; væri mikit gefanda til, at, 98; telr hann þat til, at ..., Fms. xi. 137; skilja til, to reserve, Nj. 54; spara til, 3, Hkr. i. 196; mæla til, 99; tala til, 216; eiga ætt til, Edda 7; hafa aldr til, Eg. 190; skorta til, Nj. 73; íllt þótti mér til móti at mæla, Fms. xi. 242; verða fyrstr til, to be the first to do a thing, v. 103; sem lög stóðu til, Ld. 32; hljótask af mér til, Nj. 113; sækja mál til laga, 86. 2. of direction; sunnan til, Sks. 216; norðan til, e.g. sunnan til við ána, on the south side of the river, Sks. 216. B. Too, Lat. nimis; eigi til víðlendr, Fms. vi. 94; eigi til görla, 205; til ungr, til gamall, Grág. i. 192; verða til seinn, Bær. 15; honum þótti sinn hluti til lágr, Lv. 97; engi hefir til djarfligar risit, Mar.; helz til, mikils til, by far too much, as in mod. usage; but the ancients said hölzti (helzti) and mikilsti, thus mikilsti (too much), Hm. 66, Bs. i. 775; hölzti, Nj. 191, Ld. 188, 216, Al. 37, 41, Fms. viii. 91, 133, Hkr. iii. 376; helzti, Eb. 154, etc., see heldr, B. III; unzt, see that word. til-aflan, f. produce, supply of stores, Ld. 298, Eg. 84. tilannaðr, m. furtherance; tilannaðar-maðr, a furtherer, Orkn. 286. til-beiðsla, u, f. adoration. til-beini, a, m. furtherance, help, Eg. 139, Glúm. 326, Fms. vi. 368, x. 60, v.l. til-beri, a, m. = snakkr (q.v.), a word used in western Icel.: [Fin. para; Swed. bjára; whence probably til-beri, for in witchcraft and sorcery the Finns were the teachers, and it is more likely that the Scandin. borrowed this word from them than the reverse.] til-biðja, bað, [Dan. tilbede], to adore. til-boð, n. an offer, Dan. tilbud, (mod.) til-bragð, n. a contrivance, Ld. 150; með skjótu tilbragði, Mar. til-brigði, n. pl. a change, Bárð. 169. 2. nature; sem hann á t. til, Art.; sem líkindi eru á ok þeir áttu t., Sturl. i. 3; hon hefir íllt lunderni hlotið af íllum tilbrigðum, Al. 153, Str. 61, Þiðr. 129, Fb. ii. 142. til-búinn, part. ready. til-búnaðr, m. an arrangement, Fms. xi. 431: preparation, Nj. 86, Grág. i. 373. til-búningr, m. = tilbúnaðr, Grág. ii. 30. til-bæriligr, adj. [Dan. tilbörlig], fit, suitable, (mod.) tildra, að, [akin to tjald?], tildra e-u upp, to build loosely. til-dráttr, m. a pulling, attraction, Mar.: an incident, occasion, Stj. 35. til-drög, n. pl. what leads or conducts to, the cause or origin of. til-efni, n. business, affairs, deserts; hann vissi t. sín, understood his own affairs, own deserts, Fms. vii. 61: a cause, reason. til-eygðr, part. squint-eyed. til-fangi, a, m. and til-föng, n. pl. materials, provisions; timbr ok allan tilfanga, Gþl. 377, D.N. vi. 167. til-felli, n. [Dan. tilfælde], an occurrence, circumstance, accident, case, K.Á. 224, 226, Bs. i. 288, 711, 728, Fms. vi. 118, Gþl. 483, H.E. i. 475, Sturl. ii. 80, passim: gramm. a case, Skálda 175, 178, 180, 185: an effect, 204. til-felliligr, adj. suitable, Bs. i. 234, 769, (Fr.) til-ferð, f. admittance, Stj. 68. til-finning, f. feeling, sensibility. til-flutning, f. a supply, Ó.H. 129, Fms. viii. 179, v.l. (in mod. usage masc.) til-fyndiligr, m. suitableness, Skálda 167. til-fyndinn, adj. fault-finding (mod. að-fyndinn), Grett. 108 C. til-fýsi, f. a desire, longing, Al. 115. til-fýsiligr, adj. desirable, Str. 38, Barl. 56. til-fýst, f. = tilfýsi, Barl. 122. til-færur, f. pl. instruments. til-föng, n. pl. supplies, means, Fs. 11, 13, 25, Ó.H. 113, Fms. xi. 69. til-för, f. the moving to a place, Grág. i. 451, ii. 334: an attack = atför (q.v.), Nj. 101, Eb. 90 new Ed., Ld. 226, Grág. ii. 37, Gullþ. 12: an execution, in civil sense, N.G.L. ii. 89. til-gangr, m. circumstances, grounds, shewing how a thing comes to pass; vígit ok allan þann tilgang, Þórð. 69; er löng frásaga um málaferli þessi ok tilganga, Sturl. i. 10; segir honum tilgang sinnar þarkvámu, Fms. ii. 197, Sturl. iii. 155, Sks. 587. II. recourse; at oss sé t., at várr hlutr sé réttr, Ísl. ii. 141. III. mod. intention. til-gjarn, adj. forthcoming, Stj. 186. til-gjöf, f. a dower, bridal gift, given by the bridegroom to the bride (cp. mundr), Gþl. 212, 214, 221, Fms. ii. 132, ix. 453, x. 309, 340, D.N. passim. 2. endowment of a church, K.Á. 24. 3. an additional payment (Dan. tilgift), D.N. til-göng, n. pl. = tilgangr, Anecd. 56, Sks. 588. til-görð, f. desert, merit; eptir tilgörðum, according to one's deserts, Fms. i. 104; fyrir enga t., without provocation, v. 135; útan várrar tilgörðar, id., ix. 352; minni skömm en tilgörðir hans vóru til, vii. 167; líta á t. með efnum, Eg. 417; gör eigi eptir tilgörðum várum, Mar.; fellt á sik bann af sínum tilgörðum, by their deeds, K.Á. 64. til-görning, f. = tilgörð, Hom. 111. til-görr, part. full-shapen, finished, Bs. i. 59. til-hald, n. (Dan. tilhold), tilhalds-maðr, m. a showy person; Björn var t. mikill, Eb. 200 (Cod. Wolph.) = áburðarmaðr. til-heyriligr, adj. (-liga, adv.), due, proper, Stj. 44, 283, Fær. 141, H.E. ii. 190, Th. 12; ú-t. til-hjálp, f. help, Norske Saml. v. 551. til-hliðran, f. a yielding, concession. til-hlutan, f. an interference. til-hlýðiligr, adj. due, becoming. til-hlökkun, f. joy; hlakka til e-s. til-hneiging, f. a bent, inclination, desire, Stj. 70, 79: freq. in mod. eccl. usage, girndir og tilhneigingar. til-hugi, a, m., in tilhuga-líf, n. the life of longing, of a loving pair before the wedding. til-hæfi, n. the foundation of a statement; það er ekkert t. í því. til-hættni, f. a venture, Sks. 231. til-inning, f. an indication, Hom. (St.) til-kall, n. a claim, laying claim to, Fms. i. 83, ix. 327, Grág. i. 177, Eg. 267, Hkr. i. 198. til-kalla, u, f. = tilkall, B.K. 125. til-komandi, part. coming, H.E. i. 389. til-kostnaðr, m. costs, expense. til-kváma, u, f. a coming, arrival, Edda 9, Grág. ii. 293, Nj. 112, 175, Fms. ii. 188, ix. 415, x. 31. COMPDS: tilkvámu-fólk, n. comers, Stj. 568. tilkvámu-lauss, adj. of no consequence, Fas. ii. 442. tilkvámu-maðr, m. a comer, Fms. ii. 285. 2. a matter of importance, Fbr. 140. til-kvæði, n. the addressing one in verse, Fas. i. 296. til-kvæmd (til-kœmd, Anal. 247), f. = tilkváma(?), Fms. x. 212; tilkvæmdar-maðr, Ld. 10. til-lag, n. a help, contribution; heit ek þér nökkuru tillagi, Ísl. ii. 387, Fær. 69, Fms. xi. 56, 114, Fs. 13; þeir beiddu hann tillaga, Gullþ. 46, Glúm. 314; fjár-tillag, a contribution in money; hann efldi staðinn í mörgum tillögum, endowments, Bs. i. 77. II. counsel, advice; tillög mín ok ráða-görðir, Fs. 41; haf þökk fyrir þín tillög, ok við skal ek leita at yrkja kvæðit, Fms. vii. 113, xi. 61; þetta er ráð mitt ok t. með yðr, 98; þat er mitt t. at Kjartan göri annat-hvárt ..., Ld. 216. COMPDS: tillaga-fár, adj. reserved in counsel, cold, Fas. ii. 402. tillaga-góðr, adj. well-disposed to, furthering, taking interest in, Nj. 2, Band. 12 new Ed. tillaga-íllr, adj. interfering in a hostile way, evil-disposed as to a thing, Orkn. 424, Nj. 73, Sturl. iii. 35; hinir tillaga-verstu, the most hostile, Orkn. 310. tillaga-súrr, adj. sour, Bs. i. 722. til-laga, u, f. = tillag, a contribution, N.G.L. iii. 77, D.N. ii. 16. II. counsel, advice; vilju vér heyra fleiri manna tillögur, Fms. ix. 328, xi. 84, Stj. 194; ráðgjafa síns tillögu, Barl. 151, Fb. i. 386; tillögu-fé, a contribution-fee, Gþl. 12. til-lagan, f. a contribution, H.E. i. 309. til-láta, n. compliance, deference, Fms, iii. 208. COMPDS: tilláts-samr, adj. yielding, Grett. 49 new Ed. tilláts-semi, f. compliance. til-leiðing, f. an inducement, temptation, H.E. i. 490, Th. 15. til-leitinn, adj. pert, saucy, = áleitinn, Grett. 100 new Ed., Fb. i. 125. til-leitni, f. an attempt, Krók. 30 C. til-lit, n. [cp. Germ. ant-litz], a look, glance; hefir Höttr íllt t., a dismal look, Fas. i. 67: an opinion, Guðs vilja ok réttsýnna manna tilliti, Fms. iv. 112: the looking after a thing. til-lokkan, f. an allurement, Mar., Bs. i. 857. til-lotning, f. reverence; vegsemd ok t., Mar. til-lystiligr, adj. = tilfýsiligr, Stj. 417. til-læti, n. deference, Nj. 169, Sturl. iii. 94; göra e-m t., to shew deference to, Finnb. 322; veita e-m t,, Stj. 126; veita mér t. ok virðing, Fas. ii. 545; hafa t. við e-n, Fms. iv. 127; ek vil sýna þér lítið t., gefa þér gullhring, Boll. 356. til-máli, a. m. an admonition, H.E. i. 252. til-mæli, n. a claim (= tilkall), Fms. ix. 327; Knúti þótti sem hann