This is page cv_b0706. Please don't edit above this dashed line. Thank you!
-----------------------------------------------------------------------------
expect nothing better, Eg. 364; kvaðsk þat gjarna vilja ef Grími væri þat nokkoro vildara, ... vildra ok öruggra, better and safer, Magn. 468.
vil-gali, a, m. flattery (= fagr-gali), Hom. (St.)
vilgi, adv. (see -gi), very; vilgis oft, very often; enda er úsýnt at vit finnimk svá vilgis opt at mitt sé vænna, Mork. 50; vilgi mjök, very much; hann langaði til engra dægra, hann kvíddi ok engu vilgi mjök, Bs. i. 393; ef þú ættir vilgi mikils vald, Hbl. 25; vilgi víðr, very wide, immense, Hd. II. negative, not at all; hann vissi þat vilgi görla, Skv. 3. 13; vilgi tryggr, untrue, false, of Loki, Þd. 1.
vil-hallr, adj. partial, leaning to, favouring; hitt grunar mik at liðsmenn yðrir muni vilhallt sagt hafa, given a partial, unfair report, Fb. ii. 124; hón sagði nökkut vilhallt sem henni var beini veittr, Glúm. 354; liðsmenn segja opt vilhallt ok segja þat er þeir vildi at væri, Karl. 383.
VILI, m. (sounded vilji), gen. vilja; [Ulf. wilja = GREEK; Dan. villje] :-- will, a wish, desire; sigr-sæll er góðr vili, Bs. i. 746; göra e-t vilja hendi, to do with willing hand, purposely, Jb. 363 A. 2. good-will, liking, favour; nema hennar vili væri til, Nj. 24; ef þat er þinn vili, id.; þeir menn er vaka í kirkju til Guðs vilja, Hom. 34; mót þínum vilja, 625. 68; fá sinn vilja, Skálda; nú hefi ek minn vilja beðit, Fsm.; vili minn enn væri, Am. 83; at ossum vilja, 30; góðr-vili and góð-vili, good-will. II. in old poets, delight, joy, desire; glaðr, með góðan vilja, ok úhryggr, Stor. 24; at vilja gefin, happily married, Skv. 3. 54; vaðin at vilja, joy-bereft, Skv. 3. 55, Hðm. 4; vaki hann at vilja, may he wake with joy, Gs. 5; vön vilja, Skv. 3. 9; en hón vaknaði vilja firð, joy-bereft, 24. 2. carnal lust; unna vísum vilja frá, Hm. 98; cp. göra, fremja vilja sinn við konu, Stj. 121, Karl. 472; hafa konu vilja, Þiðr. 247. COMPDS: vilja-klæði, n. = vildar-klæði, Vm. 117. vilja-lauss, adj. joyless, joy-bereft, Vkv. 11 (29?); mér viljalaussi, Gkv. 2. 9: árna viljalauss á vegum, Gg. 7. vilja-leysi, n. unwillingness, Gþl. 338.
vili-sess, m. the mind's seat, the breast or heart(?), Sdm.
VILJA :-- the FORMS of this verb, α. the 1st pers. pres. indic, was originally dissyllabic, like the pres. subj., both in Goth. and Icel.; the only form used in the Saga-times (10th century) being prob. vilja; vilja'k hljóð, Eyvind (Edda i. 248; the v.l. 'vilra' and 'vilka' shew that the scribes did not know the old form); eiga vilja heldr, Alm. 7 (but ek vil in the following verse); segðú mér þat ek vilja vita, Skm. 3; vilja ek sofna, Vkv. 31; né ek þik vilja níta, 37; ek vilja'k, Hým. 9; vilja ek þat líta, Am, 58: in prose, enn þó vilja ek heldr einn staf ríta, Skálda (Thorodd): in law formulas, at ek vilja skilja við félaga minn, = Gr. GREEK; þat villag, Fms. vi. 205, v.l.: the monosyll. form is later, vil'k eigi ek, I will not, Gkv. 2. 27; accordingly the 'ek vil' in Alm. 8 should be restored to 'allt þatz ek vilja'k vita,' as is required by the preceding verse; so also in Vsp. 1 the true reading may be 'vilja ek' valfoður (see foot-note 5 in Bugge, l.c.) β. 2nd pers. pres. is monosyll. vill and vilt; þú vill, Vþm. 11, Hbl. 55, Gkv. 2. 8, 33; vill þú, Ls. 28: the older vellums have vill, the later vilt, ef þú vilt, Hm. 130, Ísl. ii. 214 (thrice), Nj. 41, 77, and so in mod. usage (ek vil, þú vilt, hann vili). γ. 3rd pers. vill, Skv. 1. 4, Hm. 63. δ. pret. vilda; part. viljat; pret. infin. vildu, Nj. 259, Ld. 216, Mork. 168. ε. forms with suffix; with pers. pron., 2nd pers. vil-du [Chaucer willow], wilt thou, Post. 134, 135, 231; but in mod. usage, viltu, and so Fb. i. 222, l. 36: with neg. suff., vilka ek, Am. 13; vilkat ek, I will not, Skv. i. 26; þú vill-at, thou willest not, Hm. 114; vildigak, I would not, Gkv. 2. 40; er ek vildigak, Helr. 13 (all the references to Bugge's edition). [Ulf. wiljan = GREEK; A.S. willan; Engl. will; Dan. ville; Swed. vilja; Lat. velle; Gr. GREEK.]
B. USAGES. -- To will, wish: I. with infin., sá maðr hefir viljat villa leitina fyrir oss, Fms. i. 72; Guðrún kvaðsk vildu (pret. infin.) vita hvat þeir vildu at hafask, Ld. 216; hverjum vilt þú heldr gipta dóttur þína ... ef þú vilt eigi ... hverju þú vilt svara, Ísl. ii. 214; spurði ef hann vildi ríða, Gunnlaugr kvaðsk þat vilja, ... hví býðr þú mýr eigi þat er ek vil þiggja, 212, 213; Austmaðr kvezk vildu (said he would) fyrir hafa land, Nj. 259; hann létzk eigi þat vildu, Mork. 168; nú vil ek spyrja yðr, Nj. 35; hví vildo ljúga, Clem. 134; enda vildu trúa þá mundu miskunn fá, 135; hér vil ek bjóða fyrir góð boð, Nj. 77; sumir vilja skilja, 673. 51; Þorgeirr játaði því sem Kári vildi beitt hafa, Nj. 257. β. denoting futurity; maðr er andask vill, a person about to die, Hom. 155 (in a Norse vellum); in mod. Danish this usage has prevailed, but is hardly known in the old language, for in Icel. vilja always implies a notion of volition; hvárn þú vill (vilt, v.l.) hafa valit, Post. (Unger) 20. 2. with subj., þat vilda ek bróðir, at þú, Nj. 2; vildir þú at ek stæða upp, ... þá vildi (= vilda) ek, Fms. vi. 205; viltu at ek fara til eyjanna, Fb. i. 222. 3. with acc., vita skyldir þú hvat þú vildir, Ísl. ii. 214; eigi vil ek þessa, 215; þú vilt eigi þessa kosti, Nj. 77; hvat vilt þú hánum, what do you want him for? 41; hvað viltú mér? vilja hverjum manni gott, to will (wish) good to everybody, Fms. i. 21. 4. ellipt. an infin. being left out or understood; vildi Aðalráðr hann ekki þar, A. wished him not [to be] there, Fms. xi. 419; ek vilda ekki vistir hans hér í landi, Eg. 523; hón vildi hann feigan, wished him dead, Nj. 269; ok skýra þat hvat hverr þeirra vill lög um þat mál, what he thinks to be the law, Grág. (Kb.) i. 214; ek vil á fund Ólvis, I wish to go, Nj. 41; ef hann vildi upp ór gröfinni, Eg. 234; hvárt sem heldr vildi (viz. göra), Nj. 251; vildi alþýðan hann til konungs, Fms. ix. 8; út vilja vegar þínir til Íslands, Fb. i. 222. 5. impers., var siglt inn eptir firðinum svá sem vera vildi, as it would be, at random, Fms. ix. 22; sjaldan fór svá þá er vel vildi, seldom went it thus when the luck was fair, x. 408, Ld. 290 (of a bad omen); svá kann ok stundum at verða ef eigi vill vel, when matters go wrong, Sks. 323. 6. vilja e-m, to favour one; þat er ván at þér mundi sæmðin vilja, Karl. 230. 7. with prepp., vilja til, to happen; ef þat á til at vilja, Fas. i. 11. II. reflex., viljask e-t, to with for, Fr. 2. to bear good will to one;(þeir) viljask eigi við oss, they bear no good will towards us, Fas. ii. 337 (but rare). 3. part. viljandi, willing; göra e-t viljandi, Greg. 41, and passim. 4. past pret. neut. vilt, q.v.
viljaðr, adj. (prop. a part.), willing, inclined; nú væra ek á þat viljaðr, at ..., I should like to ..., Sturl. i. 6l, 67; (á-viljaðr), Fb. i. 63; skal ek eigi verr v. (less eager, less ready), en hann, Fms. vii. 275; at allir mundi vel til viljaðir at styrkja hans ríki, viii. 104; engi skal vera v. betr enn ek (more eager than I) at vera úþarfr þeim búöndum, Ó.H. 209; augu jafnt viljuð til allrar umsjá, 655 xiii. A. 2. 2. intentioned, disposed; at drottning mundi miklu verr viljuð, Eg. 339; vera e-m vel viljaðr, well disposed, Ísl. ii. 325; yðr vel viljuð í því er ek mætta, Boll. 356; vitrastir ok bazt viljaðir, Sks. 640 B; mann yðr vel viljaðan, Lv. 7; ok mér bezt viljaða, Fms. vi. 5: e-m er (lítt) viljað til e-s, to like, like not, Stj. 169; svara því sem vér vitum at honum er vel viljat, to answer what we know to be most to his liking, 137; játta því nökkuru er þeim væri eigi vel viljað, not to their liking, Fms. ix. 445; þér eruð allir viljaðir til líkamans en eigi til sálarinnar, Barl. 5: in mod. usage obsolete except in the phrase vel viljaðr, well-wishing.
vilja-ligr, adj. willing, N.G.L. ii. 365.
viljan, f. = vild, Skáld H. i. 20, 37.
viljandi, part. willing; göra e-t v.: = viljugr.
viljanliga, adv. willingly, Fms. xi. 442, Skálda 208.
viljanligr, adj. willing, Fms. ii. 33, K.Á. 74, Skálda 208.
viljari, compar. viljastr, = vildari, vildastr, Sks. 286 B, Barl. 98; viljastr = vildastr, Barl. 12, 121, 126, 174; tvá menn þá sem viljastir eru (the two best men) á þeim fundi, N.G.L. i. 383.
viljugr, adj. willing, ready, Sks. 348; v. til e-s, Fms. v. 144: to one's liking, honum var viljaðra en nokkurum öðrum gott at göra, Karl. 543; var mér ok viljugt at heyra ekki bréfit, Bs. i. 861; hvárt sem henni væri þat viljugt eða miðr, Fas. i. 17; þann veg sem honum væri viljugastr, Bs. i. 910.
vilkit, adj. n. [this word is a GREEK, formed from vilgi, by turning the indecl. gi into a regular adjective form, analogous to what has taken place in einginn or öngr from einn-gi, margr or manngr from mann-gi] :-- not wished for, dismal; þótt vilkit sé, though it is dismal news, Skv. 1. 26.
vil-kviðr, adj. speaking good of, singing one's praise, Ad. 1.
VILLA, u, f. a going astray, losing the way: metaph. error, falsehood, villa ok fáfræði, Sks. 613 B; lögvilla (q.v.), hann snöri því í villu er hón hafði mælt, Nj. 161; Þorleifr spaki er með viti lagði þá villu, Fms. x. 379: eccl. false doctrine, heresy, Rb. 338; Djöfuls villa, 655. 56; villa Arii, the Arian heresy, Ann. 2. villu-andi, Stj. 240; villu-kenning, a false doctrine; villu-átrúnaðr, false belief, unbelief, 103; villu-efni, Fb. i. 409; villu-bönd skurðgoða, Fms. ii. 96; villu-boðorð, fortala, Anecd. 32, 70; villu-glapstigr, Stj. 49; villu-hellir, Barl. 154; villu-myrkr, Post.; villu-ráð, Anecd. 28; villu-draumr, a false dream, Barl. 108; villu-nótt, a night of error, Hom. 41; villu-þoka, Gþl. 45; villu-biskup, villu-páfi, a false bishop, a false pope, Fms. viii. 369, Ann. 415. 19; villu-prestr, a false priest, Anecd. 12; villu-spámaðr, a false prophet, Stj. 593. COMPDS: villu-dýr = villidýr, N.G.L. i. 317. villu-karl, m. = villumaðr, Barl. 102. villu-lauss, adj. free from error, orthodox, Barl. 99. villu-maðr, m., eccl. a heretic, Barl. 149, Stj. 21, Clem. 52; Maumets villumenn, Orkn. 364, N.T., Vídal. passim. villu-ráfandi, part. roving astray; v. sauðr. villu-samligr, adj. false, Anecd. 30, Sks. 528. villu-samr, adj. erroneous, false, Barl. 157. villu-stigr, m. a false path, Barl. 145, Anecd., Stj. 637, v.l. villu-trú, f. unbelief, Barl. 103. villu-vegr, m. a way of error, Fb. i. 117. villu-víg, n. an intended murder; e.g. vega mann til arfs, Gþl. 252.
villa, t, to bewilder; ok er svá villt fyrir mér (there is such bewilderment before me) at ek veit eigi frá mér, Háv. 56. 2. to falsify, forge, counterfeit, as a law term; um fé þat er hann hafði markat, ok villt á heimildir, Lv. 48; hinn skal segja heimili sitt, en ef hann villir heimili sitt, N.G.L. i. 223; er þeim lítið fyrir at villa járnburð þenna, Ó.H. 140; sá maðr hefir viljat villa leitina fyrir oss (cp. Dan. 'bringe en paa vildspor'), Fms. i. 72; hvárt sem þeir villa (give a false account of) faðerni eðr móðerni eða bæði, Grág. i. 357; ef hann leynir fé eðr villir heimildir, gives a false title, Jb. 336; hvar þess er aðrir taka arf enn erfingi réttr fyrir því at kyn var villt, Grág. i. 191; villir hann vísdóm allan, to belie, Fms. vii. (in a verse); draumar villa oss, ef ..., do our dreams belie us,