This is page 154 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project.

Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.)
Click here to volunteer to correct a page of this dictionary.
Click here to search the dictionary.

This page was generated on 13 Mar 2021. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers.

The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

154 FINGRGULL -- FISKA.

fingr-gull, n. a 'finger-gold', a ring, Nj. 16, Boll. 356, Bs. i. 641, Fms. iv. 130, Worsaae 243-246, 381-383, 433 sqq.

fingr-höggva, hjó, to hew one's finger off, Ann. 1342.

fingrungr, m. a finger-ring, Stj. 191.

FINNA, pret. fann, 2nd pers. fannt, mod. fanst; pl. fundu; pres. finn and finnr; in old MSS. and poetry freq. fiðr, Hm. 23, but finnr 63; pret. subj. fynda; part. fundinn; sup. fundit; the forms funnu and funnit may be found in MSS., but were probably never so pronounced; for even in Haustl. hund and fundu rhyme together; with the neg. suff. fannka, Hm. 38: [Ulf. finþan; A. S. findan; Engl. find; Germ. finden; Swed. finna; Dan. finde] :-- to find; Finnar kómu aptr ok höfðu fundit hlutinn, Landn. 174; hann leitar ok fiðr, Ísl. ii. 321; Knútr hinn Fundni, Canute the Foundling, Fms. i. 112; hann herjaði á Ísland ok fann þar jarðhús mikit, Landn. 32; fundu þeir Hjörleif dauðan, 35; þar fundusk undir bein, Ld. 328. 2. to meet one; hversu opt hann fyndi smala-mann Þórðar, Ld. 138; ok vildi eigi finna Hákon konung, Fms. x. 3. β. to visit; en þó gakk þú at finna konung, Nj. 7; veiztu ef þú vin átt ... far þú at finna opt, Hm. 120. 3. to find out, invent, discover: Þorsteinn er fann sumar-auka, Landn. 131, Ld. 12; Nói fann vín at göra, Al. 64, Stj. 191; rúnar munt þú finna, Hm. 143: hann fann margar listir, þær sem áðr höfðu eigi fundnar verit, Edda (pref.) β. to discover a country; leita lands þess er Hrafna-Flóki hafði fundit, Fms. i. 238: þá er Ísland fannsk ok bygðisk, Landn. 24; þá rak vestr í haf ok fundu þar land mikit, 26; land þat er kallat er Grænaland fannsk ok bygðisk af Íslandi, Íb. 9; í þann tíma fannsk Ísland, Eg. 15. γ. metaph. finna e-n at e-u, a law phrase, to bring a charge home to one, Fms. xi. 75; hence also, vera fundinn að e-n, to be guilty of a thing; vera ekki at því fundinn, to be not guilty of a thing; cp. the Engl. to 'find' guilty. II. metaph. 1. to find, perceive, notice, feel; þú fannt at ek lauss lifi, Fm. 8; Gunnhildr finnr þat, Nj. 9; fundu þeir þá brátt, at þangat var skotið öllum málum, Eb. 330; hitki hann fiðr þótt þen um hann fár lesi, Hm. 23; þá þat finnr er at þingi kemr, 24, 63; þeir fundu eigi fyrr en fjölmenni dreif at þeim, Fms. i. 136, Nj. 79. β. impers. fann þat á, it could be perceived, Eg. 51; fann þó mjök á Dofra, er þeir skildu, i.e. D. felt much at their parting, Fms. x. 175; fann litt á honum, hvárt honum þótti vel eðr illa, it was little to be seen, whether ..., Eb. 42. γ. finna til, to feel hurt, feel a sore pang, is a freq. mod. phrase, but rarely occurs in old writers: finnr þú nökkut til hverr fjándskapr, etc., Anal. 175; en Aldrían fann ekkí til þessa sjálfr, áðr einn riddari tók brandinn af honum, Þiðr. 358; hence tilfinning, feeling. 2. to find, bring forward; finna e-t til, in support of a charge; ok finna þat til foráttu, at ..., Nj. 15; hvat finnr þú helzt til þess, how dost thou make that out? 49; hann fann þó þat til, at ..., Fms. vii. 258; Eyólfr fann þat til, at ..., Nj. 244; hvat finnr þú til þess, what givest thou as the reason? Eb. 184; finna e-t við, to make objection to; hvártz hinn fiðr við, at hann sé eigi þar í þingi, Grág, i. 22; þá fundu þeir þat við, um gjaforð þetta, Fms. x. 87, v.l. 3. as a law phrase, to find money, to pay, lay out; hann skal eigi finna meira af fé því, en kaupa leg, Grág. i. 207; allra aura þeirra er úmaginn skal finna með sér, 206; ok slíka aura f. honum, ii. 210; á hann enga heimting til þess er hann fann við, Jb. 421 (MS.); ef maðr selr úmaga til frafærslu ok finnr fé með, Grág. i. 266; þeim þræli er hann hefir fulla verðaura fyrir fundit, 358; hence in the old oath, ek hefka fé boðit í dóm þenna, hefka ek fundit, ok monka finna, hvárki til laga né úlaga (where bjóða and finna are opposed, i.e. bjóða to offer, finna to pay actually], 75: hence is derived the law phrase, at finna sjálfan sik fyrir, to pay with one's self, according to the law maxim, that 'he that cannot pay with his purse shall pay with his body,' used metaph. to pay dear, to feel sorely; kvað makligt at hann fyndi sik fyrir, Sturl. iii. 213, Eb. 154; skaltú sjálfan þik fyrir finna, Fms. iii. 110, xi. 256, Þorst. Síðu H. 9; the pun in Anal. 177 is a mere play of words. 4. finna at e-u, to censure, Fbr. 112, Edda (pref.), very freq. in mod. usage, hence að-finnsla and að-fyndni, censure; nearly akin is the phrase, þat eitt finn ek Gunnlaugi, at mér þykir hann vera úráðinn, that is the only fault I find with Gunlaug, Ísl. ii. 217; ef nokkut væri þat er at mætti finna, if there was anything to blame, Sks. 69 new Ed. III. reflex., 1. recipr. to meet with one another, Fms. i. 19, Nj. 8, 48; eigi kemr mér þat á úvart þótt vit finnimk á Islandi, Fs. 20. 2. for some instances where the sense seems purely passive, see above. 3. freq. in a half passive reflex. sense, to be found, to occur; finnask dæmi til, examples occur, Gþl. 45; þat finnsk ritað, it is found written, occurs in books, Fms. ii. 153; finnsk í kvæðum þeim er ..., Eg. 589. β. metaph. to be perceived, fannsk þat mjök í ræðu Erlings, Fms. vii. 258: adding á, fannsk þat opt á jarli, Nj. 46; fannsk þat á öllu, at, it was easy to see, that ..., 17, 90; þat fannsk á Arnkatli goða, at ..., Eb. 178. γ. finnask til e-s, to be pleased with a thing: impers., fannsk Grími fátt til hans, Grim was little pleased with him, Eg. 190; ekki fannsk Eiríki til þessa verks, Eric was not much pleased with it, Fs. 149; fannsk mér fleira til hans en annarra, I liked him better than the rest, Fms. i. 141; e-m finnst til e-s, to value; honum finnsk ekki til, he thinks naught of it, thinks it worthless; Fas. i. 317, freq. in mod. usage: finnask at e-u, to admire, Sighvat (obsol.): so in the phrase, láta sér lítið um finnask, to pay little heed to, rather dislike, Hkr. iii. 244; konungr lét sér ekki um þat finnask, Fms. iv. 195; lét hann sér fátt um finnask, vii. 29; Dagr lét sér ekki um finnask eðr fátt, iv. 382; Ölvi fannsk mikit um hann, O. admired him much, Nj. 41; fannsk mönnum mikit um tal þeirra, 18; honum fannsk um mikit, he was much surprised, Hkr. iii. 355: e-m finnsk, one thinks, it seems to one; mér finnsk sem hann hafi önga verki, methinks he feels no pain, Barl. 101: finnsk mér svá, at engi maðr, methinks that no man, 15: very freq. in conversation, with infin. it seems to me, methinks. IV. part. finnandi, a finder, 655 xii. 2; finnanda-spik, n. blubber which is the perquisite of the finder of a whale, Grág. ii. 383: part. pass. fundit, beseeming, nú mun ok vel fundit, at ..., Anal. 173.

FINNAR, m. the Finns and Lapps; Finnr, m. a Finn; Finna and Finn-kona, u, f. a Finn woman, Fms. x. 378; Finn-mörk, f. Finmark, Fms. passim; Finnland, n. Finland; Finnlendingar, m. pl. the Finns; the name Lapps only occurs in Orkn. ch. 1. and Ann. of the 14th century; Finn-ferð or Finn-för, f. or Finn-kaup, n. travelling or trading with the Finns or Lapps, Fms. vii, Eg. 25, Hkr. ii. 162; Finn-skattr, m. tribute paid by the Finns, Eg. 53, Fms. vi. 377; Finn-skref, n. cargo in a Finn merchant ship, Fas. ii. 515. 516; Finnskr, adj. Finnic, Lapp, etc., vide Fms, passim. The trade with the Finns or Lapps was in old times regarded as a royal monopoly, cp. esp. Eg. ch. 10, 14. Ó. H. ch. 122, Har. S. harðr. ch. 104, 106. and the deeds and laws passim. II. again the Finns or Lapps were in old times notorious for sorcery, hence the very names Finn and sorcerer became synonymous, cp. Vd. ch. 12, Landn. 3. 2, Har. S. hárf. ch. 25, 34, Hkr. Ól. S. Tr. ch. 36; the law forbids to believe in Finns or witchcraft (trúa á Finn eðr fordæður), N. G. L. i. 389, 403 :-- often in the phrase, Finn-ferð, f. going to the Finns; fara Finn-farar, f. pl. (N. G. L. i. 350) and fara á Finn-mörk at spyrja spá (352) are used like Germ. 'to go to the Blocksberg;' Finn-vitka, að, to 'Finn-witch,' i.e. bewitch like a Finn, Fb. ii. 78; Finn-bólur, f. pl. or Finnar, m. pl., medic. 'Finn-pox,' pustules in the face, Fél. ix. 209; Finn-brækr, f. pl. 'Finn-breeks,' wizard-breeks, concerning which see Maurer's Volkssagen.

finnerni, mod. firnindi, n. pl. a wilderness, desert, in the phrase, fjöll ok f., Fms. viii. 432.

finn-gálkn, n. (finn-galp, Fas. iii. 473, wrongly), a fabulous monster, half man, half beast, Nj. 183, Landn. 317. v.l., Fms. v. 246: the word centaur is rendered by finngálkn, 673. 2, Rb. (1812. 17); hence finn-gálknað, part. n. a gramm. term to express incongruous metaphors and the like, cp. Horace's 'desinit in piscem ...,' Skálda 187, 204.

finnungr, m., botan. juncus squarrosus; sinu-f., töðu-f., nardus stricta, Norse Finna-skæg = Finn's beard.

FIPA, að, fipa fyrir e-m, to disturb, confuse one in reading or speaking: reflex., e-m fipast, one is confounded, in reading or talking.

fipla, að, to touch, finger, Grett. 203 A: for the proverb vide feigr.

fipling, vide fífling.

firin-verk, n. pl. lechery, Hkv. 1. 40.

firn, n. pl. (mod. firni), [Ulf. fairina = GREEK], an abomination, shocking thing; mæltu margir at slíkt væri mikil firn, Nj. 156, Fs. 62, Sturl. i. 12, Fms. vi. 38, Gullþ. 13; svá miklum firnum, Eg. 765; f. ok endemi, or heyr á firn, what a monstrous thing! Fms. vii. 21, 25: the saying, firnum nýtr þess er firnum fær, cp. the Lat. 'male parta male dilabuntur,' Fbr. 28, Grett. 16 new Ed.: gen. pl. firna-, used as a prefix to adjectives and nouns, shockingly. COMPDS: firna-djarfr, adj. mad, Fms. vii. 65, xi. 54. firna-frost, n. an awful frost, Hom. 87. firna-fullr, adj. awful, Fas. i. 24. firna-harðr, adj. violent, Fms. viii. 225. II. in mod. usage, firni = a great deal, a lot; firnin o:ll, a vast lot.

firna, að, [Ulf. fairinon = GREEK], to blame, with acc. of the person, gen. of the thing, Hm. 92, 93; firnattu mik, blame not me, Korm. 100 (in a verse); firna e-n um e-t, id., Mork. 36.

firnari, compar. one degree farther, of odd degrees of cousinship. e.g. three on one side and four on the other, Grág. i. 50. 171, passim: cp. D. l. i. 385.

FIRRA, ð, [fjarri], to deprive one of a thing, with dat. of the thing, acc. of the person; þegar er hann firði Þórð augum, whenever he lost sight of Thord, Fms. vi. 201; firðr ríki ok fóstrlandi, bereft of kingdom and 'fosterland,' iii. 6; firra e-n festar-konu sinni, Grág. i. 314; firra konu ráði lögráðanda, 343, cp. Kb. ii. 50. β. to save, defend; viðr því firri (defend) oss Guðs son, Stj. 152; firra e-n ámæli, Fms. v. 307; firra e-n úhæfu. vi. 383; úhöppum, Lv. 94 (Ed. fríum). 2. reflex. to shun; firrask fund e-s, Eg. 70: hann vildi f. alþýðu þys, Fms. i. 272; firsk þú eigi gæfu þína, don't shirk thy good luck, Glúm. 382; firrask e-n eðr flýja, Grág. i. 233; ef kona firrisk bónda sinn, if a wife elopes from her husband, 353, cp. Hm. 163; heilsa firrisk e-n, health departs from one, Sturl. ii. 114 C. II. part. firðr or firrðr, as adj. bereft of, void of, Skv. 2. 7, 3. 13, 24; vammi firð, faultless, holy, Stor. 23.

firri, adj. compar. farther, Nj. 124, (vide fjarr.)

firring, f. a shunning, removal, Bs. i. 740.

firtur, f. pl. fretfulness; firtinn, adj. fretful; firtast, t, dep. to fret.

firzkr, adj. from fjörðr, q.v., in a great many compds, Breið-firzkr, Ey-firzkr, Skag-firzkr, etc., Landn., Sagas, passim.

fiska,, að, to fish, vide fiskja.