This is page 201 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project.

Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.)
Click here to volunteer to correct a page of this dictionary.
Click here to search the dictionary.

This page was generated on 13 Mar 2021. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers.

The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

GIRND -- GJALL. 201

girnd, f. desire, lust, Fms. ii. 238, x. 373, passim. COMPDS: girndar-

augu, n. pl. eyes of lust, 623. 23, 811. 54, 125. girndar-bruni,

-eldr, -logi, a, m. the burning (fire, flame) of lust, i. e. ardent hist, Greg.

60, Vígl. 22. girndar-grafar, f. pl., Stj. 324, rendering of ' Kibroth-

hattaavah, 'Numb, xi-34. girndar-hugr, m. amour, Stj. 7. girndar-

ráð, n. a (/oo li s h) love match, Ld. 128, Fms. iv. 194; veil ek at báðurn

er þetta girndarráð, ye are both mad with love, Nj. 49; vide fy'sn.

girni, f. = girnd, [Ulf. gairnei] , yearning, desire, esp. in compds, met-

orða-g., drottnunar-g., ambition; fe-g., avarice; heipt-g., spite; a-girni,

q. v.; sin-g., selfishness; eigin-g., id.

girni-liga, adv. desirably, Th. 75.

girni-ligr, adj. desirable, to be coveted, Sks. 499; girnilegt til fróð-

leiks, Gen. iii. 6, passim, Fms. v. 259 (pleasant, engaging).

Girskr, adj. Greek, Skálda 160, Greg. 75, K. þ. K. 74, Fms. vi. passim;

mod. Griskr: Girska, u, f. the Greek language, Stj. 70, Fms. vii. 96, Skálda

160 passim. II. = Gerzkr, i. e. from Garðar, Russian, passim.

GISINN, part. [Swed. gisten; Scot, and North. E. geizened~\, leaky,

of tubs, wooden vessels, freq. in mod. usage.

gisna, að, [Swed. gistna] , to become leaky (gisinn).

GISTA, t, [gestr], to pass the night; g. at e-s (etc.), Eb. 222, Nj. 15,

74, Ld. 130, Al. 40, Fs. 138: with acc. of the host, g. e-n, to spend a

night with one, N. G. L. i. 51, 623. 14.

gis-tenntr, part, with teeth far apart, not closed.

gisting, f. a passing the night as a guest at a place, or the place in

which one stays, night quarters, Eg. 37, Nj. 258, Ld. 46, F. b. 266, Sturl.

i. 74, Grdg. i. 91, Ísl. ii. lo, Grett. 149 new Ed., Fbr. 14, Lv. 92, passim.

COMPDS: gistingar-ból, n. = gistingarstaðr, Fbr. 55 new Ed. gist-

îngar-staðr, m. night quarters, Ísl. ii. 23, 25, 343, Bs. i. 140, Fms. viii.

66, passim.

gizka, að, to guess; g. á e-ð, to guess at a thing; a-gizkan, a guess.

gizki, a, m. a kind of kerchief (of goal-skin 9); hón horfði upp í fjallit

ok veifði gi/, ka eðr dúki, Fs. 59; síðau veifði hann gizka til fjalls ok

tók þá af veðrit, 78 :-- mod. a scarecrow. II. an island in Nor-

way, Fms.

GÍFR, n. pl. [A. S. gîfre = rapacious, used as an epithet of the devil,

wildfire, etc., and as noun, a glutton, vide Grein] :-- witches, fiends, --

Germ, unhold, Vsp. 52, Hkv. Hjörv. 15; freq. in poetry, al-gifri, pande-

monium, Rragi; gifrs grand, ' witch-bane' = the god Thor, Eb. (in a verse);

wolves are gifrs hestar, 'witch-horses, ' Jd., and hræ-gífr, carrion beasts,

Gkv. 2. 29, Lex. Poët.: the simple word is never used in prose, but in

compds; it however remains in prose in the following adv.

gífr-liga, adv. savagely; láta gifrliga, Sturl. ii. 238, Fas. ii. 424 (of a

dog): mod. exorbitantly.

gífr-ligr, adj., prop, savage: mod. immoderate, exorbitant.

GÍGJA, u, f. [Germ, geige; mid. H. G. gtge; old Fr. gigue; and t o

jig in Scot, means to play the fiddle, while in Engl. a jig is a lively

d a n c e] :-- a fiddle, Stj. 181, Hkr. ii. 136, cp. Yngl. S. ch. 25, Fms. vii. 97

(in a verse); this instrument was known at an early age, as a lawyer in

Icel. in the first part of the loth century was called gigja, prob. because

of his eloquent pleading or his clear voice, Nj., Landn.

gígjari, a, m. a fiddler, Hkr. i. 30.

gíma, u, f. a vast opening, F'b. i. 210; in mod. usage also gimald, n. id.

GÍNA., pret. gein, pl. ginu; pres. gin (Edda 101); sup. ginit; in old

poems a weak pret. gínði also occurs, Amur, Orkn. 90; pl. gindu, Geisli

29, Fms. iii. 4 (in a verse); [A. S. gînan; Engl. to yawn; Germ. tfä hníw;

Or. x*"'"w] :-- to gape, yawn, esp. of wild beasts; ginandi lilfr, Hrn. 84;

hann brá líndúk um hödduna ok gein yfir, Fms. i. 36: of wounds, en er

gína tóku súr hans, Bjarn. 10; gína við agni, to snap at the bait, Hyni'.

22; gína við fiugu, to snap at a fly; þóttisk Sigmundr mi yfir flugu ginit

hafa, Ísl. ii. 25; Miðgorðs-ormr gein yfir oxa-hüfuðit, Edda 36; vide

fluga.

GÍSL, m. [A. S. gîsel; lost in Engl.; Germ, geissel; Swed. gislan;

Dan. gidsel; to be distinguished from geisl; mod. Germ, and Dan. con-

found the two forms, one of which has ei and the other î as root vowel;

mid. H. G. retained a distinction] :-- a hostage, Ls. 39, Fms. v. 171, ix.

359, passim. II. a king's officer, a bailiff; gisl keisarans, Fms. i.

151, cp. Bs. i. 9, i. e. of the German emperor :-- a warder, watchman,

þeir höfðu sett til gisla at gæta hans (of a prisoner), Fms. viii. 23; konungr

lagði íe til höfuðs honum ok setti hvervetna fyrir hann gisla (viz. to

catch him) hvar sem hann kynni fram at koma, vi. 16 :-- this sense is

very rare, and in Icel. never occurs except in metaph. phrases. III.

a pr. name, Gisl and Gisli; in many compds, þor-gísl, Spá-gísl, Auð-gísl,

Her-gísl, but usually by metathesis -gils, e. g. þor-gils, etc.

gísla, að, to give as hostage, Fxlda 15, Fms. ix. 447, N. G. L. i. 103;

menn höfðu gíslat Kniiti konungi sonu sína, Hkr. ii. 385; haim hafði

verit gíslaðr (taken as hostage) af Skota-konungi, Orkn. 418 old Ed.;

gilstir*=gíslaðir, N. G. L. i. 103; gisla ser land, to take possession of the

land as a hostage, Fagrsk. 158.

gíslar, f. pl. sur eties, securities; hann tók gislar af honum ok bondum,

Eg- 589; hann tók gislir (v. 1. gislar, gisla) af bóndum, Fms. ix. 313,

409, passim; gisla (tlje persons) and gislar (the things) are often used indiscriminately. II. metaph. security, guafd, in the phrase, setja

gislar fyrir, to guard, secure (vide gisl II); Hjalti bað hann gæta sin, ok

setja þær gislar fyrir sem honum þætti vænst at þeim mundi duga, Sturl.

iii. 7; þá var svá gislum skipat fyrir at á Heiðmörk vóru áttján skip í

Mjörs, Fms. viii. 45.

gísling, f. hostage, Gþl. 81, Fms. ii. 43, vi. 240, ix. 447, passim: guard,

setja gislingar fyrir = to guard (vide gislar); setti þórir þá gíslingar fyrir

Gretti (an outlaw) hvar hann kæmi fram, Grett. 139 C: in the old Swed.

law gislunga-lagh = the section of law respecting bail and mainprise, Vercl.

gjafar-, vide gjöf.

gjafari, a, m. a giver, K. Á. 76.

gjaf-erfð, f. a bequest, Fms. vii. 124, N. G. L. i. 50.

gjaf-falr, adj. to be had for a trifle, Fms. vii. 124.

gjaf-göltr, m. a fat bog, Gþl. 396.

gjaf-laust, n. adj. 'gift-less, ' without gift, Sturl. ii. 145, Fms. vii. 106.

gjaf-lendingar, m. pl. feudatories, Fms. viii. 244.

gjaf-lyndi, n. open-handedness, Fms. v. 188.

gjaf-mildi, f. liberality, THom. 6 (Ed.)

gjaf-mildr, adj. open-handed, Karl. 170.

gjaf-orð, n. a match, of a woman to be married, Fr. parlie, Eg. 36, 598,

Nj. 38, Fms. i. 298, Lv. 38, Aim. 6, passim.

gjaf-stóll, n., poet, a throne, Lex. Poët., cp. A. S. gifstol.

gjaf-vaxta, adj. (a maid) grown up, of marriageable age to be given

away, Grett. 118.

gjaf-vinr, m. an open-handed friend, benefactor, Fbr. 204, Sturl. i. 89.

gjald, n. [vide gildi]: I. sing, tribute, payment; því er gjöf

gj:ildi betri, at..., N. G. L. i. 54; gjatd þat er Finnar skyldu reiða,

Eg. 67; seint gengr gjaldit, Fms. iv. 329; þá héldu bændr gjaldinu, they

kept back the payment, vii. 302; beiddi nokkurra fresta um gjaldit,

viii. 174; hann lagði gjald á borgina, Ó. H. 22. II. usually in

pl.; hann tók stór gjold af sumum, Fms. i. 28; til gjaida ok til lit-

göngu, payment, Grág. i. 184; ly'sti hann til gjalda ok útgrcizlu, Nj. 15;

stefna til tveðra gjalda, double payment, i. e. double the value, Grág. ii.

188; gjalda einum gjoldum, the actualvalue, 132; fullum gjöldum, 0. H.

86: a fine, maðr á at taka gjold um konu, Grág. i. 278; manu-gjold, were-

gild. 2. metaph. retribution; Drottinn syndi liver gjold koma munu

fyrir ofstopa, 655 xxi. 3: rarely in sing., ella mun þér gjald at verða,

tbou shalt pay dear for it, Nj. 126 :-- freq. in eccl. use, synda-gjold, ill-

verka-gjold, Pass. 32. 11: so in the phrase, góðra gjalda vert, ef..., i. e. one

must even be thankful, if not, . .; ok góðra gjalda vert ef ekki eru drepnir

sumir, Sturl. iii. 266 :-- reward, compensation, in a good sense, æ sér gjöf

til gjalda, gift calls for gift, Gísl.

GJALDA, pret. gait, 2nd pers. gait, mod. galzt; pl. guldu; pres,

geld: pret. subj. gyldi; imperat. gjalt or gjald þú; sup. pret. goldit,

goldinn; with neg. suff. gjald-attu; [Ulf. us-gildan = åiroSidóvai; A. S.

gyldan; Engl. yield; O. H. G. geltan; old Fr. ielda; Germ, gelten;

Dan. gjelde; Swed. gälld] :-- to pay money, pay a fee, duty, or the like,

the person in dat., the money in acc., Grág. i. 87, 408, passim, Fær. 120,

Fms. iv. 346, xi. 81, Nj. 58, K. Þ. K. 162, passim :-- to yield, repay, re-

turn, g. gjüf við gjöf, Hm. 42j gjaldið engum íllt móti illu, Róm. xii.

I 7; sakir þær er ek á at g. Olafi, 0. H. 213; sögðu, at þeim var sin

óhamingja miklu illu goldin, 232; skal ek g. þeim svá útrúleik sinn, 58 :--

þér eigit at g. aptr (to restore) sendimenn hans manngjoldum, Eg. 575:

-- g. leiðangr, to yield a levy, Fms. viii. 173. II. metaph. to

yield or yield up, deliver; pa guldu þeir Guði andir sínar, thevyielded

up their souls to God, Blas. 36; gjalt mik lærifcðrum inínum, 656 B. 5;

væri hann þá andaðr goldinn sínum borgar-münnum, 10. p. so in

the phrases, g. skynsemi við e-u, to give (yield) reason for, Skálda 205,

Sks. 787, Johann. 28; g. samkvæði, to yield, give consent to, Fms. v. 70,

Nj. 233; also to vote for, Grág. i. 2, 43; g. varúð, varhuga, við e-n, t o

be on one's guard against, beware of, Ísl. ii. 369, Fms. ii. 166, vi. 42,

Hkr. i. 50; g. e-m fjandskap, to shew ill-will towards, Ld. 134; g. öfund,

Ls. 12. 2. with gen. ellipt., the fine being understood, to pay for,

suffer on account of; ok munu margir þess g., Nj. 2: njóta e-s denotes

to profit, gjalda e-s to suffer on account of another; þar munuð þit

min gjalda, Vígl. 28; sú harnia-bylgjan djúpa, gékk yfir þig þá galztu

mín, Pass. 41. 4; svá mun ok vera, segir Njáll, ef þú geldr eigi annarra

at, Nj. 147; Helga (gen.) hefir þú goldit at í þessu, Fas. i. 28; hugði,

at hann mundi þess viðar koma at hann mundi njóta föður sins en

gjalda, Gísl. 73; heldr geldr Leifr fm'mdar en nytr frá mér, Fms. ii.

116; gcldr at nybreytni (gen.) konungs ok þessa ens nyja siðar, i. e. it

is a just punishment for the innovation of the king and the new creed, Ld.

168; konungr sagði, at lion skyldi eigi gjalda frá honum tiltækja föður

sins, Fms. ix. 477: part, gjaldandi, a payer, Grág. i. 394.

gjald-dagi, a, m. pay-day, Grág. i. 199, ii. 235.

gjald-fang, n. payments, equivalents, Sturl. i. 182.

gjald-gengr, adj. taken in payment, Grág. i. 502, Fms. v. 346.

gjald-keri or gjald-kyri, a, m. the king's rent-master or steward,

N. G. L. i. 311, 335, Fms. vi. 12, Grett. 158 A, Jb. 173, Orkn. 204 :--

mod. a treasurer: the word is prob. of foreign origin.

GJALL, n, cinders from a smith's furnacc.