This is page 217 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 13 Mar 2021. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

GRÓA -- GRÚFA. 217

Gróa or Gró, f. a pr. name, Landn., cp. Edda 58 (the giantess mother of Örvandil, Orion); cp. Swed. groda, Norse gro = a toad, paddock,

gró-andi, f. the growing one, poët. the earth, Alm. 11.

gróði, a, m. 1. = gróðr; þess vondr skyldi gróða taka, Post. 686 B. 13. 2. increase; þá skal gróði (swell, flood) koma bæði í sjó ok vötn (vatna-vöxtr), Rb. 104: mod. usage distinguishes between gróðr, growth, and gróði, gain, increase of wealth. gróða-maðr, m. a prosperous, wealthy man.

gróðr, m., gen. gróðrar, [Dan. afgröde; Swed. gröda = crop], growth, a crop; þá fundu þeir Góibeytla ok annan gróðr (vegetation), Landn. 226; hverr maðr á gróðr á sínu landi, Grág. ii. 291, cp. Jb. 248 C. (Ed. vöxt); en at miðjum vetri blóta til gróðrar, Hkr. i. 13; gróðrum ok grænum grösum, Stj. 276: metaph., andlegs gróðrar, Hom. 45: summer, Edda (Gl.)

gróðr-samr (gróðrsam-ligr, Barl. 10), adj. fertile, Sks. 40, Ver. 2.

gróðr-setja, tt, to plant; g. víngarð, Stj. 344, Greg. 10, Mar. 12.

gróðr-vænligr, adj. healable, Fas. iii. 139.

GRÓF, f. [grafa; Ulf. grôba; Germ. grube], a pit, Nj. 153, Grett. 94; eld-gróf, an ash-pit, Eb. 99 (v.l.) new Ed.; hnakka-gróf, the pit in the nape of the neck; hljóp hann síðan með reykinum í gróf (gröf?) nokkura ok hvíldi sik, ok er þat síðan köllut Kára-gróf, Nj. 202.

grófr, adj. [from Germ. grob], coarse, of clothes, linen, (mod. and rare.)

GRÓMR, m. (mod. gróm, n.), grime, dirt; metaph. a blot, dirty spot; þá er menn hugðu at eið þeim, þótti sem g. (blot) hefði í verit, Grett. 161 A. COMPDS: gróm-lauss, adj. spotless, single-hearted, Greg. 19; heyrit ér hvat karlinn segir, eigi er hann grómlauss, he suspects something, Nj. 143. gróm-tekinn, part. soiled with dirt, of linen or the like.

gróna, að, to become green, Bb. 1. 21.

gróp, f. a groove.

GRÓPA, að, to groove, a joiner's term.

gróska, u, f. [Germ. grüsch], a kind of barley, Edda (Gl.)

grufl, n. grovelling.

GRUFLA, að, (grœfla, Mar.), to grovel on all fours; Jónathas gruflaði heldr en gékk, Stj. 452. 1 Sam. xiv. 13; gruflar hón af læknum, Ísl. ii. 340, Bs. i. 331, Pr. 412; Grímr gruflar eptir knettinum, Fas. iii. 530: ganga gruflandi að e-u, to go grovelling, groping after a thing.

grugg, n. mud, dregs. grugg-óttr, adj. muddy, Fas. i. 142.

GRUNA, að, to suspect; þá mun Hrútr hlæja, ok mun hann þá ekki gruna þik, Nj. 33; vera grunaðr um svik, Fms. i. 59; engi maðr frýr þér vits en meirr ertú grunaðr um græsku, Sturl. i. 105; grunaðr var hann um þat at hann mundi blóta mönnum, Fs. 28; Grettir grunaði hann, G. trusted him not, Grett. 138 A; ætla ek at þeir hafi grunat mik, Lv. 8l; eigi skulu þér gruna oss, 656 C. 39; þá var móðir grunað, Hom. 56; nú grunar hann þat at þeir vili eigi heilar sáttir við hann, Grág. ii. 21; en eigi gruna ek þat, þótt ..., Ísl. ii. 183; ætla ek at þeir hafi grunat mik, Lv. 81; sem þú skalt eigi g., as thou shall not doubt, Fb. i. 34; ekki grunum vér (we doubt not) íllvilja yðvarn, 412: en til þess at þú megir eigi gruna sögn mína hér um, Fms. i. 192; Þorkell trefill grunar nokkuð hvárt þannig mun farit hafa, Ld. 58. 2. impers., grunar mik enn sem fyrr, at ..., Eg. 76; nú em ek at raun komin um þat er mik hefir lengi grunat, Nj. 17; en hann grunaði þó, at ..., Ld. 306: with gen. of the thing, slíks grunaði mik, I suspected that, Lv. 81: with acc. of the thing, hvat grunar þik (what thinkest thou), hverr skóp Adam? Mirm.; grunar mik um (I doubt) hversu heilla-drjúgr hann verðr, Grett. 72 new Ed.

grunan, f. suspecting one, Lv. 21; (grununa, qs. grununina.)

grun-brusligr, adj. suspicious looking, ill-favoured, Finnb. 338 C.

GRUND, f. [prob. to be derived from gróa, qs. gróandi, and different in etymology from grunn and Engl. ground, etc.] :-- a green field, grassy plain; á grundunni, Sd. 165; þar heitir Haugsnes er bardaginn var ofan frá á grundinni, Sturl. iii. 84, Clar. 134; nú setjask þeir niðr á grundina, Gísl. 107: poët. the earth, the green earth, grund gróin grænum lauki, Vsp. 4, Vþm. 16, Haustl. 15: the name of a farm, Grenfield, Sturl., Landn.

grunda, að, = gruna, to suspect, Gísl. 133. 2. [Germ. ergründen], to meditate, (rare and mod. in that sense.)

grundan, f. meditation. Fas. iii. 247.

grundr, n. = grunr; in the phrase, grafa grund at e-u, to enquire into a thing; því gref ek svá mikinn grund hverr þú ert, Konr. (Fr.); hann lét mjök grund at grafa (Ed. gefa) um eptirleitina, Fas. iii. 300.

grund-valla, að, to found, Fms. i. 139, Mar. 12, Stj. 26, Fb. i. 513.

grund-völlr, m. [cp. Goth. grunduvaddjus = GREEK; mid. H. G. gruntwal; Dan. grundvold]: 1. prop. ground marked out for a building, marka grundvöll til húss (kirkju), Ld. 298, Fms. i. 203, Korm. 8, Sks. 110, Orkn. 286, Stj. 134. 2. metaph. ground-plan, Mar. 12; setja grundvöll Kristni sinnar, Hom. 147; tólf postular eru grundvöllr undir várri trú, Mar. 12; er lítillæti sannr grundvöllr undir öllum mannkostum, id.; Kristiliga trú vera grundvöll ok upphaf góðra verka, Gþl. viii. (pref.); þann grundvöll, er upphaf er allrar speki, Sks. 4; af þessum grundvöllum timbrask enar mestu höfuð-úgæfur, 26; orð eðr erendi, er tekin eru af mannvits grundvelli, which are founded on good sense, 438; reisa hús af grundvelli, to raise a building from the ground, Fms. vi. 440. grundvallar-maðr, m. a founder, Anecd. 66.

grun-lauss, adj. unsuspecting; grunlaust æði, a guileless mind, Ad. 2; eigi er mér þat grunlaust, I am not without misgivings, Grett. 159 A, Fas. i. 129; trúa Guði grunlaust, to put one's trust in God, Ó. T. 37; vera grunlauss af e-u, to be unsuspected, above suspicion, Mar.

GRUNN, n. [A. S. grund; Engl. ground; Germ. grund, whence mod. Swed.-Dan. grund] :-- a shallow, shoal; á grunn, aground; en er þeir Erlendr vóru mjök svá komnir at landi, þá réru þeir á grunn, Fms. i. 212; skip Gregorii sveif upp á grunn; hann kom akkeri í skip þeirra ok dró þá af grunninu, vii. 264, 265; gengu skipin mikinn út yfir grunnit, Ó. H. 17; ok er þeir komu út yfir grunn öll, undu þeir segl, Grett. 94 A; standa grunn, to be aground, Stj. 59, Grág. ii. 358; ganga á grunn, to come to an end (metaph.), Fms. xi. 439; silfr þat gekk aldri á grunn, Fær.; fundning þessi reis af gömlu grunni villunnar, Karl. 548.

grunn-eygr, adj. goggle-eyed: mod. úteygðr, 'out-eyed,' opp. to inneygðr, 'in-eyed,' Fms. ii. 20.

grunn-fall, n. a breaker on a shoal, Nj. 267, Eg. 405, Bs. i. 453, ii. 50.

grunn-fastr, adj. fast aground, Bs. ii. 48.

grunn-firi, n. shoals left by the ebb tide, Nj. 124 (Lat. Ed.), v.l.

grunn-færi, n. pl. anchor-tackle, a cable; draga upp g., to weigh anchor, Fms. ii. 17; þurfti hit mikla skip góðra grunnfæra, vi. 310; skip þau er fest vóru með grunnfaerum, x. 68.

grunn-hygginn, adj. shallow-minded, silly, Fas. ii. 337.

grunn-hyggni, f. silliness, Fas. ii. 354.

grunn-lauss, adj. boundless; grunnlaust grepps æði, a boundless poetical mind, (or grunlaust, q.v.), Ad. 2.

grunn-lendi, n. a thin or shallow soil, Barl. 18.

grunn-mál, n. shallow soundings in the sea.

grunn-mið, n. pl. fish marks upon shoal places or near the shore.

GRUNNR, m. [the Goth. form would be grundus; Ulf. afgrundiþa = GREEK; akin to grunn, n.] :-- the bottom of sea or water; draga e-n til grunns, to drag one to the bottom, Al. 174; fór öngullinn til grunns, Edda 36; langskipin sukku í grunn niðr, Anal. 203: plur., síðan fór hann niðr til grunna, then he sank down to the bottom, Bs. i. 355; en jafnskjótt er hann kom til grunna, id.; niðr á grunnum í sjálfu sjávar-djúpinu, Stj. 288; hann kafaði niðr til grunna, Eg. 142; sökkva til grunna (metaph.), to come to naught, Symb. 19; segja menn at hann lysti af honum höfuðit við grunninum, Edda (Arna-Magn.) i. 170, is a false reading instead of við hrönnunum (Ub.), cp. hlusta grunn við hrönnum, Hd. (Edda 54), of which poem the prose is a paraphrase.

grunnr, adj., compar. grynnri (gryðri), superl. grynnstr, [Swed.-Dan. grund], shallow; vaðil-sund nokkut grunnt, Eg. 362; sögðu hafit baeði grunnt ok myrkt, Al. 170; gryðra, shallower, Bs. i. 342; vatnföll tvau hvártki gryðra en tók í miðja síðu, 349: metaph., standa grunnt, to be shallow; vinátta okkur stendr grunnt, Eg. 520; grunuðu at vinátta þeirra mundi vera heldr grunn, Fms. xi. 108: in local names, Grunna-vík, f. whence Grunn-víkingr, m. a man from G., Landn.

grunn-slóðir, f. shoals.

grunn-stiglaðr, part. hard frozen, Fbr. 36: mod. botn-frosinn.

grunn-sæliga, adv. foolishly, Fms. vi. 295.

grunn-sæligr, adj. shallow-sighted, foolish, Hkr. iii. 112.

grunn-sær, adj. shallow-witted, foolish, Bjarn. 39; opp. to djúpsær.

grunn-sævi, n. shallow water, Fas. ii. 316, Nj. 124, Fb. i. 539, 541.

grunnungr, m. [Germ. gründling; Ivar Aasen grunnung; from grunnr] :-- a groundling, a fish that lives in shoal water, Edda (Gl.); in mod. usage called þara-fiskr.

grunn-úðigr, adj. shallow-minded, Ísl. ii. 339.

grunn-úðligr, adj. thin-witted, Niðrst. 7.

grunn-ýðgi, f. shallowness, credulity, Fas. ii. 354, Am. 70.

GRUNR, m., pl. ir, [the forms grundr (q.v.) and grunda (q.v.) seem to indicate a double final, viz. grunnr and grunna; as to the sense, suspicion may be metaph. derived from a shoal or ground, and grunr may be akin to grunn, grunnr; else phrases such as grafa grun could scarcely be explained: no special word answering to grunr appears in the Saxon or Germ.] :-- suspicion, Grág. i. 263, Ld. 262, Lv. 21, Fms. i. 58, ii. 87, x. 335, Hkr. ii. 267: the phrase, grafa grun á um e-t, to 'dig the ground' for a thing, to suspect, Bs. i. 871.

grun-samligr, adj. (-liga, adv.), suspicious looking, Fms. ii. 84, vii. 2; g. meðferð, Mar. 34.

grun-samr, adj. suspected; hafa e-n grunsaman, Fms. vi. 20.

grun-semð (-semi), f. suspicion, H. E. i. 506, Magn. 484, Orkn. 162, Bs. i. 871, Str. 8, 13. grunsemðar-lauss, adj. free from suspicion, H. E. ii. 111.

grúa, ð, to swarm; in the phrase, það úir af grúir af e-u, it swarms and crowds.

GRÚFA, ð, [Swed. grufva; Ivar Aasen gruva; and metaph. the Dan. gru = horror, cp. Germ. gräulich = shocking] :-- to grovel, crouch or cower down, lie on one's face; hann grúfði at eldinum, Fs. 100; hann grúfir niðr at Þorgrími, Háv. 56; látum oss ei sem gyltur grúfa, let us not grovel as swine, let us go upright, Bb. 3. 92; Dagon grúfði á góln frammi fyrir örkinni, Stj. 435. 1 Sam. v. 3: denoting fear, to crouch, cower, heiðingjar allir hrökkvask saman, ok grúfa í skjöldu sína and cowered beneath