This is page 331 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project.

Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.)
Click here to volunteer to correct a page of this dictionary.
Click here to search the dictionary.

This page was generated on 13 Mar 2021. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers.

The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

KAPPSFULLR -- KA11LSUNGL 331

menn, Fagrsk. 10, Fms. vii. 45 (in a verse): at halda til kapps ok

jafns við þá höfðingjana, Fb. ii. 46; siigðu hoiuim þat bc'r s;una, at

halda eigi. til kapps við þá Hofs-menn, Fs. 35: kosta kapps um e-t, to

strive. 2. a race; in the phrase, bað haini renna í köpp við

(run a race with) jpjulfa, Edda 31; at vit at kiippum keundar vórum,

we were noted for our matches, Gs. 14; ekki dy'r er þat, at renna mstti

í köpp við hann, Karl. 514, cp. Dan. lobe omkaps med en -- to run a

racc. II. eagerness, vehemence; er konungi mikit kapp á því,

Eg. 16; eigi veil ek hvar kapp þitt er mi komit, Ld. 166; hann heir

engi mann þora at mæla við sik nema þat eilt er hann vill vera luta,

ok hefir hann þar við allt kapp, 0. H. 68; mæltu þá sumir at honum

hlypi kapp í kinn, Sturl. iii. 232; at þat væri konungi vegsemd en eigi

fyrir kapps sakir við hann, Eg. 44; honum gürðisk svá mikit kapp á

þessi veiði, at hann skreið þar eptir allan dag, (5. 11. 85; kapps lystr,

eager, Hornklofi; lügðu þeir á~ þat it mcsta kapp hverr betr reið eðr

betri hesta átti, Hkr. i. 27; Onundr konungr lagði á þat kapp mikit

ok kostnað, at ryðja markir ok byggja eptir ruðin, 44; með kappi ok

ágirnd, D. N. i. 3; berjask af miklu kappi, jþiðr. 326; gangask þær

tvennar fylkingar at móti með iniklu kappi, 328; verja með ka[)pi,

Eg. 7:o; þessi íctlan er mcir af kappi en forsji'i, Ó. H. 32; var sú veizla

gör með enu mcsta kappi, 31; hón gékk at með öllu kappi at veita Ülalï

konungi, 51; mcir sækir þú þetta n;eð fiár-ngimd ok kappi (ob-tinacy)

heldr en við góðvild ok drengskap, Nj. 15. III. gun. kapps,

intens. kapps-vel, mighty well, Bjarn. (in a verse), Fms. vii. 45 (in;

verse); kapps-auðigr, mighty wealthy, merl. I. Q; kapps-húr, mighty high

(cp. Dan. kjephöj), Lex. Poët.; kona kapps gálig, a very gentle woman,

Akv. 6; or even singly. COMPDS: kapps-fullr, adj. /W/ of energy,

vigorous, impetuous, Lv. 32; harðr ok k., Bjarn. 48, Sks. 649.

kapps-maðr, m. a man of energy, Eg. 9: headstrong, 710.

kapp-alinn, part, well fed, of a horse kept in a stall.

kapp-dregit, n. part, bard to pull, difficult, Nj. 100, v. l.

kapp-drykkja, u, f. a dri?iking-match, 0. H. 151.

kapp-drægt, adj. hard to pull; varð þeiin k. í leiknum, it was a hard

contest, Bs. i. 620; kvað þeim þetta mundu k., it would be a hard task,

Nj. loo.

kapp-fúss, adj. = kappgjarn, Lex. Poët.

kapp-girni, f. energy; hreysti ok k., Fbr. 116, Fas. i. 119.

kapp-gjarn, zdj. full of energy and zeal, Fms. vi. 105.

kapp-góðr, adj. very good, Merl. 2. 79.

KAPPI, a, m. [a Teut. word, noticed by Plutarch, Marins ch. n --

KÍn~povs bvopa^ovai Tfpftavol rovs \yaras; see also kapp] :-- a hero,

champion, man of valour; konungr s;'i er kappi pykkir, Hkm. 14; t'hisk

í ætt þar æztir kappar, Hdl. 17; átti áðr kappi, Am. 98; þá bjií Arnórr

í Reykjahlíð, kappi mikill, ... ok mú af því marka hverr k. hann var, Lv.

3; þessa búð á -þorkell hákr, kappi mikill (cp. Germ, handegen] , Nj.

184; eru í Reykjadal kappar miklir? 32; gíslinn var kappi mikill, ok

banð þangbran'di á pataldr, Bs. i. 9; hverjir berjask skulu nu'ti þess

köppum af þeirra liði, Fms. xi. 126. 2. in a special sense, an elect

champion, answering to the knight of the Middle Ages; þessir kappar

vóru með Haraldi konungi, Fas. i. 379; því var Bjiirn síðan Kappi

kallaðr, Bjarn. 11; Hrulf Kraka ok Kappa hans, Fb. ii. 136; mco honum

(the king) ok bans Koppnm, Fas. i. 35: Kappar konungs, 69; Hrolfr

konungr ok allir hans Kappar ok stórmenni, 76, /f), 91, 95, 101, 102,

105, 108; Hroltr konungr bysk nú til ferðar með hundrað manna, ok

auk Kappar hans ti'lf ok berscrkir túlf, 77; i;pp upp, allir Kappar ! 100,

Skjöld. S. ch. 8, 9 (Fas. i. 379-385); kappa-lið, a troop of champions,

warriors, Grett. 84; kappa-tala, a tale or ro ll of champions, Fms. iii.

157; kappa-val, c hoi c e of champions, ii. 315. II. even as a nick-

name of some choice champions; Bjiirn Breiðvíkinga-kappi, Eb.; Bjorn

Hitdæla-kappi, Bjarn.; Ví'björn Sygna-kappi, Landn.; Hildibrandr Iluna-

kappi; Asmundr Kappa-bani, a slayer of champions, Fas.

kappi, a, m. the hand at the back of a bound too k.

kapp-kosta, að, to strive, endeavour, Bárð. 176.

kapp-leikr, m. afghting-match, Róm. 269 = Lat. cer. 'amen.

kapp-mella, u, f. a loop.

kapp-mæli, n. a dispute, tsl. ii. 236, Fms. i. ii, x. 312, Fb. ii. 271.

kapp-nógr, adj. plentiful, Sturl. iii. 88.

kapp-orðr, adj. wrangling, Flóv. 44.

kapp-róðr, m. a rowing-match, Fms. x. 312.

kapp-samliga, adv. impetuously, with energy, Fms. x. 356, Sks. 572;

richly, abundantly, gcfa k. mat, Ísl. ii. 337, Fb. i. 374; griðungr k.

alinn (= kappalinn), Hkr. i. 37.

kapp-samligr, adj. impetuous, vehement: k. reiði, Sks. 227: ri c h,

liberal, veizla fögr ok kappsamlig, Fms. vi. 182.

kapp-samr, adj. pushing, eager, impetuous, 0. II. 27, Nj. 51; höfð-

ingi mikill, manna kappsamastr, 147; k. ok reiðinn, Eg. 187; k. ok

úvæginn, O. H. L. 35.

kapp-semd, f. -- kappscmi, Eg. 257.

kapp-semi, f. energy, headstrong character; k. ok frrcknleikr, Bret.

36, fjiðr. 207.

kapp-sigling, f. a sailiiig-matcb, Fms. x. 278, xi. 360.

kapp-svinnr, adj. very noble, Am. 74.

kapp-ærinn, adj. more than sufficient, abundant; k. lið, Bjarn. 71.

kaprún, n. [for. word], a kind of cowl or c ap, Jb. 187, Sturl. ii. 145,

iii. 306, B. K. 98, Siat. 299, D. N. passim.

kar or karr, n. the mucus or s lime on new-born calves and lambs:

metaph., kar er 4 kampi voruni, kystu mær ef þú lystir, a ditty in a

ghost story.

KARA, að, to clean ojf the kar, as cwcs and cows do by licking

their young. II. metaph. to finish ojf; það er allt ókarrað, V i s all

unlicked into fhape, in a rough state; or, það er ekki nema húlí-karað,

it i s but half finished.

karar-, see kor.

karbunkli, a, in. [for. word], a carbuncle, FIuv.

kardinali, a, m. [for. word!, a cardinal, Ann., Bs., Fins, vii, x.

karfa, u, f., or körf, f., [Lat. c or bi s], a basket; akin to kerfi (q. v.), a

bunch, a mod. word, the old being vand-laupr.

karfasta, u, f. = karina, Sturl.

KARFI, a, in. [By/ant. Gr. /:apa~os; mid. Lat. carabiis; Russ.

koralii] :-- a kind of galley, or swift-going ship, with six, twelve, or

sixteen rowers on each side, esp. used on lakes or inlets, Gretl. 95,

97; k. fimtun-sessa, 0. II. 42, 62 (to be used on the lake Mjürs); þeir

höfðu karfa þann er rmi á borð túlf menu eðr sextan, Ea;. 171; Riign-

valilr koumiss son átti karfa elnn, reru sex (sextan?) menu á bora, 371,

386; karfar þeir seni til landvarnar eru skipaðir, Réît. 42, Fms. ix. 408,

Fb. i. 194; síðan túk hann karia nokkurn ok 16; draga ut urn cyjarnar

þverar, Fins, viii. 3/7, 424; eikju-karfi, q. v.; they were long, narrow,

and light so as to be easily carried over land, valtr karii, a crank, unsteady

karti, Sighvat; whence the phrase, karfa-fútr, of reding, tottering steps,

Ó. H. 72.

karfi, a, m. [Engl. carp; O. H. G. cha r/ h o; Germ, iarpfii] , a kind of

~fid\ a carp, Edda (Gl.): so in the phrase, rauðr seni karti, red as a k.,

Flor. 71; karfa-rjóðr, blushing like a goldfuh.

karfi, a, m., botan. cumin, freq. in Norway, Ivar Aascn, but in Icel.

this old word appears to be lost.

kargr, adj. [mid. H. G. karc; Germ, karg; Dan. iarrig] , lazy, stub-

born, as an ass; hann er svo kari:r, heiilin niin, hann nennir ekki neitt

að gera, látuni við strákinn stúdíera, Gründ.

kar-koli, a, m. a kind offîsb, a sole.

KARL, m. | a word common to all Teut. languages, although not

recorded in Ulf.; A. S. car l, ceorl; Engl. carle, churl; Germ, kerl,

etc.] :-- a man, opp. to a woman; brigðr er karla hugr konuin, Hm. 90;

kostum drcpr kvenna karla ofriki, Am. 69; often in allit. phrases, karla

ok konur, konur ok karlar, etc.; bæði karlar ok konur, Fms. i. 14, Kb.

276, 298; kvenna ok karla, Edda 21; drápu þeir menu alia, unga ok

gamla, konur sem karla, Fms. ii. 134, viii. 432; er þat ekki karla at

annask um matreiðu, Nj. 48; taldi hón afleiðis þoka kurteisi karlanna,

er þá skyldi heita vtrða fyrir þeim sem ohraustum konum, Bs. i. 340;

karlar tólf vetra gamlir eða ellri cru log-segendr eða lög-sjácndr, Gr;ig.

ii. 31; yngri menn en sextan vetra gamlir karlar, eða konur yngri en

tuttugu, K. Þ. K.; samborin systir, bæôi til karls ok konu, a sister on the

father's and mother's side, D. N. ii. 528; spurði hvat konu varðaði ef

turn vicri í brókum jafnan svá sem karlar, Ld. 136; svu er ir. ælt um

karla ef þeir klæðask kvenna klæðnaði, Grág. (Kb.) ii. 204. COMPDS:

karla-fólk, n. male folk; brenndu hann itiui ok allt karla-fólk en konur

gengu ut, Dropl. 4. karla-fot, n. pl. metis attire, Bs. i. 653, Sturl. i.

65, Ld. 276, v. 1. karla-siðr, m. habits of men, Grág. i. 338. karla-

skííli, a, m. a room for men, Dipl. v. 18. karla-vegr, m. the male

side, side where the men sit, the right hand in a church, etc., i. e. opp.

to kvenna vegr, D. N. iv. 283. karls-efhi, n. a nickname, one who

promises to be a doughty man, Landn. karls-ungi, a, m. a nick-

name, Sturl. iii. 258.

B. In a political sense, the common folk, opp. to great folk, see jarl;

vér karla born ok kerlinga, we bairns of carles and carlines, Hkr. i. (in

a verse), opp. to hróðniögr Haralds, the king's son; þaðan eru komnar

Karla rettir, Rm. 22; era þat karls sett er at kvernum stendr, Hkv.

2. 2; kiilluðu Karl, Rm. 18; ek em konungs dóttir en eigi karls, I am a

king's daughter and not a carle's. Fas. i. 225; skyldi hón gacta hjarðar ok

aldri annat vitask, en hón vxri karls dóttir ok kerlingar, 22 (of a king's

daughter in disguise): in the allit. phrase, fyrir konung ok karl, /or king

and churl, D. N. i. 523, ii. 747, Gþl. 137; so in the saying, þat er margt

Í karls hiisi sem eigi er í konungs garði, there are many things in the

carle's cottage that are no! in the king's palace, Gísl. 79, Fas. iii. 155, Mag.

73: mod., það er mart í koti karís sem kongs er tkki í ranni; so also

in the popular tales, which often begin with the phrase, that there

was a Kongr og druttning í riki sinn og karl og kerling í Garðs-horni,

and have as a standing incident that the churl's son marries the king's

daughter, Ísl. Jjjóðs. ii, cp. also 0. T. (1853) pref.; svo byrjar þessa

sögu at karl bjó ok átti sér kerlingu, Pare, (begin.); karl hefir bi'nt

ok kona öldruð, Fb. ii. 331 (in a verse); karls son, a churl's son, Fms.

ix. 509. karla-cettir, f. pl. the churls, Rm, II. a house-carle,

servant; hrundu þeir fram skútv., ok hlupu þar á sex karlar, Nj. 18; bun