This is page 383 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project.

Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.)
Click here to volunteer to correct a page of this dictionary.
Click here to search the dictionary.

This page was generated on 13 Mar 2021. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers.

The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

LEIKSLOK -- LEMJA. 383

Collection in Copenhagen); thus, bruar-leikr, skolla-1., risa-1., hufu-1.,

felinga-1., and many others, leiks-lok, n. pl.; at leikslokum, jî nally.

-leikr, m. an inflexion or termination, see Gramm. p. xxxiii, col. I.

leik-skáli, a, m. a play-shed, Eb. 216. Leik-skálar, m. pl. local

name, Landn.; see leikr above.

leik-stefna, u, f. = leikmut, Clem. 31.

leik-sveinn, m. a playmate, Stj. 578, Fs. 130, Vígl.

leik-vald, n. the lay-power, laity, Bs. ii. 21.

leik-völlr, m. a play-ground, Fas. ii. 407, Skálda 170, Bær. 7, Tistr. 3.

LEIPTR, f., pl. leiptrir, Hkv. 1. 15; gen. sing, leiptrar, 2. 29; but in

mod. usage neut. :-- lightning, Sks. 203, passim in mod. usage. 2.

in poetry; hræ-L, ' carrion-lightning' = a sword; or vig-1., ' war-lightning, '

id.; alnar-1., ' arm-lightning' -- gold; enni-Ieiptr, the ' brow-lightning' --

the eye, see Lex. Poët.; leiptra hrót, the ' lightning-roof = the sk y, Harms.:

leiptr is the name of a sword, Edda (G'l.) II. the name of a

myth, river, cp. the Gr. Hvpi(p\tytotiw, Gm.: an oath sworn by this river,

Hkv. 2. 29.

leiptr, m., gen. leiptrs, a kind of whale or dolphin, Dan. lyft, Edda (Gl.);

hnisa ... eða leiptr er eigi verðr lcngri en sjau ulna, Sks. 203, Lex. Poët.

leiptra, að, to flash, of lightning, but also of the twinkling of stars, the

eyes, and the like, Fas. ii. 368, Karl. 542.

LEIR, n., as in leirinu, Stj. 72, 414; með góðu leiri ok seigu, Sks.

417; Icirit, Fms. ix. 511, v. 1. In mod. usp. ge leirr, m., which also

occurs in Fms. ix. 511 (leirrinn); grár leirr, Orkn. 374 (in a verse); leir-

inum, Fb. i. 354, Orkn. 336, but leirinu öllu two lines below; Icirnum,

Fas. iii. 583; Icirinn, Orkn. 374 (Fb.); thus the older vellums prefer the

neut., the later the masc.; [Dan. leer; Swed. ler; Scot, l a ir] :-- clay,

earth, loam, but also mud, esp. on the beach, passim, see the refer-

ences above: in plur. lcirar = leira (cj. v.) II. metaph. and poet.,

arnar leir, 'eagle's mud' -- bad poetry, referring to the legend told

in the Edda 49, alluded to in Gd. 2, Sturl. ii. 56 (in a verse); as also

in mod. usage, whence leir-skáld, n. a poetaster: local names, Leir-a,

Leir-vik, etc. COMPOS: leir-bakki, a, m. a clayey bank, Fms. v.

252. leir-blót, n. a c lay idol, N. G. L. i. 383. leir-bolli, a, m.

an earthen bowl. leir-brúsi, a, m. an earthen pot. leir-burðr,

m. bad poetry. leir-búð, f. a c lay booth, Bs. i. 249, ii. 157. leir-

depill, in. a loamy spot, O. H. L. leir-gata, u, f. a loamy path, Nj.

84. leir-gröf, f. a loam-pit, Nj. 84, v. 1. leir-jötunn, m. the c l a y

giant, Edda 58. leir-kelda, u, f. a loam-pit, Bs. i. 577. leir-ker,

m. a n earthen pot. leirkera-smiðr, m. a palter, N. T. leir-krukka,

u, f. an earthen 'crock, ' Ver. 25. leir-ljós, adj. grayish, of a horse.

leir-maðr, m. a clay-man, Edda ii. 298. leir-pottr, m. an earthen

pot, Sks. 543. leir-skáld, n. a poetaster. leir-sletta, u, f. a

blot of mud, Róm. 259. leir-smiðr, m. a potter, Matth. xxvii. 7.

leir-stokkiim, part, mud-splashed, Hrafn. 7. leir-tjörn, f. a loam-

pit, El. leir-vaðill, m. a shallow mud bank, Stj. 135. leir-vik, f. a

muddy creek, Hkr. ii. 196: a local name = Lerwick in Shetland. Leir-

vör, f. the name of an ogress, Edda.

leira, u, f. a ' loam field, ' the muddy shore at low water mark, Fms.

viii. 315, ix. 44, 405, x. 138, O. H. L. 14, 15, Orkn. 336, Eb. 84 (v. 1.)

new Ed.: a nickname, Fb. iii: local names, Leiru-lækr, Leiru-vágr,

Landn., Fs. COMPDS: leiru-bekkr, m. a muddy brook, Fms. viii.

421. leiru-vik, f. = leirvik, Fms. iv. ^153.

Leira, u, f. the river Loire in France, O. H.

leirigr, adj. loamy, muddy, Fms. v. 230, Stj. 291.

leir-ligr, adj. of clay, Bs. ii. 157.

LEISTR, m. [Ulf. laists: = ÏXVQS; A. S. last; Engl. cobbler's last;

Dan. lΠst; cp. Germ, leisten, prop. = to follqw in the footsteps] :-- the foot

below the ankle, Edda no. 2. a short sock; hefir flagnað framan

af fætinum öðrum skinnit með nöglunum á þann hátt sem leistr, Bs. i.

618; ok brann í gegnum skóinn ok leistinn (v. l. hosuna), ok fótrinn

brann, þiðr. 358, v. 1.: mod., há-leistr, a ' hough-last, ' a sock reaching

to the ankle: poet., hyrjar-Ieistr, Yt. 20; leista tre, the leg, Edda 100.

COMPDS: leista-brækr, f. pl. breeks with stockings fastened to them, long

hose, Eb. 242, Nj. 212, Ísl. ii. 218. leista-lauss, adj. without afoot-

piece, Fms. vi. 205.

LEIT, f. a search, exploration, as also an exploring party, expedi-

tion; jarl var sjálfr í leitinni, Nj. 131; fóru þrír í hverja leit, Eg. 220;

konungr mun seint af hyggja um leitina, Fms. vi. 381; skipta þeir liði

sínu í helminga til leitar í skóginum, x. 218; þeir spurðu at hestum þeim,

er þeir vóru â leit komnir, the horses which they were ' laiting' come in

search of, Ísl. ii. 349: plur., hvers þú á leitum ert, w hat art tbou seek-

ing ? Fsm.: in a local sense, skulu vér fara dreift, þvíat leitin er víð,

Fms. i. 70: in plur. leitir, ' sbeep-laiting, ' the search for sheep in the

mountain pastures in autumn.

LEITA, að, prop, a causal from lita, [Ulf. wlaiton = irtpíp\íirfcr9ai;

North. E. to lait; Dan. led e] :-- to seek, search, with gen. leita e-s, 01 with

prep, leita at e-u, or absol., hóraðsmenn lcituðu hennar ok fundu hana

eigi, Nj. 14; leita lands, Fms. ii. 214; Hængr sigldi í haf ok leitaði

Islands, Eg. 99, Landn. 27, 32, Fms. i. 27, 71; leita e-m kvánfangs, Eg.

22, passim: metaph., ef yðar er ilia leitað, if you are challenged, rudely r\ treated, Nj. 139; þótt hans væri eigi vel leitað, Fb. ii. 73 :-- hón leitaði

i eina hirzlu, Fms. iv. 37; leituðu þeir um skóginn allan, i. 72; Njáll

leitaði Höskuldi um manna-forráð, Nj. 149: leita at e-m, to seek for, Fms.

ix. 218; ok leiti þér at honum Hoskuldi, Nj. 171, passim in mod. usage:

leita eptir e-m, id., Fms. i. 69: the phrase, leita sér staðar, to go on one's

business, cacare, Hm. 113, Fær. 197. II. metaph. to seek for help;

vil ek at þú leitir aldri annarra en min ef þú þarft nokkurs við, Nj. 74;

leita sér heilla, Landn. 33; leita Isekninga, to seek for healing, to call in

a physician, Johan. 26; leita ráða, to seek for advice, Nj. 75. 2.

to enquire, examine, Sks. 638, Hom. 65. 3. with prepp.; leita

á e-n, to offend in word or deed, be aggressive, Nj. 16, O. H. 222,

(a-leilinn); leita á við e-n, to contest, call in question, Grág. i. 36; leita á

um e-t, to try, attempt; hvar skulu vér ú leita? Nj. 3; en þat ræð ek,

at þú leitir eigi optarr á hreysti inina, that th o?^ dost not a^- ain question

my valour, Orkn. 402: leita eptir e-u, t o ' lait after, ' seek for, passim; leita

eptir mali, to follow a case, take it up, Nj. 75; leita eptir við e-n, t o

entreat a person, Fbr. 117; leita eptir um e-t, to enquire into, Eg. 536:

leita upp, t o s eek ow t, Germ, anfsuchen, Fms. x. 71 :-- leita við, to try,

endeavour, Nj. 21, Sturl. i. 17, Rb. 382, Eg. 606, Jb. 382; leita við for,

to try to get away, Grág. i. 91: leita til e-s, to try for, F'b. ii. 309. III.

in a local sense, to try to go, make ready to go, proceed on a journey; ef

Eirekr konungr leitaði vestan um haf með her sinn, Fms. i. 26; hann

kvaðsk aptr mundu leita til vina sinnu, ii. 214; ef hann leitaði aptr Í

land, v. 32; leita braut or landi, to go abroad, 0. H. 130; leita á fund

e-s, to visit a person, Eg.; haltú vörð á, ef hann leitar (trie s to escape)

út um munninn, Fms. vi. 351: leita undan, to go back, fly, Stj.

479. IV. reflex, to seek; leitask um, to explore; þá leituðusk

þeir um hvar líkast var út at komask, Eg. 233; leituðusk heir þá um

ok fundu hurð í gólfinu, 234, Stj. 479: leitask fyrir, id., H. E. i. 245,

Sks. 706: leitast við, to attempt, mod. = leita við. The reflexive is more

freq. in mod. than in old usage.

leiti, n. [from lita], a hill or elevation on the horizon hiding the view,

Eg. 220, Grág. i. 433, Fms. viii. 147, Orkn., Stj. 401; leiti berr á milli,

Nj. 263, Fbr. 55 new Ed.; fara svá at á sinu leiti er jafnan hverr, Mar.;

ef hann saei nokkurn maim ríða um leitið fram, Glúm. 363, Bjarn. 25

(in a verse), Edda (Gl.); Oðinn hleypti svá mikit, at hann var á öðru

leiti fyrir, Edda 57; þeir riðu undîr leiti nokkut, en þeir sásk aldri síðan,

Nj. 279; varð fyrir þeim leiti nokkut nijuk halt, Fms. vii. 68: freq. in

mod. usage, esp. in Icel. local names.

leiti, n. [hlutr], a share, part; see hleyti.

-leitr, adj. [lita], looking so and so, in compds, see Gramm. p. xxxiv,

col. I. (IX.)

leizla, n, f. = leiðsla, q. v.

LEKA, pres. lek; pret. lak, láku; part, lekit; a weak part, lekat

occurs, Fms. ix. 345; [A. S. leccan; Engl. leak; Dan, l cc kke] :-- prop, t o

drip, dribble; af þeim legi er lekit hafði or hausi Heiðdraupnis, Sdm. 13:

-- to leak, of a ship or vessel, en hón lak eigi heldr enn it þéttasta kerald,

Bs. i. 596; var mjök lekat skipit, Fms. ix. 345; leka eins og hrip, freq.

in mod. usage: of milch kine, en á öðru kvikfé ef þat lekr, Jb. 366.

leki, a, m. a leakage, leak; kúmu þá lekar at skipinu, Grett. 96: the

phrase, sjá við þeim leka, to see toa future leak (emergency).

lekr, adj. (compar. lekari, N. G. L. i. 199), leaky, Grett. 94, Jb. 378,

Fms. ix. 381, Stj. 367, N. G. L. i. 304.

lek-stólpar, m. pl. 'leak-beams, ' prob. a kind of pump, Edda (Gl.)

lektari, a, m. [eccl. Lat. lectoriuni] , a lectern, reading desk, Vm. 10,

52, Dipl. v. 18, Bs. i. 797.

lektía, u, f. [Lat. word], a lesson, 625. 169, Vm. 38.

lektor, m. [Lat. word], a reader, Ver. 49.

lé-ligr, adj. (-liga, adv.), vile, of little worth; this word does not

occur in old writers; the etym. is dubious, cp. lúmagna, lébarn, etc.

lemba, d, [lamb], to lamb; lembd ær, a ewe with lamb, Stj. 185,

Grúg. i. 502.

lemd, f. lameness, from a blow, N. G. L. i. 30, 67.

lé-meginn, adj., mod. le-magna, indecl. faint, exhausted; lémegit

Ijos, a faint light, Stj. 16.

lem-heyrðr, part, deaf, Anecd. 2 new Ed.

LEMJA, pres. lem; pret. lamði; part, lamiðr, Glúm. 342; imperat.

lem, lemdu, Skíða R. 131; lamdr, and mod. also laminn, Mar. 637:

[A. S. lieman; provinc. Engl. lam = to thrash; Germ, l ti hmen] :-- t o

thrash, flog, heat, so as to lame or disable; urðu þar áttjún menn sárir

en margir lamðir, Fms. ix. 355; lemja mun ek bogann fyrir honum ef ek

ma, x. 362; jporbjörn bað hann starfa betr, ella kvaðsk hann mundu lemja

hann, Grett. í 20; þeir lörnðu hann núliga til bótleysis, 154; lamðan til

heljar, Am. 41; ok lemða (subj.) alla í liðu, Ls. 43; ok ætt jötuns alia

lamði, Þkv. 31; munu eigi oil úlamið (neut. pl.), Glúm. 340; leinja

í smátt, to smashT Mar.; lamða (lame), halta ok blinda, Greg. 28; fugli

með lamðum vængjum, Hom. 142: lemja á e-m, to 'lam into one, ' give

one a thrashing, Skíða R. 135. II. metaph. to suppress; skuhi

bændr taka frá segl ok lemja (to upset) svá for þeirra, N. G. L. i. 103;

hann ætlaði svá at lemja fyrir þeim smíðina, Stj. 312; viðvörun hræðslu

. Jemr holdið, Hom. 14: lemja niðr, to beat down, suppress, Fms. ii.