This is page 386 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project.

Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.)
Click here to volunteer to correct a page of this dictionary.
Click here to search the dictionary.

This page was generated on 13 Mar 2021. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers.

The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

386 LÉTTASOTT -- LEYSA.

x. 147; nú léttisk honum við þetta mikit, xi. 4S; biskupi léttisk mikit'

um hjarta-rætrnar, he w as much eased, Bs. i. 769: pass, to become lig/Jl.

létta-sótt, létta-kona, see U'-ttr B.

létti, a, m. alleviation, relief, easing; e-m til létta, Karl. 207, Mag.

160; Bósi kveðsk væ:ita mikils létta af konungi, Fas. iii. 200, Bs. ii. 81;

engir þeir sem upp hüfðu gefit sinn part vildu nokkurn létta undir leggja,

they would lend no help, Grett. 153. 2. the pulley above the bed

of a sick person is called létti. 3. in the adverb, phrase, af k'tta,

outright, plainly, Germ, frhcbweg; Grettir spurði at tidendum, en Barði

segir af létta slík sern vóru, Grett. 73 new Ed.; spyrr lion hann af

storvirkjum sinum, en hann sagði ailt af létta, Fb. i. 278; sætt vara

gor með létta, not straight, Eb. (in a verse). COMPDS: létti-byrð-

ingr, n. a light boat, Fms. xi. 430. létta-drengr, in. an errand-

boy, létti-möttull, in. a light mantle, Fagrsk. 182. letti-skip,

n. and létti-skúta, u, f. a light, fleet ship, Eg. 261, Fms. vii. 259, viii.

137, ix. 285, Hkr. i. 279. létti-vinátta, u, f. a slight, suf. erf. cial

friendship, Sturl. iii. 291.

léttir, m. alleviation, relief.

LÉTTR, adj., lóttari, k'ttastr, [cp. Ulf. leihts = iKa^pla, 2 Cor. i. 17;

A. S. leobt; Engl. light; (). H. G. lihti; Germ, lei c ht; Dan. let, - Swed.

l u tt; cp. Lat. le w's; Gr. ê-Xaø-pós] :-- liíf ht, of weight; bjortunnu eða

annað eigi léttara. Bs. i. 389. 2. of the body; manna iimastr ok

léttastr á sér, Fms. x. 73; vera á léttasta skeiði (aldri), /o be at one's most

active age; þá er Haraldr var á lcttasta skeiði aldrs, Eg. 536, O. H. 68;

ek em nú af léttasta skeiði, ok ekki til slíks færr, / have passed my best

years, Háv. 40 :-- the phrase, vtrða léttari, to give birth, ' to be lightened

of the womb, ' Spenser, (ú-lótt = heavy with child); ok nu líða stundir

fram lil þess er hón verðr lúttari, ok fæ3ir luui sveinbarn, Fais. xi. 53,

Nj. 91, Ísl. ii. 11), 0. H. 144, Fs. 143, 190; verða lóttari barns (= at

barni), N. G. L. i. 131. II. metaph. li if ht, easy; mæddisk hann

fyrir þeim ok gékk þeim k'ttara, F. g. 192; þvíat þat kann henda at

monnum verðr harms sins léttara ef um er talat, Fms. vii. 105 :-- light,

of wind, var veðr létt ok segltækt, 286; hann siglir lit lóttan land-

nyrðing, Ld. 116. 2. light, mild, gladsome, of manners or coun-

tenance; var konungr þá lcttr í öllum ræðum, Eg. 55; lcttr í nuV. um,

Ls.; lettr ok linr í nu'tli, gracious, Germ, huldvoll, Bs. i. 154; hann var

við alla menu léttr ok kátr, Nj. 48; hverjum manni kátari ok lóítari ok

vakrari, Fms. x. 152; e-m segir eigi létt hugr um e-t, to have apprehen-

sions, Fs. 38, Fms. vi. 211. 3. of value, light, vile; gütaðan dúk

sæmiligan ok annan k'ttari, Vm. 32; betri, opp. to lúttari, Dipl. iii. 4;

hinar betri, hinar lúttari, Vm. 58; létt fæða, light fare, Mar.; lettr

forbeini, Bs. ii. So; leggja e-t í léttan stað, to think lightly of, Grett.

1 75 new Ed.

B. COMPDS: létta-bragð, n. cheerfulness, Stnri. iii. 196. let-ta-

lc ona, u, f. a midwife, Thoin-482. létta-sótt, f. child-labour, Mar.

976. létt-brúnn, adj. 'light-browed, ' fair-complexioned, Gullþ. 9,

Ld. 48, 94; spelt létt-brýnn, Grett. "160 new Ed. létt-búinn,

part, lightly-clad, Stj. 240, Gullþ. 8. létt-bærr, adj. easy to bear,

625. 72, Bs. i. 105, 236. Létt-feti, a, m. ' light-pacer, ' name of a

horse, Edda, Gm. létt-fleygr, ] . fleet-winged, Sks. létt-færi,

f. alertness, Mar. létt-fœrr, adj. nimble, fleet, Rb. 334, þiðr. 343,

Korm. (in a verse). létt-fættr, adj. light-footed, fleet. lett-hendr,

adj. light-handed. létt-hjalað, n. part.; e-m verð 1., to chatter, Fms.

xi. 234. létt-hlaðirm, part. ligb:-lnden, Fms. ii. 188. létt-

h. ugaðr, ad] , light-minded, Sks. 24. létt-klæddr, part, ligh. 'ly-clad,

Hkr. iii. 281. létt-látr, adj. light-hearted, cheerful, Sks. 24. Fms.

vii. 175, viii. 447, ix. 4. létt-leikr, in. (-Iciki, a, in.), lightness,

agility, alertness. Sks. 620, Fas. iii. 237, Lil. 17. létt-liga, adv. lightly,

easily, Fms. i. 85, viii. 78, Stj. 17: civilly, Stj. 209, Barl. 119: lightly,

of dress, Ld. 46: readily, Eg. 200: may be, perhaps, Stj.; Kittliga hvergi,

16, 24, 35, 112; h-ttliga at, may be that, 47, 59, 106, 122, 126, 159,

400, Fb. i. 376. létt-ligr, adj. lightly, light, Bs. ii. líio. lét-t-

lifr, adj. 'light-lived. ' living an easy life, N. G. L. ii. 444, Mag. 90.

lett-ljmdi, n. an easy temper. létt-lyndr, adj. easy-tempered. létt-

læti, n. a light life; lé:tlæíis-kona, a harlot, Sti. 350, Fms. vii. 24f,

Sir. 9. létt-meti, n. a poor diet. létt-mæil-r, pait. light-spoken,

ligbt-tongîied, Fms. vii. 227. létt-úð, f. ligbt-berirled/iess, Fms. vi.

287: mod. levity, frivolity. létt-úðigr, adj. light-minded, Fms. ii.

20, xi. 5: light, ibovgb. 'less. létt-vaxinn, part, flight of figure,

slender, Hem. létt-vígr, adj. prone to fight, Kb. 43 new Ed.

létt-vísi, f. levity, Barl. 148. létt-vægr, adj. light-weighted, of

little value.

LEYÐRA, að (?), [lauðr or löðr], to wasb; leyðra borðker or

bjórker, to wash the dishes, Em. i.

LEYFA, ð, [lof; Germ, er-lauben'] : I. to permit, allow; ley fa

e-m e-t, leyfí þér honum at fara sem honum gegnir be/t, Nj. 10; var levft

at gefa upp gamal-inenni, Fms. ii. 225; villtú ley fa nökkurum monnuin

útgöngu, Nj. 200, passim in old and mod. usage. II. to praise,

with acc.; leyfa is the older, lofa (q. v.) the later form; leyfa freq. occurs in

old poets, Hm. 81, 91, Gh. 4 (Mm. 5), Fms. i. 182 (in a verse), xi. 215 (in

a verse), 0. H. 173, Fldda 65 (in a verse): in prose -- þá er ek Icyfi Ölaf konung ok svá háttu haiis, Fms. v. 327; lítt er þessi maðr leyfðr

fyrir oss, vi. 108; þó er hann mjök leyfðr af murgum inonnum, Bs. i.

480: the phrase, eiga fótum fjör at leyfa (mod. fjor at launa), O. H. L.

6; but esp. freq. in poetry is the part, ley for = famed, glorious, passim,

see Lex.

leyfð, f. praise, 0. H. 24 (in a verse).

leyfi, n. [Engl. leave^. leave, permission, Fms. ii. 79, viii. 271, K. Á. 176,

Sks. 59, Bs. i. 500; lof eð. í leyfi, Fb. ii. 266; taka leyfi af e-m, to take

leave, Flóv. 32, Sir. 64: of poetical licence, Edda 120, 124. COMPDS:

leyfi-dagr, m. a ' leave-day, ' holiday, K. þ. K. 120. leyfls-laust, n.

adj. without have, Jb. 398.

leyfi-liga, adv. by leave, with permission, Mar., H. E. i. 470.

leyfi-ligr, ad] , permitted, alloii/ed, Fs. 23.

LEYGR, in., gen. leygjar and leygs, [akin to logil, a lowe, fire, flame,

freq. in old poetry, singly as well as in coinpds, but never used in prose;

esp. freq. in pout, circumlocutions of gold and weapons; báru-leygr, the

waves'beam = gold; arm-lcygr, the fla:b of the arm -- a bracelet; und-

leygr, the flai-h of a wound, of blood, of Odin, etc. = a weapon, see

Lex. Pout. leyg-för, f. afire (Lat. incendium), Fms. ix. 533 (in a

verse).

LEYNA, d, [laun; Scot, layne] , to hide, conceal, absol. or with dat.

of the thing; var leynt nafni hans, Ld. 296, Grúg. i. 125, Ísl. ii. 251,

Ld. 296. 2. with dat. of the thing, acc. of the person; leyna e-n e-u,

to hide a thing from one, Og. 27, Nj. 23, Grig, i. 370, Fms. viii. 12; old

leynig því aldri, Sighvat, 0. H. 119: with acc. of the thing, less correct,

Sir. 31, 50, D. N. iv. 546. II. reflex, to hide oneself; leynisk

hann mi Norðinanin-kommgr, Fms. i. 44, Sks. 605 :-- leynask í broil,

to steal away. Eg. 572, Fb. ii. 367: or absol., í því ætlar bóndi at

leynask lit í myrkrit, Eg. 240 :-- leynask at e-m, to steal upon a person,

attack by stealth, Greit. 149 A. 2. part, leynandi -- Icyndr, in the

phrase, með leynanda löstum, with hidden flaws, N. G. L. i. 25, 29:

leyndr, part. pass, secret, hidden; e-t ferr leynt, goes by stealth, in

secrecy, Eg. 28; leynd mat, secrets, Grág. i. 362; for bat eigi leynt, it

was not hidden, Fb. ii. 271.

leynd, f. secrecy, hiding; til leyndar, Fms. x. 383, Sks. 365; með

leynd. secretly, Stj. 200, Rd. 235, Ísl. ii. 199, Fms. x. 380, passim;

leyndar-brút, -crenclí, a secret letter, secret errand, viii. 128, ix. 341,

Stj. 383. cor. ii'Ds: leyndar-dómr, in. a mystery, N. T., Vidal. .

Pass. leyndar-kofi, a, in. a closet, Bs. i. 253. leyndar-limr, m.

the hidden limb, genitalia, Sij. 21. leyndar-mál, n. a secret ajfair,

Fms. i. 54, viii. 342, Sks. 341. leyndar-nef, n. a hidden person,

N. G. L. i. 200. leyndar-staðr, m. a hidden place, Sturl. ii. 151.

leyndar-tal, n. secret talk, Fms. x. 262, 320.

leyni, n. a hiding-place, esp. in pl., 623. 3: sing., leita sér leynis, Nj.

267; í Ityni e-u, Korm. 144: í leyni?=i leynd. COMPDS: leyni-

bragð, n. a secret plot, Fms. v. 257. leyni-dyrr, n. pl. s e c ret doors,

Nj. 198 (v. L), Anal. 186. leyni-fjörðr, m. a hidden fjord, Fas.

leyni-gata, u, f. a secret path, Sol. 23. leyni-gröf, f. a bidden pit,

Ísl. ii. 74. leyni-liérað, n. a secluded county, Róm. 260. leyni-

kofi, a, in. a secret closet, Mar. leyni-stigr, in. a bidden path, Ísl.

ii. 44, Al. 89. leyni-vágr, m. a hidden creek, Nj. 280, Fs. 112, Eg.

374, O. H. L. 2, 36. leyni-vegr, in. a secret way, Rd. 222.

leyni-liga, adv. secretly, Nj. 5, Gþl. 63, 65.

leyni-ligr, adj. hidden, secret, 625. 190, Fms. x. 269, N. G. L. iii. 5.

leyningr, m. a hollow way; skal ráða lækr fyrir ofan ho! er fellr or

leyningum, upp ú fjail ok fram í ú, Dipl. iv. I: a local name, Rd. 276.

leyninn, adj. hiding; 1. af kniptum sinum, 625. 83.

leyra, u. f. (spelt lôra, Edda ii. 464, 547), [cp. Dan. kukke-lure and

Scot, loiciy -- a fox] :-- a sneaking, worthless person, mann-læra; laeðist

kisu-lóra (the naughty pass sneaks) latir í cndann klóra, Flaligr.

LEYSA, t, [lauss; Ulf. lausjan = pvttv; A. S. losjan; Ei\g\. loosen;

Germ, losen] :-- -to loosen, untie, Edda 29, Eg. 223, Ems. vii. 123; leysa

skua, 656. 2: the phrase, þó mun einn cndi leystr vera um þetta

mill, it will all be untied, end in one way, Gísl. 82, cp. Korm. (in a

verse); leysa til sekkja, to untie, open the sacks, Stj. 216; leysa til súrs, t o

unbind a ivound, Bs. ii. í So; leysa sundr, to te n r asunder, Grett.

115. 2. inipers. it is dissolved, breaks up; bat veðr gerði mánu-

daginn, at skipit (acc.) leysti (wa s dissolved) undir þeim, hljópu menu þá

i bat, Sturl. iii. 106; sum (?kip, acc.) leysti í liafi undir monnum, were

wrecked, broken up, Bs. i. 30; bein (acc.) leysti ór höfði henui, 196;

leysti fót undan Jóni, Sturl. iii. Il6 :-- of ice, snow, to thaw, þá er var

koni ok snse leysti ok isa, Eg. 77; koin þeyr iniki'. I, hlupu votn fram, ok

le\'sti arnar, the ice broke up on the rivers, Sturl. iii. 45; þegar ísa leysir

af votnuni, Fms. iv. 142; áin var leyst (thawed, open) með lönduni, en

iss flaut ú henni miðri, Boll. 3:8; vötn (acc.) mun ok skjótt leysa, Fbr.

12 new Ed. II. metaph. to free, redeem; leysa lif sitt, Nj. í 14 J

leysa sik af hó'. mi, passim, see hólmr :-- leysa sik, to release oneself by

performing one's duty, see atiausn, Fbr. 154; þo mun (iuiinarr leysa þik

af þessu múli, Nj. 64; ek mun leysa þorstcin undan ferð þessi, Eg. 542:

to redeem a vow, leysa kross sinn, Fms. x. 92; leysa heit, Stj. 520; '•

suðrgöngu, Nj. 2. to redeem, purchase, as a law term; þau sex