This is page 387 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)
This online edition was created by the Germanic Lexicon Project.
Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.)
Click here to volunteer to correct a page of this dictionary.
Click here to search the dictionary.
This page was generated on 13 Mar 2021. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers.
The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.
LEYSING -- LIÐSINNA. 387
hundruð, er hún hafði til sin leyst, Dipl. v. 7. 3. to discharge, pay;
at leysa þat gjald sem á var kveðit, Fms. x. 112; hann leysti þá eitt
(hundrað) í kosti, fimm í slátrum, Dipl. v. 7; leysa or leysa af bendi, t o
perform, Band. 3; leysa e-n undan e-u, to release, Grág. i. 362. 4.
to solve; hann, leysti hvers manns vandræði, he loosed, cleared up all men's
distresses, he helped every man in distress, viz. with his good counsel, Nj.
30; Sturla skyldi fara fyrir þá báða feðga ok leysa mál þeirra, Bs. i. 554;
leysa þrætu, to settle a strife, Róm. 295; leysa gátu, to read a riddle,
Stj. 411; marga hluti spyrr konungr Gest, en hann leysir flest vel ok
vitrliga, Fb. i. 346: leysa or e-u (spurningu), to solve a difficulty, answer a
question, Fms. vi. 367; nú mun ek leysa ór þinni spurningu, Bs. i. 797;
karl leysti ór því üllu fróðliga sem hann spurði, Fb. i. 330, Ld. 80, Hkr.
iii. 186: to absolve, in an eccl. sense, Hom. 56, K. Á. 64, Bs. pas-
sim. 5. levsa út, to redeem (cp. ' to bail ow t'); má vera at þú náir
at leysa hann tit héðan, Fms. i. 79, vii. 195: leysa ut, to pay out; leysir
Hoskuldr út fé hans, Ld. 68; Hoskuldr leysti út fé Hallgerðar með hinum
bezta greiðskap, Nj. 18, Fas. i. 455: to dismiss guests with gifts (see the
remarks to gjöf), leysti konungr þá út með sæmiligum gjöfum, Fms. x.
47. III. reflex, to be dissolved; tók hold peirra at þrntna ok
leysask af kulda, 623. 33. 2. to absent oneself; leystisk þú svá héðan
nzstuin, at þér var engi van lífs af nu'r, Eg. 411; í þann tíma er leystisk
Eyrar-floti, 78; svá hefi ek leyst or garði lúðvarðaðar, Eg. (in a verse);
Máriu-messudag leysü(sk) konungr or Græningja-sundi, Bs. i. 781. 3.
metaph. to redeem, relieve oneself; en hann leystisk því undan við þá,
íb. 11; en hann leystisk því af, at hann keypti at borgeiri lügsögu-manni
hálfri mörk silfrs, Fms. x. 299; þat land er erfingjar ens dauða leysask
af, Grág. ii. 238; megu ver ekki annat ætla, en leysask af nokkuru eptir
slík stórvirki, Ld. 266.
leysing, f. loosening, Skulda 203: a thawing, melting of ice and snow,
Fas. ii. 407.
leysingi, a, m., a!solaitsingi, leysmgr, m., esp. in gen. leysings, N. G. L.
i- 29. 33) 36, 49, 238, 345, Grág. i. 185, Jb. 6 :-- afreedman, Lat. libertus;
þræls morð cða leysings, Jb. I. e., Grág. i. 184, 185, 265, 266, Eb. 166,
Eg. 740, Ld. 12, 100, Landn. ill, 112, Nj. 59, Fb. i. 538, Fms. i. 114.
leysings-eyrir, m. a freedman's fee, to be paid to his master to the
amount of six ounces, N. G. I/, i. 36, 39. II. a landlouper;
harm var náliga lausingi einn fclauss, Ld. 38: =
leysingja, u, f. a freed-woman, Grág. i. 184, 185, N. G. L. i. 33.
leyti, n. part., see hleyti.
LIÐ, n. [cp. líða], a host, foil:, people; lið heitir mannfólk, Edda HO;
fyrða lið, the people, Hm. 160; sjaldan hittir leiðr í lið, 65; Dvalins lið,
the dwarf people, Vsp. 14; þrír ór því liði, 17; Ásgrimr bauð því öllu
liði til sin, Nj. 209; týndisk mcstr hluti liðs þess er bar var inni, Eg.
240; þeir brenndu bæinn ok lið þat allt er inni var, Fms. i. 12; gékk
liðit sveitum mjiïk, the people were much divided, Clem. 43; liðit rann
ór þorpinu á landit þegar er þat varð vart við herinn, Eg. 528; ef þeir
hafa eigi lið (crew) til brott at halda, Grág. i. 92; allt lið várt triiir,
a ll our people trow, 656 C. 20; yfir öllu Kristnu liði, 623. 58 :-- a
family, household, hélzk vinátta með þeim Gunnari ok Njúli, þótt fáít
væri medal annars liðsins, Nj. 66; hafði hann þá ekki íæra lið nieð sér
enn ena fyrri vetr, Eg. 77; konungrinn bað mart lið þangat koma, ok
svú Ifigeníu með lið sitt, 656 A. ii. 15; þeir vóru allir eins liðs, all of
one party, Eg. 341; samir oss betr at vera eins liös en berjask, Fs. 15 :--
a troop, herd, Freyfaxi gengjr í dalnuni fram nieð liði sínu, Hrafn. 6;
hann (the wild boar) hafdi mart lið með sik, Fms. iv. 57; þá rennr þar
galti med lið sitt, Fb. ii. 27. II. esp. a milit. term, t roo ps, n h os t,
by land or sea, originally the king's household troops, as opposed to
the levy or leiðangr; this word and liði (q. v.) remind one of the
comitatus in Tacit. Germ.; hence the allit. phrase, lið ok k-iðangr, hann
sanmaði bæði liði miklu ok kiðangri, O. H. L. 12; Baglar toku nu bæði
leiðangr ok lið, Fms. viii. 334, Eg. 11, 41; með herskip ok lið mikit, Fms.
i. 11; vera í liði nieð e-m, í 2, Nj. 7; skip ok lið, Orkn. 108; fjoldi liðs,
Fms. vii. 320; göra lið at e-m, to march against, id.; samna liði, to gather
troops, xi. 27, 121. 2. help, assistance; veita e-m lið, to aid, Fins,
xi. 27, 121, Orkn. 224; gefa fú til liðs (sér), Grág. i. 144; með manna
liði, with the help of men, Gþl. 411; sýsla um lið. to treat for help, 285.
COMPOS: liðs-afli, a, m. forces, troops, Fms. iii. 203, vii. 207. liðs-
beini, a, in. the giving help, Lv. 105. liða-bón, f. a prayer for he. lp,
Lv. 105. liðs-drattr, m. an assembling troops, Ísl. ii. 171, Sturl. i. 87:
open hostility, þá var mikill liðsdráttr með sonum Ófeigs at eptinnáii,
Grett. 87. liðs-fjöldi, a, in. a great host, Fms. vii. 326, Orkn. 108,
Bs. i. 763, Hkr. ii. 376, passim. liðs-höfðingi, a, m. a captain of
hosts, Fms. vii. 37. liðs-kostr, m. a military force, Fms. vii. 319,
Hkr. i. 281: means, forces, Grug. i. 287, Eg. 79. liðs-laun, n. pl.
reward for help rendered, Fms. vii. 146. liðs-maðr, m. a follower,
warrior, in pl. liðsnienn, the men of one's army. Eg. 57, Fms. ix. 36, 47,
509: a sailor, in the pr. name Liðsmanna-konuiigr (cp. A. S. li?, -
man -- a sailor), the surname of a mythical king, Sturl. i. 23, Fas. ii. 154.
liðs-munr, m. odds, Eg. 289, Nj. 86, Fms. i. 42, Hkr. i. 115, Fs. 14.
liðs-safnaðr, m. a gathering of troops, Fms. vii. 1 77. liðs-yrði, n.;
leggju e-m 1., to speak a good word /or one. liðfj-Jmrfi, adj. in need of help, Fms. vii. 265, xi. 24. liðs-burft, f. w eed of help, Fms. viii. 199. liðs-börf, f. = liðsþurft, Fms. viii. 140, Hkr. iii. 340.
B. [A. S. li o' = a fleet; prob. from the same root as the preceding, cp.
liði] :-- a ship; lið heitir skip, Edda no; lið fly'tr, 132 (in a verse);
mörg lið, Ó. H. 180 (in a verse), cp. 160 (in a verse): in prose only in
the phrase, leggja fyr lið, to throw overboard, to forsake, Kormak; láta
fur lið, to abandon, Ísl. ii. 362; cp. also Liðsmanna-konungr, m. a
sailor-king; see A. II.
liða, að, [liðr]. to arrange; þá skal biskup með þeim haetti liða lausn-
ina, H. E. i. 243: to dismember, liða sundr or sundr-liða, and metaph. t o
expound [cp. ' to divide, ' ôpöoTo/ítíV, N. T.]; ó-liðaðr, unexplained, Hom.
(St.) 87. II. reflex, liðask, to fall in curls, of hair;' hárit Ijósjarpt
ok liðaðisk vel, Fb. iii. 246; gult hár ok liðaðisk allt á herðar niðr, Ld.
272, biðr. 174.
liðan, f, exposition, Hom. (St.) 51.
lið-bót, f. addition of help, THom. 36.
lið-drjúgr, adj. strong, powerful, Fms. viii. 345.
lið-fár, adj. sh or t of men, Fms. vii. 289, Ísl. ii. 408.
lið-fæð, f. a scarcity of men, biðr. 64.
lið-færr, adj. able-bodied, Eg. 117, 146, Fms. x. 399, xi. 146, Hkr. ii.
384.
lið-góðr, adj. ^oo d at doing, handy; kappsfullr ok 1. at öllu ... lið-
betri, Bs. i. 655, Fms. vi. 337.
lið-henda, u, f. a kind of metre, Edda 134 (Ht. 53).
lið-hending, f. = liðhenda, Edda 124.
lið-hendr, adj. in the metre liðhenda, Edda 131.
liði, a, m. [üð], a follower; liðar þat eru fylgðar-menn, Edda 107;
Eysteins, borkels, Háreks, Valþiófs liðar, the men of Eystein ..., Waltbiof,
Fas. ii. 50 (in a vtrse), Fms. v. 222 (in a verse), Lex. Poët.; Búa-liðar, the
men of Bui, Fms. xi. 140; Langbarðs liðar, the Lombard people, Gkv.
2. 19; Ás-liðar, the /b e s, Skm. 34; hans liðar, his men. Fas. ii. 315^ (in
a verse); fjandinn ok hans liðar, Hom. (St.) 77; ek ok mínir liðar, O H.
243. II. a traveller, esp. a sailor, [cp. A. S. li'Sa; and lið = a ship,
liðsmenn = sailors] ; in vetr-liði, a winter-Mil'ir; sumar-liði, a siimmer-
sailot: III. in a local sense, a district, in regard to the levy;
hann lagði á bændr leiðangr, at ór hverjum liða skyldi gcra niann ok urn
fram pund ok naut, Fms. viii. 395, D. N. ii. 614, 624. liða-gjald, n.
the levied tax (from liði = a sailor), Fms. viii. 327, 419.
liðka, að, [liðugr], to make smooth and easy.
lið-langr, adj.; liðiangan dr. g, the live-long day.
lið-lauss, adj. helpless, N. G. L. i. 211.
lið-leskja, u, f. [löskr], a bad hand, laggard.
lið-léttr, adj. of slight help, feeble.
lið-leysi, n. lack of forces, Fms. x. 403, Jb. 392.
lið-liga, adv. handily, adroitly, finely, Sturl. ii. 52.
lið-ligr, adj. alert, adroit, Sks. 289, Bs. i. 651, Fb. i. 167, Sturl. ii. 52.
lið-lítill, adj. having few men, Fms. vii. 207: naughty, 59.
lið-mannliga, adv. adroitly, Band. 5 new Ed., Fms. vi. 326.
lið-mannligr, adj. adroit, handy, Fms. iii. 83, vii. 112.
lið-margr, adj. having many men, Njarð. 370, Gullþ. II: üðíleiri,
compar., Bs. ii. 150, Stj. 588.
lið-mikill, adj. = liðniargr, Hkr. ii. 193.
lið-mjúkr, adj. [liðr], lithe, slender, of the fingers, Karl. 301.
LIÐR, m., gen. liðar and liðs, pl. liðir, acc. l;ðu, [Ulf. li/ms -- p(\os;
A. S. li fi; Scot, lilh; Old Engl. (Chaucer) lith; O. H. G. lit; Germ.
glied; Dan. led] :-- a joint, of the body; lið kalla menu þat á maimi
er leggir mætask, Edda Jio; á liðu, Hm. 137, " ok of liðu spenna,
Sdm. 9; ok leinða alla í liðn, Ls. 43; lykja e-n liðuni, to make one's
joints stijf, Hm. 114: the allit. phrase, Ifggr og liðr, skalf á lionviin
leggr ok liðr, he shivered all over the body, Fbr. 89 new Ed.; fótrinn
stökk or liði, thefoot went mit of joint, Ísl. ii. 246; færa í lið, t o
put into joint, Gullþ.; okkrir lirnir ok üðir, Ísl. ii. 201; bat er
liðum loðir sanian, N. G. L. i. 345 :-- poet., liftar ildr, hyrr, ' lith-flame, '
poet, gold. Lex. Pout; liðar-hangi, a ' li/h-loop, ' bracelet, Eb. (in a
verse); liðs snxr, svell, 'joint-snow' ' joint-ice, ' -- gold, silver, Lex.
Poët. 2. metaph. a degree in a lineage; at iimmta knú ok fimta lið,
N. G. L. i. 15; ætt-liðr, freq. in mod. usage. 3. of the nose; liðr á
nefi, Ld. 272, Nj. 39, biðr. 178: úlf-liðr, the wrht; hák-liðr, hryggjar-
liðr, ökla-liðr, fó:-liðr. II. n limb, 656 B. 7: membrnm virile,
625. IO; losta liðr, id., Pr. 71. III. metaph. a member; lion
Guðs, Hom. 125, Greg. 42; liðir Krists, ~8; liðr Djöfuls, 623. 31; Juï
er hón grætr dauða liða sinna, Hm. 41 :-- mathem. the tens, Alg. 356, 358.
COMPDS: liða-lauss, adj. without joints. liða-mót, n. pl. the joints.
lið-rækr, adj. rejected as not able-bodied, Eb. 224, O. H. 202.
lið-safnaðr, -samnaðr, m. a gathering of troops, Eg. 98, 271, Fms. i.
117, vii. 286, Fær. 105, Nj. 105, Hkr. ii. 239.
lið-samr, adj. ready to help, Fms. viii. Si.
lið-semd, f. assistance, Fs. 18, Eg. 265, 722, 731, Fms. i. í 26, Edda 35.
lið-semi, f. = liðsemd, Grett. 83.
lið-sinna, að, mod. t, with dat., to assist, further, Fms. vi. 269: with
acc., to further, 395: liðsinnaðr, rart. hfljiag, Fms. iv. 308, vi. 62.