This is page 421 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project.

Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.)
Click here to volunteer to correct a page of this dictionary.
Click here to search the dictionary.

This page was generated on 13 Mar 2021. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers.

The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

MEGAN -- MEIÐA. 421

75; litlar sögur megu ganga frá hesti mínum, 90; fá mættim vér betr; landtöku, id.; í öllu er prýða má góðan höfðingja, Fms. x. 230; dyrr þær er ganga mátti upp í húsit, Eg. 421; svá at hann mátti kveða um morguninn, id.; má vera, it may be, Nj. 75: hvat megi! as adverb, hvat megi til vita! nema þér vilit bíða vár hér, may be ye will wait here for us, Band. 40 new Ed.; hvat megi vinna okkrum ástum? Konnak; and so in countless instances. 2. to be permitted, allowed; hann mátti aldri tala til Kjartans svá at Þorkell væri hjá, Ld. 232; halda máttú þessu sæti þótt hón komi sjálf til, Nj. 6; graut má göra hvárt er sygnt er eða heilagt, N.G.L. i. 349; kynfylgju spell, svá at hann má eigi (cannot) lag eiga við konu sína, þá megu þau (then they may) skiljast, H.E. i. 248; nú man eigi mega sitjanda hlut í eiga, in that case one must not remain sitting, be inactive, a looker on, Nj. 110; hann kvað þat eigi mega (that would not do, not be lawful) er maðr var sekr orðinn, 117. 3. ellipt., the verb göra or vera being understood; lemja man ek bogann, ef ek má (viz. göra þat), Fms. x. 362; þat má vel, sagði Özurr. I may as well do so, I will, Nj. 6, Bad. 2, 4, 25: ef svá má (viz. vera), if so be, Grág. i. 411: the saying, ungr má en gamall skal, the young may, the old must (die); nálgastú mik ef þú megir, if tbou canst, Gm.; þeir spurðu, hversu þat mætti, Fms. ix. 239; ok má (it may be, perhaps), at hans menn fari á land, Fbr. 74 new Ed.; en þá, verðr eptir þat sem má, leave the rest to luck, Gullþ. 7; ferr þat sem má, fare that as it may, go that as it may, Nj. 38; en þat mætti (viz. vera) at vér vikim þá skammt inn at leginu, Fms. vii. 361; má ok, at sumir sé vinhollir nokkut, ix. 331; má, at hana hendi eigi slík úgipta í annat sinn, Nj. 23; má, at ek leiti þagat vináttu. Fms. vi. 399: the ellipt. mættim (hafa), ix. 239 (lines 17, 18), is a mere slip. III. part. megandi, availing, mighty, strong; athafnarlauss ok ekki megandi, listless and of no avail, Fms. iii. 154; fylldi hann þat heit, er hann var megandi maðr, as soon as he grew to be a man of might, Bs. i. 791; lítt megandi, 'of little main,' feeble, helpless, Vsp. 17; ú-megandi, poor, destitute; cp. ú-magi.

megan, f. a doing; vel-megan, well-doing, wealth.

megð, f. = megan; see ú-megð.

MEGIN, n., gen. megins, Gs. 22; but else contr. in gen. and dat. megns, megni, see megn; [from mega; Engl. main] :-- might, main, strength; kosta megins, Gs. 22; þitt varð nú meira megin. Fm. 22; orms megin, 28; hjörs megin, 30; svá at þitt minnkisk megin, Hsm. 21. 1; oddar görva jarli megin, Mkv.; trúa á mátt sinn ok megin, Fms. i. 35; þegar er hann vitkaðisk ok fékk megin sitt, Fb. ii. 389; ok svá sem á leið sóttina minnkadi stórum megin (acc.) hans, Fms. ix. 250; Medi funnu megin hans, MS. 544. 39: ú-megin, a swoon; van-megin, weakness. II. [cp. Engl. mainland], the main, chief part of a thing; allt megin landsins, the main of the land, Fms. x. 184; Jótland er megin Dana-veldis, vi. 53; megin árinnar, the main-stream, Þórð. 11 new Ed.: in a more local sense, máni þat né vissi hvat hann megins átti, the moon knew not his main, his place in heaven, had not his fixed course, Vsp. 5; jarðar-megin, the earth's main, the wide earth, Hm.; vetrar-megin, the main part of winter, Sks. 59; veðr-megin, 'weather-main' the power, but also the 'airt,' direction of the weather; hafs-megin, the main, open sea; lands-megin, the mainland. Eg. 50.

B. COMPDS: megin-afl, m. main strength, Sks. 199. megin-á, f. a main river. Fas. i. 388. megin-áss, m. the main or chief As, i.e. Odin, Lex. Poët. megin-borg, f. the main town, Fms. ix. 41. megin-bygð, f. the main district, Fms. viii. 59. megin-dómar, m. pl. the main events, world-famed events, Vsp. 59. megin-dráttr, m. the great draught, of fish, Bragi. megin-dróttning, f. the great queen = the Virgin Mary, Geisli 3, Lil. 86. megin-dýrr, adj. 'main dear,' dearly beloved, Lex. Poët. megin-ekkja, u, f. the great widow, a nickname, Fær. megin-fjall, n. the main fell, Hkv. Hjörv. 5 (= reginfjall). megin-fjarri, adv. 'main far off,' very far, Fms. vi. (in a verse). megin-fjöldi, a, m. a vast multitude, Geisli 4. megin-flokkr, m, the main body, Fms. viii. 322, v.l. megin-flótti, a, m. the main body of a host put to flight or flying, Sturl. ii. 223, Hkr. ii. 371, passim. megin-gjörð, f. the main girdle, girdle of power. Fms. v. 345: plur. megingjarðar, of the girdle of Thor, Edda 15, 29, 60. megin-góðr, adj. 'main good,' mighty good, Fms. vi. 364. megin-góðvætliga, adv. very kindly, Clem. 26. megin-grimmr, adj. 'main grim' very fierce, Orkn. (in a verse). megin-haf, n. the main, ocean, Rb. 438, 464, Mar. 1031. megin-herr, m. the main army, Fms. i. 121, Orkn. 106. megin-hérað, n. the main district, Hkr. ii. 89. megin-húfr, m. the main hull of a ship, opp. to róðrar-húfr, N.G.L. ii. 283. megin-hyggja, n, f. 'main-sense,' wisdom, Skv. 1. 39. megin-höfn, f. the main harbour, Grett. 107 A. megin-kátr, adj. (-liga, adv.), 'main glad,' mighty glad, Grett. (in a verse), Orkn. (in a verse). megin-land, m. a mainland, continent, K.Þ.K. 8, Fms. x. 412, Sks. 155, Ld. 40, Orkn. 6, Fb. ii. 394. megin-lauss, adj. without strength, Barl. 162, Bs. ii. 172, Karl. 358. megin-leikr, m. the main of a thing, Sks. 185, v.l. megin-leysi, n. weakness, Barl. 147, Bs. ii. 168. megin-lið, n. the main body of an army, Fms. vii. 260, viii. 315, Sturl. i. 38 (Ed. megit liðit). megin-ligr, adj. [cp. Engl. mainly]; mál meginlig, mighty strong words, i.e. holy oaths, Vsp. 30. megin-lítill, adj. of little might, weak, Sól. 2, Fms. xi. 103. megin-ljótr, adj. very hideous. Lex. Poët. megin-meingjarn, adj. very mischievous, Fas. i. 435 (in a verse). megin-merki, n. the chief standard, Róm. 352. megin-mildr, adj. very mild, Lex. Poët. megin-mörk, f. the main forest, Eg. 378. megin-njörðr, m. the mighty god, Dropl. (in a verse). megin-ramr, adj. very strong, Sighvat. megin-rás, f. the main course. Sks. 196. megin-rúnar, f. pl. mighty, powerful Runes (charms), Sdm. 19. megin-sjór, n. the main, ocean, Mar. megin-skjótr, adj. very fleet, Harms, megin-skjöldungr, m. the mighty king, of Christ, Skálda (in a verse). megin-stjarna, u, f. a main star, a star of first order, Rb. 110. megin-stormr, m. a mighty gale, Sks. 44, Barl. 124. megin-straumr, m. a mighty stream, current, Mar. megin-tíðendi, n. pl. mighty tidings, Pd. 42. megin-tírr, m. 'main-fame,' glory, Sdm. 5. megin-trygðir, f. a firm truce, Ísl. ii. 381. megin-veðr, n, = meginstormr, Fas. ii. (in a verse). megin-vegr, m. the main way, geogr. the zones, Sks. 195 (meginvegir sem úbyggvanda er undir). megin-vel, adv. mighty well, Fb. iii. 315. megin-verk, n. pl. mighty works, labour, Gs. 11. Ad. (fine). Lex. Poët, megin-þing, n. a great meeting, Fms. vi. 50 (in a verse). megin-þungr, adj. very heavy, Sturl. (in a verse). megin-þorf, f. great need; fá þú mey mann í meginþarfar (into wedlock), Skv. 2. 11.

megin or megum, adv., which may be derived, not from megin, but from vegr, veginn, with the m from the dat. of the preceding word; hjá altara kvenna megin, on the women's side (in a church), Bs. i. 438; karla megin, on the men's side, Pm. 108; Hjarðarholts megin, on the H. side (of the river), Nj. 35; þeir sátu í öndvegi enum úæðra megin, i.e. on the left side of the hall, Fs. 72, Fms. xi. 71; hinum vinstra m., Hrafn. 13; hægra m., on the right side; enum syðra m., on the southern side, Stj. 564, Fms. viii. 236; hit nyrðra megin, x. 16 v.l.; öðru-megin, on the other side, Nj. 43, 68, 144, Eg. 531; einu megin (einum-megin). from one side only, Nj. 246, Fms. ii. 281, Ísl. ii. 362; þeim megin, on that side, Grág. ii. 137; sínu megin hvárr, Fms. i. 305; báðu-megin, on both sides, Ld. 46; öllum megin, all around, from all sides. Fms. i. 149, 291, Ísl. ii. 343: hvárungi megin, on neither side, Grág. ii. 266, 267; tveim megin brikar, Kormak. II. megum, hann bjó á Bálkastöðum hvárum megum, Grett.; sínum megum hvárir, Fms. viii. 51; báðum megum, Grág. ii. 266; öllum megum, Eg. 288, Gg. 7; öðrum megum sundsins, Hbl. (prose); tveim megum, Blanda (MS.)

meginn, adj. [Engl. main], strong; meginn ok máttugr, Stj. 26.

megn, n. = megin, a contr. form, strength; likams megn, Bs. i. 317; megn ok frækleik, Fms. x. 256; hann hafði fjögurra manna megn, Háv. 54; af Guðs megni ok af krapti ens helga kross, Fms. x. 417; treysta á mátt ok megn = mátt ok megin, Or. 24; deila megn við e-n, to contend with, Lil. 8; var í því mest megn, it went to the highest pitch at Yule time, Bs. ii. 21: the phrase, um megn, beyond one's strength, power; kasta steini um megn sér. Eg. 473; þetta mál er nokkut þér um megn með at fara, Fms. vi. 18; þat ráð mun þér verða um megn, 151; Guði er ekki um megn at reisa hann upp af dauða, Stj. 132; yfir megn, id., Bs. ii. 162, 175. COMPDS: megn-lauss, adj. feeble, weak, Bs. i. 321, Mar. megn-lítill, adj. faint, exhausted. Fær. 183, Fas. i. 556.

megn, adj. main, strong, mighty; var þá megnt mannfall, Sturl. iii. 63; svá var megn þessi rógburðr, at ..., Fas. ii. 372; með megnu hugskoti, with a strong mind, forti animo, Bs. i. 11. 2. freq. in mod. usage in the sense bitter, fierce; and of taste, strong, bitter: of a quarrel, megn deila, megnt hatr: of illness, megn sótt, a strong fever; megn kvöl, the bitter pang, Pass. 41. 9: of a gale, megn stormr, megn hríð, megnt kafald: of taste, það er megnt, has a hot taste, of acid or the like: of smell, megn lykt: of hay, megnt hey: of food, megn matr, strong meat for the sick.

megna, að, [megn], to be able, have strength to do a thing: þó ek megni minna en einhverr yðar, Grett. 98; munu vér ekki megna at berjask við þá tólf, Fas. i. 422: mod. with dat., eg megna því ekki. II. reflex. to get strength; at hans ríki mætti megnask. to wax strong, Fms. viii. 204; hversu mjök megnaðisk ok aukaðisk Guðs réttr, x. 301; en er synir þeirra tóku at megnask, when their sons grew up to be men, Orkn. 132; eptir þetta megnaðisk sóttin, Eb. 264.

megna, u, f. a bitter, strong taste.

megnugr, adj. able to do.

MEGRA, ð, to make meagre, emaciate, Stj. 147; megrir öndina, Hom. 14. 2. reflex. to wax meagre, Stj. 519.

megrð, f. [magr], meagreness, leanness, Stj. 201, passim.

megri, f. = megrð, Eb. 150, Grág. ii. 341.

-megum, see megin.

MEIÐA, d, to hurt, of bodily injury; hann lék hann ílla ok kvaðsk mundu meiða hann, Eg. 189; munda ek þat ok vilja, at hann meiddi ykkr eigi opt, Fms. ii. 101; meiddu þig ekki, take heed not to hurt thee! hefirðu meitt þig? -- esp. to maim, injure seriously, or if of things, to damage, sverðum þeir meiddu þann er saklauss var, Sól. 22, Sturl. ii. 181; en hina rak hann ór landi, meiddi eðr drap, Fs. 18, 99, Ó.H. 63; ok ætlaði at láta meiða eðr drepa ossa landa fyrir, Íb. 10; meiðit hvert skip svá at ekki sé sjófært, Fær. 260; finna þeir nú, at skipit var meitt neðan, Sturl. iii. 68: