This is page 522 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 13 Mar 2021. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

522 SELSPIK -- SENDA.

seal-harpoon, Fbr. 144, Sturl. iii. 68. sel-spik, n. seal-fat. sels-sveif, f. = sclshreifi, N.G.L. i. 339, 363. sel-tíund, f. a tithe of seals, levied as a tax on seal-catchers, D.N. sel-tjara, u, f. tar from seal-fat, Þorf. Karl. 438. sel-vara, u, f. 'seal-ware,' fur, Rétt. 47. sel-veiðr (sela-veiðr), f. seal-catching, Ld. 90, Eg. 135, Ám. 12. sel-ver, n. a place where seals are caught, Bjarn. 22, Eg. 42, Fms. iv. 330.

sel-skapr, m. [from Germ. ge-sellschaft; Dan. sel-skab], company, N.T., Pass., Vídal. (mod.)

Selund, f. the ancient name of Zealand, Edda (begin.), Fas. i. (Sögubrot), and so called in old poems.

SEM, a conjunction, and a relative particle, probably from the same root as sam, sama-, denoting as, the same, the like; if so, the conjunction would be the original, and the relative particle the derived use; in old writers 'sem' is in general use as a conjunction, while the pronominal 'sem' is rare, for 'er' or 'es' is the old relative particle: but in mod. usage the conjunction has been almost displaced by 'eins-og,' whereas 'sem' as a relative particle has got the better of 'er.'

A. As a conj. as, Lat. ut; rauðr sem blóð, fölr sem grass, blár sem Hel, Nj. 177, Ísl. ii. 220; hvítt sem drift, Ó.H. 170; auðigr sem Njörðr, Fs. 80; syndr sem selr, Nj. 29; ragr sem geit, vitr sem Njáll, hár sem tröll, mjór sem þvengr, etc. 2. with another particle or an adjective; svá sem = Goth. swê-swê, so as, like as, Germ. so wie; svá sem salt, Pr. 472; svá sem börn föður, Edda 13; svá sem fyrr var ritið, Ó.H. 171; sva sem hér er ritað, id.; mæla svá sem einum munni, 623. 33, and passim in old and mod. usage: temp. about that time, svá sem hann fór at veiða, ... svá sem þeir lifðu, ... svá sem í þann tíma, Stj. 46, 50 :-- slíkr sem, such as; slíkum manni sem Ljótr er, Eg.; slíka sæmd sem hón hefir heitið, Nj. 5; með slíkri grein sem hér segir, K.Á. 82. 3. referring to a verb or to the preceding sentence (ellipt. = svá sem); svæla e-n inni sem melrakka í greni, Nj.; hann fór sem úsekr maðr, id.; staup mikit sem manns höfuð (= svá sem), Fms. vi. 183; þeir veittu þér allan heiðr sem sínum formanni, Karl. 221; skal hverr vera sem sjálfr ryðr sér til rúms (such as, just as), Fms. viii. 93; vit skulum ginna þá alla sem þursa, Nj. 263; henni var trúað sem góðri konu, Sks. 457; hann kom, sem hann hafði heitið, as he had promised, Fms. i. 72; sem enn mun getið verða, as it will be told, vii. 230; dugði hverr sem mátti, every one did as he could, his best, viii. 139; lagði hverr fram sitt skip sem drengr var til, vi. 315; sem fyrr var sagt, Stj. 48; Hárekr görði sem hann hafði sagt, Ó.H. 170. 4. with a compar.; því úgörr sem hann er forvitnari, the less, the more, Greg. 29. 5. with a superl.; sem hvatast = Gr. GREEK, Lat. quam celerrime, Fms. viii. 145; sem skjótast, Nj. 4; sem tíðast, Eg. 206; sem næst, 127; beita sem þverast, 161; sem bezt, Sks. 623; sem verst, sem mest, Karl. 222; sem skemst, 225; sem minnst, Nj. 263: ellipt., sem left out, Sks. 171, 2OI B. 6. with subj. as if; svá sem hann mælti annat mál, Ó.H. 171; sem þín móðir sé, Skv. 1. 41, (hence the mod. sem-sé, to wit, viz., proncd. sum-sé); lát sem þú þykkisk þar allt eiga. Fms. xi. 112; þeir vóru allir með vápnum sem til bardaga væri búnir, iv. 220; þá er þeim þótti sem minnstir væri fyrir sér, Eg. 123; svá skulu vér ok vara oss, sem vér munim eiga við borða-mun at deila, Fms. viii. 288; svá lízk mér sem nú munim vér hafa ..., Nj. 5. 7. as also, as well as; hann tekr svá kirkju-tíund sem sína tíund, B.K, 49; oss sýnisk hón svá hjálpsamlig sem nytsamlig, as wholesome as useful, Dipl. i. 3: svá ... sem, so ... as, i.e. both alike; brag sem leika, Bjarn. (in a verse); reyr, stör, sem rósir væuar, Hallgr. II. temp. as, when; sem hringdi til aptansöngs vildi konungr ganga, Fms. vii. 148; nú sem Lucifer hugleiddi, Stj. 7; enn sem Pharao sá þetta undr, 267; nú sem hvárirtveggju ..., Karl. 148; ok sem keisarinn er víss orðinn, 222; ok sem þar er komit þjónustu, 223; freq. in mod. usage, -- og sem hann var enn nú að tala, Matth. xvi. 47; enn sem hann gékk út um dyrnar, 71; enn sem þeir höfðu krossfest hann, xxvii. 35; sem Moises með sínum staf, Pass. 40. 7; nær sem, 38. 12, passim.

B. As a relative particle, used just like the particle er (es), see p. 131. After a demonstrative pronoun; konungi þeim, sem svá er góðr ok réttlátr, Fms. vii. 263; eptir þetta, sem nú var getið, i. 16; at því skaplyndi, sem vér höfum, Nj. 61; þ;á menn, sem, K.Á. 10; þau vötn, sem, Stj. 91; þau læti, sem, Fms. i. 217; hinna fyrri biskupa, sem (to whom) landsháttr var hér kunnari, H.E. ii. 79; ór þeim fjórðungi, sem féit er áðr mest saman, from that quarter, whence ..., Grág. i. 195; í þess konungs veldi, sem sá var, in whose kingdom he was, 190: answering to er (ll. 2), við slíkt ofrefli, sem þeir áttu at etja (viz. við), Fms, iii. 9; ór þeim ættum, sem þér þóttu ernirnir fljúga (viz. ór), Ísl. ii. 196: adding a demonstr. pron. (cp. er A. lll), cf prestr fallerast með þeirri konu, sem hann hefir skírt barn hennar (whose bairn), H.E. i. 190. II. after adverbs; þar sem = 'there as' = where; þangat sem, 'thither as' = whither; þaðan sem, 'thence as' = whence; hann drap þar (there) fótum, sem (where) vatni því var niðr slegit, Hom, 110; muntú þar þykkja sóma-maðr, sem þú kemr, Ld. 158; skal þar kalla kirkju, sem hann vill, K.Þ.K. 42; felask þar sem (where) okkr þykkir vænligast, Nj. 263: hvar sem hann kom, wheresoever he came, Fms. vi. 356; þat sem fékksk af reiðskjótum, Ó.H. 170; hvaðan? Þaðan sem þú mátt vel éta, Nj. 75. 2. þú görir þik góðan, þar sem þú hefir verit þjófr ok morðingi, thou who hast been, Nj. 74: dropping 'þar;' eru allir þrændir sem hann er, all the Thronds are where he is, i.e. they all back him Fms. i. 53.

semill, m. a composer, peace-maker, poët., Fas. i. (in a verse).

semingr, m. slowness, languor; göra e-t með semingi; cp. also sems, n. and semsa, að, to eat slowly.

SEMJA, pres. sem, semr; pret. samði and samdi; subj. semði; part. samiðr, samdr, saminn; [from sam-, saman, but chiefly used in a peculiar and derived sense] :-- prop. to 'put together,' to shape, compose, arrange, settle, and the like; samblandit ok úsamit efni, Stj. 7; ætlar þú hér eptir at semja kirkju-viðinn, thinkest thou after that fashion to shape it, Ld. 316; ok semja þar til eitt klæði, they shaped a cloth for that use, Mar.; síðan samði (shaped) Guð fagra konu ór rifinu, Ver. 3; s. hljóðfæri, to tune instruments, Fas. iii. 221; alla hefi ek sam-hljóðendr samða (arranged) í þat mark, Skálda 168; samði hann saman (fused into one) hin fornu lög ok in nýju, Ver. 52: mod. semja kvæði, vers, bók, to compose a poem, verse, book; semja mærð, Lex. Poët.: semja heit, to make a vow, Magn. 532; semr hann dóma, ok sakar leggr, Vsp.; s. sætt, to make peace; fyrr en sættin væri samið, Fms. xi. 362; konungar sömðu sætt sína með því móti, at ..., vi. 27; Sveinn konungr hafði samið sætt við hann, ii. 294; s. ráð sín, vi. 21; engir hlutir skyldi þeir til verða, at eigi semði (settled) þeir sjálfir, Nj. 72; hann kvað þá mart talat hafa, en þat samit, at ..., but this they had settled, that ..., Ld. 44; at þeir hefði samið með hvat ríki Norðmenn skyldi hafa. Fms. x. 5; samði hann sik lítt við kennimannskap, the priesthood suited him ill, Fms. viii. 9; hann þóttisk trautt mega s. hann þar heima, sem hann vildi, he could hardly settle (manage) him as he liked, Ísl. ii. 204. 2. to restore, reform, mend, put right; hann samði fagrliga þeirra líf, Bs. i. 96; at þeir semði sína frændsemi eptir því sem vera ætti, that they should restore their relationship to a proper footing. Ld. 66; konungr bætti trú þeirra ok samði siðu, the king mended, reformed their faith and manners, Fms. ii. 128; samdi hann Kristnina, Fb. ii. 250; hefir þú nú heldr samið þik ór því sem var, thou hast improved thyself, 211; s. sik eptir siðvenju útlendra manna, Fb. ii. 36; setja ok semja dramb e-s, compose and put down, Fas. i. 38. 3. semja við e-n, to treat with one; Hrútr kvaðsk at vísu vilja s. við Höskuld, Ld. 66; biskuparnir sömdu til (came to an arrangement) með öðrum lærðum mönnum hver boð þeir skyldi bjóða sínum undir-mönnum, Bs. i. 163: semja um e-t, to make a settlement, as also to enter into negotiation, H.E. i. 396. 4. impers., e-m semr e-t, one agrees on; þeim samdi eigi, they could not agree, D.N. ii. 99; hann skyldi fara í griðum hvert sem þeim semði eðr eigi, either they came to terms or not, Fms. x. 34; samði eigi með þeim, they came not to terms, 96; allir játtuðusk undir slíkar skattgjafir sem þeim semði, 24; samdi þeim, at þar væri söngr sem at fornu hefir verit, Dipl. i. 5. II. reflex. to be settled, agreed on; þat mál samðisk á þá leið, at ..., Fms. vii. 140; fóru þá menn milli konunganna, ok samðisk þat með einkamálum, at ..., i. 23; samdisk þetta með þeim, 35; tala þeir jarl hér um langa hríð, þar til er þetta semsk með þeim, 85; samðisk þá mikit með þeim feðgum, Ísl. ii. 210. 2. impers. it is agreed; slíkar skatt-gjafir sem þeim semdisk, Fms. x. 24; selja man ek enn yngra sveininn sem okkr semsk, 227; ef honum semsk um þat ráð við þá sem ráða eigu, K.Á. 104; sjá, hversu semsk með oss konungi, Eg. 18; samðisk hón meir skoti skildi ok sverði, enn við sauma ok borða, she took more to shield and sword than to seam and hem, Fas. i. 430: part., semjandi ok sækjandi, Sturl. iii. 136.

sems sem es, Am.

sem-sé, to wit, viz.; see sem A. 6.

sem-sveinar, m. pl., of the Finnish messengers, prob. from Finn. Saomi, Fs. 22, for this seems to have been the real reading in the lost Cod. Vatnshyrna; Bartholin De Causis Contemptae Mortis, p. 467, gives the same reading; other copies read sendisveinn.

SEN, n. a sentence; hér er seni skipt, Skálda 183; fullkomit sen, 180; makrologia er langt sen, 187, 197; eitt var sen í allra þeirra söng, the same burden, meaning, Stj. 466.

SENDA, pret. sendi; imperat. send, sendu, sent þú, Fms. x. 263; sentu, Gkv. 3. 6; [Ulf. sandjan = GREEK; A.S. sendan; Engl. send; Germ. senden] :-- to send, despatch, Akv. 1; ek vil senda þik til Víkrinnar, Nj. 5; ef maðr sendir konu til þings, Grág. i. 334; senda e-n for-sending, to send one on a forlorn hope (like Uriah), Fms. x. 263, Fas. iii. 207; maðr var sendr. Gizuri hvíta, Nj. 85; þær sendu sína sveina, Stj. 206; sent þú hann til mín, Fms. x. 263; hann sendi griðkonur sínar at raka ljána, Fb. i. 522; nú skal s. mann Þórhalli syni mínum, Nj. 244; s. e-m sending, 205; nema hann sendi (unless he dismiss) þá, konu er hann hafði, Fms. x. 388. 2. senda eptir e-m, to send for a person, Ld. 320, Fms. x. 259: so also s. at e-m (but rare); senntú at Saxa, send for Saxi, Gkv. l.c. 3. to send, throw; senda spjót, to cast a spear; senda skeytin aptr, Fms. v. 170; sendir knýti-skautann á nasir Hávarði, Háv. 45, Stj. 402. II. recipr. to interchange, send to one another; sendask e-t á, hann kvað þá hafa senzk menn á, Fms. v. 315; áðr höfðu