This is page 600 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)
This online edition was created by the Germanic Lexicon Project.
Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.)
Click here to volunteer to correct a page of this dictionary.
Click here to search the dictionary.
This page was generated on 13 Mar 2021. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers.
The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.
600 STUNDAREL -- STYÐJA.
K. þ. K. 33 new Ed.; á þessi stundu, Eg. 424; fyrir stundar sakir, in
respect of time, Gbl. 31; but urn stundar sakir, but for a while; dvelja
af stundir, to kill (be time, Band. 23 new Ed.; hann gáði eigi stundanna,
Ems. v. 195: savings, opt verðr lítil stand at scinum, Líkn.; lítil er
Hðandi stund, brief is the fleeting hour, Hkr. i. 154; hvat bíðr sinnar
stundar, Grett. 168 new Ed.: allit., staðr ok stund, pl ac e and time. 2.
adverbial phrases; af stundu, ere long, soon, íb. 12; fundusk þeir af
stundu, Sighvat; munu þeir margir hans uvinir af stundu, er..., Ld.
146, Ems. vii. 159, xi. 357; af annarri stundu, ' the next while, ' ere long,
Band. 27 new Ed.; fyrir stundu, a while ago, Oik.; urn stund, for a
while, Eb. i. 170, Ísl. ii. 260; nú um stund, now for a while, Grág. i.
317: stundum (dat.), [cp. A. S. stundum] , at times, sometimes, Ld. 256,
Ems. i. 14; optliga allar saman en stundum (b;* t now and then) sér hverir,
53; stundum ... stundum, sometimes ... sometimes, Sks. 96; gaus upp
eldrinn stundum en stundum sloknaði, alternately, Nj. 204. 3. in a
local sense, a certain little distance, a little way, a bit; hann stóð stund
frá dyrunum, Bs. i. 660; hann hafði tjaldat upp frá stund þá; stund þá,
a bit, Ems. xi. 85; jarðhús-munna er stund þá var brott frá bæaum, Fær.
169; þar í brekkunni stund frá þeim, Rd. 316; stund er til stokksins
önnur til steinsins, Hbl., cp. Germ, stunde. 4. gen. stundar, stundar
hríð, a good while, Hkr. i. 150: very, quite, with an adjective, stundar
fast, Grett. 84 new Ed.; stundar-hart, Ems. iv. 153; stundar hátt, vi. 303,
Eg. 408; stundar mikill, Jjorf. Karl. 426; ox stundar mikil, Fbr. 12;
stundar heilráðr, Eb. 54. II. an hour, adding 'dags' (cp. Lat.
hora diei); í dægri era stundir tólf, Rb. 6; önnur, þriðja stund dags,
Mar., Ems. iii. 57; eina stund dags, 623. 29; tvaer stundir dags, two
hours, Ems. x. 218; of þrjár stundir dags, 623. 14. III. metaph.
C are, pains, exertion; leggja stund á e-t, to take pains, Ísl. ii. 341; leggja
her mikla stund á, to make great exertion, Boll. 354; leggja mesta stund
á, Nj. 31; leggja minni (litla, oaga) stund á, Ísl. ii. 347. COMPDS:
stundar-el, n. a brief storm, Nj. 200. stundar-hríð, f. a small dis-
tance, Hkr. i. 150. stundar-stefna, u, f. a summoning with short notice,
Jb. 30. stunda-tal, n. alaleofhonrs, Rb. 568. stundar-vegr, m.
a short distance, Pr. 411. stundar- þögn, f. a brief silence, H. E. ii. 80.
stund, n. dust; gneri hann of andlit honum moldar stundinu, Greg. 54.
stunda, að, [stund III], to go, proceed; stopalt munuð gangs ef it
stundit hingat, if ye intend to go thifher, Am. 16; stundu ver til strandar,
Ems. xi. (in a verse); obsolete in this sense. 2. metaph., ef hann
vildi s. til Knúts konungs, cultivate his friendship, Ems. iv. 293; hvat
tjáir mér na at hafa til hans stundat, Al. 129; hugr minn stundar til
þess Guðs, er..., Eagrsk. ii. II. to strive, usually with
prep.; stunda á e-t, er til e-s, (rarely single); þeir stunda fast á at
ræna okkr, Bs. i. 40; man ek á þat stunda meðan ek lift, Fagrsk.
11, Sks. 14 B; sá hann at ekki var at stunda á þat lið, they were not to
be trusted, Ems. viii. 29; róit út ór firðinum, ok stundit ekki á Vikverja,
ix. 507 (a-stunda, q. v.): stunda til e-s, to strive towards, seek; til
yðvarrar órlausnar stunda allir, Sks. 13; stunduðu báðir til þess, at konungr
skyldi gefa þeim konungs nafn, Ems. x. 28; stunda ek enn til þeirrar
ræðu, Sks. 483: to take pains, afla þess er hann stundar ekki til, Al.
88. 2. with acc., vilda ek, at allir minir menn stundaði hann, Grett.
119 A; Isodd stuudar hann í hvern stað framar enn yðr, Trist.; stunda
sik með fustum ok vökum, Bad. 148; sá fagnaðr er ek vil sjálfan mik
til s., 99; hann þótti enga þá hluti stunda er lands-monnurn vaeri til
nytsemdar, Ems. xi. 346: mod., stunda bókiðnir, s. lestr, to study,
cultivate.
stundan, f. a paying respect, regard; þeir menn er hann áðr hefir haft
stundan af, Ld. 146: heed-taking, painstaking, hefi ^ek verið með yðr í
góðum fagnaði, en þú hefir ekki haft fyrir þína s., Bær. 5: pursuit,
industry, af lífi þínu ok s. munu mikil stór-tíðindi hljótask, Orkn. 140;
á-stundan, industry, painstaking.
stund-gi, noti me; hví gegnir er góðlr menn lifa stundgi (that good
men live no time) í þessum heimi. Greg. 67.
stund-liga, adv. with zeal, eagerly, Stj. 557: temporally, Vidal.
stund-ligr, adj. (-liga, adv.), temporal, worldly, opp. to eilifr (mostly
eccl.), Sks. 794, Blas. 44, Ems. i. 274, x. 371.
stundum, adv. [Dan. stundom] , sometimes; see stund I. 2.
stunga, u, f. [stinga], a stab, a wound from a pointed weapon; blúði
því er ór stungunum hafði runnit, Mar.
stunga-fóli, a, m. (= borufoli, q. v.), N. G. L. i. 383.
Sturla, u, f. (or perh. better Stúrla, later corrupt form Stulli, a, m.,
Skíoa R. 99); [this word is probubly not related to the verb sturla, but
is better explained as a diminutive noun (qs. stjuri-la) from stjorr (or
stjûrr), meaning a stirk, young bull, cp. mey-la; the ancient Gothic
abounded in such diminutive proper names] :-- a pr. name, Sturl., Landn.;
hence Sturlungar, the Sturlungs, a family famous in Icel. in the 12th
and 13th centuries. Sturlunga-saga, see List of Authors.
sturla, að, qs. sturla, [a derivative 'from stúra, q. v.] :-- to stir, de-
range, disturb, esp. of the mind; íllr andi sturlaði hann, Stj. 460 (of king
Saul), Barl. 160, 180, 186. 2. reflex., samvizkan mjög þar sturlast
við, Pass. 34. 6: part, sturlaðr, deranged; oil em ek sturluð af angri,
5tr. J2, freq. in mod. usage of religious madness.
sturlan, f. derangement of mind, gloom, despair; sturlan ok a-hyggja,
Fas. iii. 456, Pass. H. 4; hugar s., Stj. 461.
STUTTR, adj., compar. styttri, superl. stytztr; stuttara, Sks. 288;
stuttr is no doubt assimilated qs. stuntr: [A. S. and Engl. stunted,
stinted] :-- prop, slun'ed, scant; stutta brynju, Gkv. 2. 19, Fms. vi. 66;
s. kyrtill, vii. 63, Valla L. 208; ætla síyttri skyrtu þína enn kyrtil, Sks.
287; hár styttra en eyrna-blöð, Sks. 66 new Ed.; s. toppr, id.; stutt
skapt, Sturl. i. 64; þrjá tigi álna var yfir gjána þar sem stytzt var, Fas.
ii. 405: of time, stuttar samvistir, Bs. i. 629; fyrir stuttu, a sh or t while
ago, Fas. iii. 532; stuttr máls-háttr, Bs. ii. 6; hafði hann stuttar kvað-
ningar, Ems. iii. 95: scant, stutt hjáip, Barl. 58; svara stutt, to answer
shorily, Eg. 95, 175, Karl. 200, Stj. 578; svara stutt ok styggt, Ems.
vii. 65.
B. COMPDS: stutt-brækr (mod. stutt-buxur\ f. pl. s h or t breeks,
curt hose, reaching to the knees, Sturl. ii. 221. stutt-búinn, part,
c l a d i n a s h or t mantle, Mart. ill. stutt-feldr, m. short-cloak, a nick-
name, Ems. vii. 75. stutt-klæddr, part. = stuttbúinn, Sturl. ii. 281.
stutt-leikar, m. pl. abruptness; þau höfðu skilit í stuttleikum um
kveldit, parted abruptly, Eb. 46. stutt-leitr, adj. short-faced, þjal.
stutt-liga, adv. shortly, abruptly; mæla stuttliga til e-s, Korm. 229;
skilja s., Band. 13 new Ed.; for s. með þeim bræðrum, Sturl. ii. 98.
stutt-ligr, adj. brief, abrupt, Mkv. II. stutt-mæltr, part, sh or t-
spoken; s. ok fátalaðr, Hkr. ii. 275; hón var s. (harsh) við sveininn,
Ems. ix. 242. stutt-nefja, u, f. ' ihori-beak, ' prob. the little auk,
Eggert Itin. 355. stutt-orðr, adj. short-worded, Ems. vi. 250.
stúdera, að, [Lat.], t o s twdy, Sks. 6, Bs. i. 793, Karl. 129.
stúderan (mod. studering), f. studying, Stj. 8.
stúfa, u, f. a stump, N. G. L. i. 85 (the reference see under hnúfa);
the name of a poem (by the poet Stúfr), Ems. vi. 2. botan. the
scabius, scabiosa succisa, Eggert Itin.
stúf-hendr, adj. apocopate, of a metre, of which a specimen in Edda
(Ht.) 74.
STÚFR, m. (stúfi, a, m., N. G. L. i. 350); [cp. Engl. stump; Germ.
stumpf] :-- a stump, Nj. 97, Ísl. ii. 268, Ems. i. 178, Oik. 36; festar-s.,
Grág.; tungu-stufr, see festr, tunga. 2. a kind of;n e/r e (apoco-
pate), see Edda (Ht.) 49-51. II. of an ox (short-horn ?), Edda
(Gl.) III. a pr. name, Landn.
STÚKA, u, f. [mid. H. G. siuche = manicá] :-- a sleeve; næfra-
stúkan ú hendi hans annarri, Fas. ii. 281; bryn-stuka (q. v.), a sleeve of
mail. II. a wing of a building; hús ... þar vóru fjórar stúkur,
Ems. v. 287: esp. of a church, a wing, chapel, vestry, í musteris-vegginn
er stúka, Symb. 57; kemr bróðir í stukuna, Mar.; leiddi hann í eina
stnku norðr frá sönghús-dyrum, Ems. viii. 25; Nikulás-stúka, Vm. 118;
Jons-s., Bs. i. 430; stúku-dyrr, Sturl. iii. 90.
stúlka, u, f., staul-ka, [cp. stauli, staulpa; the - ka being a diminutive
inflexive] :-- a girl, lass; ung stiilka, Fær. 41; sá hann stúlku ganga
með vatns-fötur, Fb. i. 258; sjau vatn gamlar stúlkur, Fas. ii. 149;
ef þat er sveinn ... en ef þat er stnlka, 236; hversu lizk þér, bróðir,
á stúlkur þessar, Ísl. ii. 200; mey-s., Eb. i. 262: the word is very freq.
in mod. usage, and answers to ^ irl in Eng\., flicka in Swed., genla in
Norway.
stúmi, a, m. [Germ. stumm~] , dumb; ok þegir sem stúmi, Skald II. R.
5. 10; the root-word is else rare and obsolete. 2. the name of a
giant, Edda (Gl.)
STÚPA, a defect, obsolete strong verb, [Ivar Aasen stûpa, staup;
Swed. stttpa; Engl. s ioo p; mid. H. G. stieben] :-- to stoop; létu upp stjölu
stúpa, stungu í kjöl höfðum, Hkr. (Hornklofi): the word is thus a
air. \fy., and is now obsolete in Icel.
stúr, n. = stúra; þeir kenna Guði sultar-stúr, Bb. I. 7.
STÚRA, u, f. gloom, despair; Steingerðr hefir steypt mer í stúru, S.
(his lady love) h as steeped me in gloom, made me unhappy, Kormak;
ekki er mér (manni?) at stiiru gaman, a gloomy mind has no happiness,
Mkv. 22, cp. Hm. 94; en er hann heyrði þetía, þá drap honum í stúru,
he was stunned and downcast, Barl. 8. stúru-maðr, m. a care-worn
man, Valla L. 208.
stúra, stúri, stúrði (stúrat?), [Ulf. and-staurran = (iJ. lJpLna. vOai~\ :-- to
mope, fret; hann síúrði ok svaraði engu, D. N. i. 961.
stúta, að. to Mil, destroy, with dat., of dogs or the like (slang), cp.
láta höfði skemrâ: t o s t wn t, heldr mun fyrir hoggin stór þinn hrottinn
verða at stúta, Skíða R. 163; Starkað gamla stnta let, 171.
stútr, m. [Dan. stud; Swed. stilt; Engl. stot; akin to stuttr?], a bull,
D. N. i. 63, iv. 664, 782, Boldt 165, 167; uxa-stutr; this sense, however,
is not in use in Icel. II. metaph. the butt end of a horn (used
as a cup or vessel); Heimdoell gaf honum höggit þat, horns með stúti
sínum, Skíða R. 126. 2. a stumpy thing; drykkju-stutr, a kind of
c a n, Bs. i. 877; ferju-stutr, a stumpy ferry-boat, Fbr.: the necl; of a bottle
is called stutr, flösku-stútr :-- the spout of a kettle or can, Ingveldr tók
við katlinum, bit's í station og setti hann á borðið og túk að skenkja
kaffeð, Piltr og Stúlka 51.
STYÐJA, styð, pret. studdi; subj. styddi; imperat. styð, styddií;
part, stutt; [stoð; A. S. stitdu; Dan. stone] :-- to steady, prop: s. hendi.