This is page 601 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 13 Mar 2021. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

STYÐJA -- STÝRA. 601

fæti, to lean upon the hand or foot; þat er fall ef hann styðr niðr kné eðr hendi, Grág. ii. 8; sá studdi höndunum á bálkinn, Orkn. 112; annarri hendi styðr hann á herðar Jökli, Finnb.; styðja sik við, to lean upon; falla munda ek nú, ef eigi stydda ek mik við báða fætr, Fas. i. 22; Hrafn hnekði at stofni einum ok studdi þar á stúfinum, Ísl. ii. 268; hann studdi sik með hendinni ... þeir segja at þat var alls ekki at fótr styddisk við hönd, Edda 77: styðja e-n, to hold one up, support one; at eigi tæki menn til hans ok styddi hann er hann gékk út á skipit, Ó.H. 125. 2. metaph. to prop, back; allt skal ek styðja þar um, Nj. 41; hann skal styðja allar fylkingar, Fms. xi. 127; hamingja er yðr styðr, i. 104: as a law term, to back, second, fimm menn skolu s. vætti hans, Grág. i. 42, ii. 321; styðja svá orðin með sönnu efni, Edda (Ht.); s. eyrendi, ræðu e-s, Fms. vi. 44, passim. II. reflex. to lean oneself upon; at þú styðisk við konungs borð, to lean the hands on the king's table, Sks. 292; þeir stóðu ok studdusk við spjót sín, Fms. i. 280; þá styðsk þú á kné fyrir hánum, to lean upon one's knee, Sks. 363: metaph., styðjask við þeirra ráða-görð, Fms. viii. 28. 2. part. studdr, supported, backed; studdr ríki ok virðingu af keisara, Mar.

B. To hit with a pointed thing (Dan. stöde); Bragi styðr á hann reyr-sprotunum, touches him with the wand, Sturl. i. 2; er Gullveig geirum studdu, when they goaded G. with spears, Vsp.

styðja, u, f. = stoð, Stj. 210.

styfill, m. (mod. stígvél), [from Ital. estivale, stivale; Germ. stiefel] :-- boots, D.N. iv. 221.

stygð, f. a 'shunning,' aversion, anger; með s., Stj. 268; hafa s. við e-n, to shew dislike to, Fms. x. 98; görði hann þá stygð mikla við frændr Arinbjarnar ok vini, Eg. 538; hann mælti fátt, en af stygð (peevishly) þat er var, Eb. 270; stygðar strengr, Pass. 21. 12; and-stygð. stygðar-fullr, adj. froward, Mar.

STYGGJA and styggva, ð, prop. to make shy, make to run, which sense remains in the phrase, styggja sauðina (féð), to worry, start the sheep, the herd. 2. to frighten away, offend; þat sama sem fyrr gladdi oss kann nú vera at styggi oss, Fms. vi. 13; ek óttask meirr at s. veraldligt vald, H.E. i. 502; ek vil þik eigi styggva, Fms. i. 98; þú styggir Guð með svoddan sið, Pass. 34. 6. II. reflex. to become shy, start, of sheep, horses, herds; sauðarnir stygðusk. 2. to shun, abhor; styggjask manndráp, Sks. 674 B: to shun, shirk, svá hugsterkr, at hann styggisk enga ógn, Str. 3. with prepp.; styggjask við e-t, to be offended with, Ísl. ii. 387, Ld. 52, Hom. 97: to forsake, shun, allir munu þér við mik styggvask ... aldregi mun ek styggvask við þik, þóat allir styggvisk aðrir, 656 C. 4 (Matth. xxvi. 31); landsmenn stygðusk við þessu. Fs. 76 :-- s. í móti e-m, Bs. i. 867.

stygg-leikr, m. aversion, Sks. 485, Fb. i. 410: a hasty temper.

stygg-liga, adv. harshly, angrily; svara s., Eg. 40, Fms. vi. 158, 364, xi. 286; s. hafði farit með þeim, Sturl. ii. 98.

stygg-ligr, adj. = styggr; in and-styggiligr, loathsome.

stygg-lyndr, adj. hasty-tempered, peevish, Fms. ii. 98, vi. 250.

STYGGR,, adj. [Dan. styg = ugly], shy, wary (= skjarr), of deer, birds, animals, which are easily startled; hann vildi höndla hann (the horse), en hann var þá svá styggr, at Einarr komsk hvergi í nánd honum, Hrafn. 7; styggr sauðr, N.G.L. i. 36; ef menn eigu haglendi saman ok styggan sauð, 38; very freq. in mod. usage, in which skjarr (q.v.) is obsolete; hlaup-s., læ-s., flótt-s., fraud-shunning; dag-styggr, 'day-shy' shunning light, of a dwarf; Dag-styggr, a pr. name, Landn., Sturl. 2. peevish, of temper; hvern dag er at kveldi kom görðisk hann styggr, svá at fáir menn máttu orðum við hann koma, Eg. 1; konungr görðisk styggr ok fár til hans, Fms. i. 100; Þórðr varð s. við þetta, Ld. 42; ver eigi stygg, húsfreyja, Grett. 98, Fas. iii. 244: neut., svara, mæla styggt = styggliga, Nj. 142, Fms. vi. 118, vii. 65: skap-s.

stykki, n. [Germ. stäck; Dan. stykke], a piece, chop; skipta í tólf s., Stj. 384; smá s., 458; sníða í s., 309; hón leggr sitt s. (a piece of meat) fyrir hvern þeirra bræðra, Ísl. ii. 337; fiska-s., Skíða R. 40; eitt s. af disk konungs, Fms. v. 149; í öllum sínum stykkjum, in all its parts, Dipl. ii. 13: in a local name, Stykkis-hólmr, map of Icel.

styn-fullr, adj. sighing, groaning, Al. 153.

STYNJA, styn, pret. stundi; subj. styndi; part. stunit; [Dan. stönne; Germ. stöhnen] :-- to groan; grét ok stundi, Hkr. iii. 366; stynéndr, Hom. 54; Helgi tekr at stynja fast, Gísl. 47; stynja dvergar, Vsp. 53, passim.

stynr, m., pl. stynir, a groan, Hom. 57, Fb. i. 145; sjúkra manna s, Skálda 174; dauðans stynir, Stj. 50; s. ok sýting, 51; með miklum styn, Fms. v. 218; styn né hósta, Nj. 201; sárum styn, Fb. ii. 392.

styrfinn, adj., better stirfinn, q.v.

styrja, u, f. [Germ. stör; Norse styrja, makrél-styrja; Engl. sturgeon], a sturgeon, Edda (Gl.): a nickname, Fms. viii.

styrj-öld, f., gen. styrjaldar, spelt stjorjold, Bs. i. 581; [styrr and öld] :-- 'stir-age,' war, fray, tumult; vekja styrjöld, 623. 25; hefir þú þat skap er engi styrjöld fylgir, thou art no man of war, Landn. 260; með mikilli s. ok gný, Fms. x. 265; ópi ok s., i. 273; standa á s., Fas. iii. 155; fremja s., 623. 11; göra mikla styrjöld, Stj. 489; með harðfengi sinni ok s., Fb. ii. 71; orrosta þessi ok s., 298. styrjaldar-maðr, m. a warlike man, Ísl. ii. 361; vér fundum þenna styrjaldar-mann, this peace-disturber, 645. 97; hann hafði engi s. verit hér til, Sturl. iii. 7; styrjaldar-Magnús, Fms. vii.

styrking, f. a strengthening, refreshment, Stj. 493, Bs. ii. 161: confirmation, Dipl. ii. 14.

styrkja, ð, to make strong; skepta spjót, styrkja skjöldu, Fas. i. 505; minta styrkir kvið, Pr. 473, 474. 2. metaph. to strengthen, confirm; styðja ok styrkja, Fb. i. 93, Bs. i. 132; s. með handa-bandi, Dipl. iv. 7: to assist, s. e-n, Nj. 41, Fms. vi. 28; at hvárir styði ok styrki aðra, ii. 36. II. reflex. to be strengthened, get strength, Fms. ii. 230, viii. 26, xi. 291 (of a sick person), Sks. 717; styrkstú aumr, Orkn.

styrkjandi, part. a supporter, Blas. 42, Stj.

styrkjari, a, m. a strengthener, Stj.

styrk-leikr, m. strength, Bs. i. 39.

styrk-ligr, adj. strong-looking, Fms. ii. 81.

styrkna, að, to grow strong, Al. 23.

STYRKR, m. [A.S. stearc; Engl. stark; Dan. styrke], strength, bodily strength; hann drakk eigi meira enn hann mátti halda styrk sínum, Fms. i. 82; eljan ok styrkr, vii. 228; reipi öruggligt til styrkjar, a rope strong enough, Sks. 420 B. 2. force, of war; sögðu at bændr höfðu gört meira styrk móti honum, Fms. ix. 496; spurt höfum vér hversu mikinn styrk þú hefir, i. 103; konungar sendu sinn styrk, Róm. 264. 3. help, assistance; leggja styrk með e-m, Nj. 7; með styrk e-s, Fms. vi. 25; e-m er s. at e-u, Eg. 44; lét hann þar sitja til styrks við sik, Orkn.; lið-styrkr, fé-styrkr. 4. the main strength; konungr sat löngum í Þrándheimi, þar var mestr styrkr landsins, Fms. i. 32.

styrkr, adj. strong; see sterkr.

styrkt and styrkð, f. strength; styrkðina, Fms. x. 373; s. ok hófsemi, Hom. 97, Fb. ii. 37, 365: help, Orkn. 108; styrkðar-andi, Rb. 80; styrktar bréf, a writ of confirmation, Ann. 1371. styrktar-maðr, m. a helper, Dropl. 23, Fms. vii. 229.

STYRMA, d, [stormr; A.S. styrmian], to blow up for a gale; gékk um veðrit ok styrmði at þeim, Bs. i. 775, Grett. 113 new Ed.; þá tók veðrit at s. af land-suðri, id. 2. metaph. in the phrase, styrma yfir e-m, to storm, make much ado about a body or a person suddenly slain or wounded; styrmdu heima-menn yfir honum, Ld. 40, Sturl. ii. 38, Gísl. 142, Fær. 112, Orkn. 452; styrma at líki, Fbr. 40; þeir stöktu vatni strákinn á ok styrmdu yfir með ljósi, Skíða R. 189; see stumra (by a metathesis).

STYRR, m., gen. styrjar and styrs, [Engl. stir], a stir, tumult, brawl, disturbance; styrr varð í ranni, there arose a stir in the hall, Hðm. 24; úlitill styrr, no small stir, Edda (Ht.); stála styrr, hjálma styrr, randa styrr, 'steel-stir,' 'helm-stir,' 'shield-stir,' i.e. a battle, Lex. Poët. 2. a stir, battle, war; í styr, ór slíkum styr, Hallfred; gera harðan styr, í þeima hörðum styr, vekja styr, Ó.H. (in a verse); styrjar væni, Hornklofi; styrjar skyndir, deilir, kennir, valdi, = a warrior; styrjar-gjarn, martial; as also styr-fimr, styr-remdr, styr-bráðr, styr-viðr, styr-bendir, alert, mighty ... in battle, -- all epithets of a warrior; styr-vindr, 'war-wind', i.e. battle, Lex. Poët.; all these compds are solely poetical; styrjöld (q.v.) alone is used in prose, both old and mod. II. Styrr as a pr. name, gen. Styrs; and in compds, Styr-björn, Styr-laugr (mod. Stur-laugr), Styr-kárr, Landn.

STYTTA, t, [stuttr; Engl. stunt], to make short, shorten; hafi sá stökku er stytti, who scamped it, Gþl. 399; ok styttu svá strenginn, Fms. v. 289: freq. esp. in mod. usage, stytta sér stundir. 2. to gird up a frock, by tying a band round the waist; hann stytti upp um sik kuflinn, Grett. 91 new Ed.; s. upp kyrtil sinn, 656 C. 5; stytta sik upp, Fas. ii. 333, iii. 283; mod. simply stytta sig, esp. of women. II. reflex. styttask, to be shortened; vegrinn styttist, dagr styttist: metaph. to get angry, Vápn. 26. 2. part. styttr, shortened, Skálda 171.

stytta, u, f., in styttu-band, n. a band to hold up a woman's dress.

stytta, u, f. [Dan. stötte], a column, (mod.)

stytti, f. (styttni, Mork. 51), = stytting, Fms. ix. 329.

stytting, f. a shortening; dægra-s. 2. shortness, unfriendliness; skilja með styttingi, to part coldly, abruptly, Eb. 106, Fms. iii. 122, Vápn. 26; styttingar fóru í með þeim, their intercourse grew cold, Fms. ix. 329, v.l.

STÝFA, ð, [stúfr], to cut off, chop off, curtail, Jb. 274; af stýfa, Stj. 379; s. af tungunni, Hom. 115; s. höfuð af e-m, Al. 53; því berr hann stýfðan stert, a docked tail, Gsp. II. part. stýft, a metrical term, apocopated; stýfð vísu-orð, Edda (Ht.) 133. 2. a mark on a sheep's ear, made by cutting the top off (stýft hægra).

STÝRA, ð, [stjórn, stýra; Goth. stiurian; A.S. steôrjan; Engl. steer; Germ. steuern; Dan. styre] :-- to steer, with dat., Hbl. 7; s með bryggjum ok árum, Fms. xi. 193; stýra skipi, N.G.L. i. 98; stýr þú hingat eikjunni, Hbl.; en Loki stýrir, Vsp. 51, passim; stýra á e-n, to steer upon another; stýrðu ekki á mik, Steingerðr, Kormak: metaph. phrases, s. til váða, to steer into straits, take a dangerous course, Fms. vii. 145; mér þótti þú stýra oss til ens mesta váða, Ó.H. 136; eigi hefir tekizk misræða við, en var þó til stýrt, i.e. attempted, but failed, Grág. ii. 61; stýra undan, to escape. Post. 645. 88; hversu sem ek fæ undan stýrt, Fms. xi. 193,