This is page 489 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 13 Mar 2021. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

REGINDJUP -- REIÐGATA. 489

50, 54; blíð regin, Gm. 6, 37, 41, Ls, 32; holl regin, 4; þá er regin deyja, Vþm. 47; urðu heldr hamljó: regin, Haustl. 10; ráð öll ok regin, Hkm. 18; Hrímfaxi heitir er hverja dregr nótt of nýt regin, Vþm. 13, 14 :-- regin is a pantheistic word, including the world, in such phrases as, unz rjúfask regin, 40; þá er rjúfask regin, 52, Gm. 4, Ls. 41; þá er í ráði at regn (i.e. regin, acc.) um þrjóti, then is the end of the world nigh, Hdl. 41; cp. ragna rök, the world-doom, answering to Saxon muspilli; as also ragna-rökr, for the explanation of which word see rök and rökr: ginn-regin, q.v.; upp-reginn, the heavenly powers, Haustl.; þrym-regin, q.v.; ragna sjöt, the seat of the gods = the heavens, Vsp. 33: in prose only in the phrase, enda mælir rán ok regin (acc.) við oss á sogurt ofan, he speaks to us rán and regin, i.e. he scolds and curses, Ölk. 36; hann var Baldr með Ásum, er öll regin grétu, Fas. i. 473, in a paraphrase from a lost poem. II. in pr. names, Reginn, a mythical name, Edda, Völs. S: esp. in compds, Regin-leif, a fem. name, Landn., but mostly contr. Ragn- or Rögn-: of women, Ragna, Ragn-heiðr, Ragn-hildr; of men, Ragnarr, Rögn-valdr, Landn.; cp. old Germ. and Saxon names beginning with Ragin-, mod. Rain-, Rayn-, Ran-, as Reginald, Reynolds. In COMPDS, [cp. Hel. regini-blind, regin-scatho, regin-thiof], mighty, great: regin-djúp, n. the deep sea. regin-djúpr, adj. mighty deep, Vísna bók 1612. regin-dómr, m. pl. the mighty doom, the last judgment, Vsp. 64; rúnar ok regindóma, mighty spells, Hm. 112 (but not in Cod. Reg.) regin-fjall, n. a wild fell, mountain wilderness, Gsp., and in mod. usage. regin-gaddi, a, m. = reginnagli, Edda ii. 494. regin-grjót, n. the holy stones, altars (hörgr), Gs. 19 regin-haf, n. the main, freq. in mod. usage. regin-hylr, m. = regindjúp, Stef. Ól. regin-kungr, adj. = Gr. GREEK, epithet of a king, Hðm. 26. regin-kunnr, adj. world-known, Hm. 112. regin-nagli, a, m. a sacred peg in the ancient high-seats was called so, Eb. 10 new Ed. regin-spönn, f. a kind of axe, Edda (Gl.) regin-þing, n. the great council, Hkv. 1. 50.

regla, u, f. [Lat.], a rule, Sks. 641, Mar.; Eddu regla, Lil. 97, Gd. 2, and mod. passim: a convent, convent life, Sks. 694, Fms. viii. 245, 276, Ó.H. 195, Bs. passim. 2. a bolt, Germ. riegel, Stj. 363: a ruler, rule. COMPDS: reglu-bók, f. a book of rules, Vm. 66. reglu-bróðir, m., -systir, f. = frater, soror regularis, Dipl, i. 11, Bs. i. 840, H.E. i. 508. reglu-hald, -líf, -lifnaðr, m. convent-life, discipline, Bs. i. 96, K.Á. 105, Fms. v. 37, Laur. S. reglu-ligr, adj. (-liga, adv.), according to rule, H.E. i. 492: belonging to convent life, regularis, Mar. reglu-maðr, m. an inmate of a convent, H.E. i. 497: mod. a person of regular habits, hann er mesti r. reglu-staðr, m. a monastery, Landn. 265. reglu-stika, u, f. a 'rule-stick,' rule, ruler.

REGN, n. [Ulf. rign = GREEK, and all Teut. languages], rain, Nj. 15, Eg. 528, Fms. vi. 136, x. 13, Fas. ii. 37, Gullþ 8, and passim: in poetry, málm-regn, stál-regn, rógskýja-regn, the weapon-rain, i.e. battle; dal-regn, the rain of the bow, i.e. arrows; regn augna, the rain of the eyes, i.e. tears, Edda ii. 500; brá-regn, id.; benja regn, wound-rain, i.e. blood: regn-býr, regn-höll, regn-salr, m. the rain-hall, i.e. the sky. Lex. Poët. COMPDS: regn-bogi, a, m. the rainbow, Edda 8, Rb. 336, Fms. v. 342, Blas. 49, Stj. 62, Ver. 70. regn-él, n. a rain-shower, Sks. 52 new Ed. regn-glæra, u, f. a glittering of rain, Sks. 227. v.l. regn-ligr, adj. rainy, Sks. 606: boding rain, Fb. i. 521. regn-samr, adj. rainy, Eb. 150, Rb. 572. regn-skúr, f. a rain-shower, Sks. 227. regn-vatn, n. rain-water, Róm. 306.

regna, d, the usual as well as mod. form is rigna, Stj. :-- to rain, MS. 619. 5, Fms. x. 323, Stj. 30.

regna, d, [regin], to swear, Kristni S. (in a verse).

regula, u, f. = regla.

REIÐ, f. [ríða; Scot. raid; Engl. ride], the riding a horse, Grág. i. 382, 432; þeir vóru beztir hestar at reið, Nj. 81; fá þeim hesta til reiðar, Ld. 82, Fms. vi. 210; hafa einn, tvá ... hesta til reiðar, to have one, tivo ... horses for riding; tóku þeir nú á reið mikilli, Sturl. iii. 185 :-- with the notion of travelling, hann var einn í reið, he was alone, Fs. 126; var þá ok sén reið þeirra, they were seen, 26 (eptir-reið, manna-reið), and passim. 2. a body of riders, a host; háfar reiðar sá ek með himnum fara, Sól. 74, and Bugge's suggestion on Hkv. 1 15 (hávar reiðar?). 3. a raid; Sveinstaða-reið, Sauðafells-reið, Safn, Bs. ii. II. a vehicle, carriage, with an old dat. reiðu; reið þá er hann ekr, en hafrarnir draga reiðna, Edda 14; en er hón ferr, ekr hón köttum tveim ok sitr í reið, 26; henni var ekit í reið einni, Fb. i. 355; sitr Þórr í reiða, Kormak, Helr. 5: poét., rýnis reið, the mind's vehicle, i.e. the breast, Stor.; brim-reið, haf-reið, lög-reið, a sea-wain, i.e. a ship; ná-reið = the gallows, Lex. Poët.: lauka-reið, hlað-reið, men-reið, þorn-reið, poët, appellations of women, Lex. Poët.; reiðar stjóri, poët. a king, Ýt. 27. III. plur. reiðar; but reiðir, Stj. 449: a clap of thunder, metaph. from the notion of Thor driving through the air, cp. Swed. åska, qs. ás-ekja; ef reið lýstr fé, N.G.L. i. 342, Gþl. 492; er reiðar ganga með mestri ógn, Konr. 35; reiðir ok regn, Stj. 449, reiðar stórar ok eldingar, Mar.; þar fylgðu reiðar ok eldingar, Fas. i. 372; því næst flugu eldingar ok reiðar, Js. (1824) 41; ok tók reiði(n) sundr í smár flísir, Fb. iii. 175. COMPDS: reiðar-duna, u, f. a clap of thunder, Fb. iii. 175. reiðar-slag, n. = reiðarduna. reiðar-týr, m. = reiðitýr, Edda 49. reiðar-þruma, u, f id., Fms. i. 10, xi. 136, Rb. 318, Sks. 94, Stj. 274.

reið, n. pl. = reiði, harness, Fas. i. 186 (in a verse).

REIÐA, d, a causal to riða -- to make to ride, carry; hverr reiddi yðr yfir Markar-fljót? Nj. 142; Þórðr reiddi hann at baki sér, Eg. 188; eigi skal þá reiða yfir vötn eða ferja, K.Þ.K. 82; r. andvirki, hey, to carry hay, 102; r. heim ok bera inn hey, K.Á. 176; reiða á völl, to cart dung on a field; reiða e-t um öxl, to carry on one's shoulders, Pr. 414, Finnb. 306. II. to make to rock, shake; reiðit hana af baki svá at hón falli í lækinn ofan, Ísl. ii. 339; Björn reiddi sik til falls í strenginum, Fms. i. 181; brott reknir ok af reiddir samkundu, Stj. 53; þú mun hans ok af reiða þínum hálsi, 168; þeir reiddu (pushed) hann aptr ok fram eptir vellinum, Lv. 8l. 2. to toss, of wind and waves; en skip þat reiddi vindr til Róma-borgar, Pr. 442; bátinn undir honum reiddi vindr ok straumr norðr með landi, Fms. i. 294; flóð reiddi skipið, Leiðarv. 16 :-- impers. to ride, be tossed about; örkina reiddi um haf innan, Ver. 8; reiddi þá ymsa vega, Fas. i. 383; ok lætr hann reiðask þangat sem fáir menn vóru milli, Sturl. i. 31; lögðu þeir í rétt ok létu reiða fyrir nokkurar nætr, they rode before the wind, Eg. 372; tók þá at reiða saman skipin, the ships began to drift, Nj. 273; þeir létu reiða yfir um sumarit, they roamed about, Fbr. 21; sem hann reiðir í bylgjum þessarar áhyggju, Mar.; í slíkum hvirfil-vindum reiddi þann blezaðan biskup, Bs. ii. 5, 48, Fb. iii. 409 :-- the impers. phrase, e-u reiðir vel, ílla af, to end well, ill; vóru þá margir hræddir um hversu af mundi reiða, Fms. vii. 156; kann þá enn vera at vel reiði af, vi. 10. 3. to carry about; kann vera at þeir menn reiði orð mín úvitrlig fyrir alþýðu, Fms. vi. 208: ef maðr reiðir auknefni til háðungar honum, Grág ii. 146; þeim er reiðir þann verka ok nemr, 148; hann kallask lostið hafa Ref tvau högg ok reiðir þetta víða, Krók. 4. to brandish; hann greip öxina ok reiddi upp, Eg. 717, Fms. i. 180; Þjóstólfr gékk með öxi reidda, Nj. 25, Fms. i. 181; greip hann til hamarsins ok bregðr á lopt, en er hann skal fram reiða, Edda 34; ef maðr reiðir fram þann vígvöl, er ..., Grág. ii. 7, passim. 5. to weigh in a balance; reiða silfr, Ld. 30; síðan vóru teknar skálir ok met, var þá reitt í sundr fétt, ok skipt ölln með vágum, Fms. vi. 183; nú reiðir hann rangar vættir eða mælir rangar álnar, Grág. i. 499. 6. to pay, discharge; reiða kaup, to pay wages, Grág. i. 153; r. fé af hendi, 199; r. verð fyrir e-t, Fms. x. 227; skal hann reiða sína aura fyrir landit, Grág. ii. 239; Ásgrímr setti spjóts-odd fyrir brjóst jarli, ok bað hann reiða föður-gjöld, Landn. 216; ef hann reiðir eigi biskupi reiðu eða prest-reiðu, N.G.L. i. 13.

reiða, u, f. implements, an outfit; kveðja matar ok allrar reiðu er hann skal hafa á þingi, Grág. i. 133, ii. 54, 55; hafi hann þá reiðu með sér, er barn megi skúa, K.Þ.K. 6; Eyjarskeggjar fengu skipverjum þá reiðu sem þeir þurftu at hafa til brautferðar, Post. 656 C. 23; var svá hörð reiðan þeirra, at ekki var at eta nema börkr af viði ok safi. Fms. viii. 32; vistin ok reiðan, 440, v.l; skip-r., berserkja-r., Hornklofi: allit., róð ok reiðu, rudder and rigging, of a ship; hence, rá ok reiði, Fms. ix. 36. 2. attendance, service; vist ok öll reiða, Edda 69; vinna e-m reiðu, to serve, attend, Blas. 54; hón reis upp ór rekkju ok vann at nekkverju til reiðu sér, Bs. i. 353; hann lá þrjár nætr í sárum, ok fékk alla reiðu (= þjónustu), ok andaðisk, Sturl. i. 140. 3. wages; þá hefir prestr fyrir-farit reiðu sinni þá tólf mánaðr, N.G.L. i. 135; krefja reiðu biskups, 7, 13 (prest-reiða). 4. the phrase, til reiðu, ready on hand; konungr lét þat þegar til reiðu, the king gave it (paid it, had it ready) at once, Fms. i. 98, Stj. 131; þeir sögðu at þat var allt til reiðu með þeim sem hón þurfti at hafa. Fms. x. 103. 5. affairs; sú (kona) er hann hefir engar reiður við áttar, Grág. i. 332. 6. the phrase, henda reiður á e-u, to notice, heed; jarl spurði hvert hann færi þaðan, þeir kváðusk eigi reiður hafa á hent, Nj. 133, Fms. iii. 530; það er ekki að henda reiður á því, 'tis untrustworthy, mere gossip. COMPDS: reiðu-búinn, part. [Dan. redebon], ready, ready-made, prepared, Karl. 229, Nj. 220, Th. 17, Bs. ii. 15, Mar. reiðu-gipt, f. payment, D.N. reiðu-liga, adv. readily; lúka reiðiliga, to pay promptly, Dipl. iii. 11. reiðu-ligr, mod. reiði-ligr, adj. honest, safe, of a payer. reiðu-maðr, m. the steward on board a ship, N.G.L. i. 335; the master of a feast, Hom. (St.) John ii. 5. reiðu-penningar, m. pl. ready money, N.G.L. ii, D.N. passim. reiðu-stóll, m. a 'ready-chair,' easy-chair(?), Fms. v. 234, 332, Ísl. ii. 418, Bs. i. 506.

reiðask, d, qs. vreiðask, [Dan.-Swed. wredes], to be wrath, angry, absol. or with dat.; reiðask e-u or e-m, þá reiddisk Höskuldr, ok var fátt um með þeim bræðrum nökkura hríð, Nj. 2; reiddisk Gunnarr þó fyrir yðra hönd, ok þykkir hann skapgóðr, 68, Ó.H. 167: r. við e-t, Eg. 51, Grág. ii. 146, 147; ef maðr er við þat reiðandi, Sks. 625: r. e-u, Fms. i. 59; konungr reiddisk orðum hennar, vi. 4; r. e-m, fyrir þat reiddusk heiðingar Friðreki biskupi, 268; at eigi reiðisk þú oss, 623. 33.

reið-fara, -fari, adj.; in the phrase, verða vel r., to have a good voyage on the sea, Bs. i. 160, 411, Ld. 8, 18, 160, Eb. 32, 114, Gullþ. 5, Fms. vi. 201, 298, Fb. i. 526, ii. 142, passim.

reið-gata, u, f. a riding-way, bridle-path, Eg. 742, Sturl. i. 66, Vm. 156, Dipl. iii. 10, D.I. i. 577.