This is page 496 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project.

Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.)
Click here to volunteer to correct a page of this dictionary.
Click here to search the dictionary.

This page was generated on 13 Mar 2021. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers.

The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

REYKFASTR -- RIÐ.

passim, Dipl. iii. 4; reykelsis-brenna, -fórn, -ilmr, -offran, Stj., Eluc.; reykelsis-buðkr, -kcr, -kista, -stokkr, Vm. 110, 152, Stj. 565, Str. 80, MS. 623. 55, Pm. 25, 62, Jm. 35, passim, reykelsi-ligr, adj. belonging to incense, Stj. 74.

reyk-fastr, adj. full of smoke, Fbr. 168.

reyk-háfr, m. a chimney-pot, Ísl. ii. 91. passim in mod. usage.

reykja, t, to smoke (trans.), Str. 80, N.G.L. i. 11; r. fisk, kjöt, etc.

reyk-lauss, adj. smokeless, Fbr. 170.

reyk-mælir, m. a measure (of malt), a tax to be paid from every 'reek' house, every hearth, N.G.L. i. 257.

REYKR, m., gen. reykjar. dat. reyki, Sks. 211 B, but usually reyk; with the article reykinum, Eb. 218, Nj 58, 202, mod. reyknum; pl. reykir, reykja, reykjum: [A.S. reôc; Engl. reek; Scot. reek or reik; Germ. rauch; Dan. rög; Swed. rök] :-- reek, smoke, steam; svartr af reyk, Eg. 183; hann gengr með reykinum, Nj. 58: síðan hljóp hann með reykinum, 202; hélt þá reykinum upp í skarðit, Eb. 218; hvert hús er reyk (dat.) reykir, N.G.L. i. 11; þeir sásk til víða, ef þeir sæi reyki eðr nokkur líkendi til þess at landit væri byggt, ok sá þeir þat ekki, Landn. 26; hverfr því likt sem reyk legði, Mar.; hingat leggr allan reykinn, Nj. 202; hverfa sem r. fyrir vindi, Mar.; nú leggr sundr reyki vára ef sinn veg fara hvárir, Fms. vi. 244; hvárt sem mér angrar reykr eða bruni, Nj. 201; kómusk þeir með reyk í brott, Fs. 84; var fullt húsit af reyk, 44: metaph. phrase, vaða reyk, to 'wade in reek' to be all in the wrong; hann lagði halann á bak sér ok setti í burtu, svá at hvárki sá af honum veðr né reyk, Fb. i. 565 :-- reykjar-daunn, reykjar-þefr, a smell of smoke, Fms. ii. 98, Fær. 41, Rb. 240; reykjar-bragð, a taste of smoke; reykjar-svæla, a thick cloud of smoke; reykjar-gufa, vaporous smoke, passim. II. in Icel. local names, Reykir, as well as the compounds with Reykjar- and Reykja-, are freq., marking places with hot springs, the sing. Reykjar- being used when there is but one spring, and the plur. Reykja- when there are more than one, thus, Reykja-á, Reykja-dalr, Reykja-holt (mod. Reyk-holt), Reykja-laug, Reykja-nes, Reykja-hlíð, Reykja-hólar (mod. Reyk-hólar), Reykja-vellir; but Reykjar-fjörðr (twice in western Icel.), Reykjar-dalr, Reykjar-hóll, Reykjar-strönd, Landn.; and lastly, Reykjar-vík, thus Landn. 37, Jb. 4 (Ra/kiarvic), UNCERTAIN Harð. S. ch. 10, for the spring (in Laugarnes) is but one; mod., but less correct, Reykja-vík. Local names beginning with Reyk- are peculiar to Icel., and are not met with in any other Scandin. country; the pillars of transparent steam, as seen afar off, must have struck the mind of the first settlers, who gave the names to the localities. Reyk-dælir, Reyk-nesingar, Reyk-hyltingar, etc., men from R, Landn., Sturl.

reyk-svæla, u, f. thick smoke, Hkr., Fb 255 (in a verse).

reyk-vellir, m., poët. 'reek-pourer' = fire, Lex; Poët.

reyma, ð, = rýma, D.N. ii. 123.

REYNA, d, [raun; Norse röyna; for the etymology see rún] :-- to try; hann lét Gunnar reyna ýmsar íþróttir við sína menn, Nj. 46: segir sik vera búinn at þeir reyni þat, Fms. i. 59; menn eru við beygarð þinn, ok reyna desjarnar, Boll. 348; ef þat þarf at reyna inn skipti vár sona Eireks, Eg. 524 :-- with the notion of 'trial,' danger, spurði hvar hann hefði þess verit at hann hefði mest reynt sik, Eg. 687; ef vit skulum reyna með okkr, 715 :-- to experience, Hm. 95, 101; sannyndum ok einurð, er hann mun reyna at mér, Eg. 63; þykkir mér undarligt ef konungr ætlar mik nú annan mann en þá reyndi hann mik, 65: the saying, sá veit görst er reynir. 2. to examine; reynit (r/nit) UNCERTAIN ef ér elskið Guð sannliga, Greg. 18: to explore, fjöld ek reynda regin, Vþm.: as a law term, to challenge, síðan skolu þeir reyna dóminn, Grág. i. 165; reyna sekð í dómi, 488. 3. reyna eptir, to search, pry, enquire into; hann hét þó at fara sjálfr ok reyna eptir honum, Nj. 131, v.l.: esp of a person endowed with second sight or power of working charms, Þorkell spakr bjó í Njarðvík, hann reyndi eptir mörgum hlutum, Dropl. 34; engan bíðr minn líka í fræði ok framsýni, at reyna eptir því sem stolit er, Stj. 218 :-- reyna til, id.; Bróðir reyndi til með forneskju hversu ganga mundi orrostan, Nj. 273 (eptir-reyning). II reflex. to be proved or shewn, turn out by experience; þat mun síðar reynask, Nj. 18; e-m reynisk e-t, it proves; ef mér reynisk Þórólfr jamnvel mannadr, Eg. 28; þá skal svá fara um arfekjur sem þat reynisk, according to the evidence, Grág. i. 219; ok er þegar rétt at stefna um, er reynisk för úmaga, 258; hann deildi við Karla um oxa, ok reyndisk svá, at Karli átti, Landn. 165; hann bar fé undir höfðingja sem síðan reyndisk. Fms. x. 397 :-- part. reyndr, nú em ek at nokkuru reyndr, put on my trial, Nj. 46: tried, afflicted: experienced.

reynd, f. experience; úlíkir sýnum, en miklu úlíkari reyndum, Edda 12: gen. reyndar, indeed, in fact, really, mjöðdrekku, en hón var reyndar full af silfri, Eg. 240, Fms. i. 59, ii. 77, vi. 189, Valla L. 207, Hkr. i. 246.

reynir, m. a trier, examiner, Edda 68, Lex. Poët.

reynir, m. [Dan. rönne], the rowan-tree (Lat. ornus), Edda passim. In a few Icel. local names, Reynir, Reyni-kelda, Reyni-nes, Reyni-staðr, Reyni-vellir, Landn., Map of Icel.; these names mark places with small rowan-groves at the time of the Settlement, -- the only sort of tree, except the dwarf birch, which was found in Icel. COMPDS: reyni-lundr, runnr, m. a rowan-grove, Edda 60, Sturl. i. 5, 6, Grett (in a verse). reyni-viðr, m. rowan-wood, Sturl. i. 6. reyni-vöndr, m. a rowan-wand, Sturl. i. 6. The rowan was a holy tree consecrated to Thor, see the tale in Edda of the rowan as the help of Thor (Þors-björg); for mod. legends of the rowan see Ísl. Þjóðs. i. 641 sqq.

reynsla, u, f. experience, Vídal., freq. in mod. usage; reyaslan er ólygnust. a saying.

reypta, t, = repta, Sturl. i. 22 (in a verse) :-- to belch, Sks. 229, v.].

REYRA, ð, [perh. from reyrr, a reed], to wind round; strengi reyrða með járni, ropes payed or bound with iron wire, Róm. 362; hann lét göra strengi ok reyrði járni, Fb. ii. 23; örin var reyrð gulli, Fms. xi. 65: þær (the arrows) vóru gulli reyrðar, Fas. ii. 511. II. to tie, fasten; hann var reyrðr sterkliga við einn ás, Fas. iii. 270; hafði hann reyrt sik við steininn með kaðli, 486; reipum reyrðr, Pass., and passim in mod. usage.

REYRA, ð, [reyrr = a cairn], to put in a cairn, hence to bury by piling stones over a dead body; þat skal á forve færa ok reyra þar er hvárki gengr yfir menn né fénaðr, N.G.L. i. 539; þeir drógu brott líkama hanns ok reyrðu í hreysi nokkuru, Fms. vii. 227; lík Þorbjarnar ok ... vóru flutt til kirkju, en öll önnur lík vóru þar reyrð sem þeir féllu, ix. 274: þung-rørðr, heavy, weighed down, Ó.H. 195.

reyra, ð, [Engl. roar], to rattle; reyrir í barka, Sturl. i. 21 (in a verse).

reyr-bönd, n. pl. the wire by which the arrow-head was bound to the shaft, Fms. ii. 320, vi. 323, ix. 528.

reyr-gresi, n. reed-grass, straw.

reyr-leggr, m. a reed-stalk.

REYRR, m., gen. reyrar, and later reyrs, dat. reyri, Hm. 95; [Ulf. raus = GREEK; O.H.G. rôr; Germ. rohr; Swed.-Dan. rör] :-- the common reed, Lat. arundo, Edda (Gl.); er ek í reyri sat, Hm. l.c.; hólmi reyri vaxinn, ... felit ér yðr þer í reyrinum, Fms. i. 71: used for thatching, þakt reyr eðr hálmi, vi. 153; en roknu reyr, the reeky reeds, Orkn. (in a verse): poët., reyrar-leggr, a reed-stalk, a cane(?), Edda (in a verse); hólm-reyrr, 'holm-reed' = a snake, id.; öl-reyrr, 'ale-reed' = a drinking-horn(?), Bjarn. 24 (in a verse); dal-reyrr, the 'dale-reed' = a snake, Ísl. ii. 353 (in a verse); or better dal-reyðr, 'dale-trout.'

REYRR, m. [Swed. rör; cp. also hreysi and hrörr, for an h seems to belong to the word, which has been lost in the Swed.] :-- a heap of stones, a cairn (= dys); in the old Swed. law rör is a set of mark-stones, þar ær rör sum fæm stenær æru, Schlyter, see the remarks s.v. lyritr; and in the allit. phrase, eða rör; it remains in the poët. reyr-þvengr, rör-thong = a snake, Edda (in a verse); as also in Swed. and Norse local names, Yngva-reyr, the cairn of Y., Ýt. 6; Tryggva-reyrr, the cairn of Tryggvi, Fms. i. 60. &FINGER; The comparison with hrörligr, hrör, hrörna, hreysi (q.v.) seems conclusive that an initial h has been dropped, and that the second r stands for s.

reyr-skógr, m. a rush-bed, Stj. 226.

reyr-sproti, a, m. a 'reed-staff', cane, Fas. ii. 239, Fb. ii. 72, Fms. vi. 181, Stj. 641.

reyr-stafr, m. = reyrvöndr, Pass. 24. 8.

reyr-teinn, m. a 'reed-twig,' cane, Fas. i. 209, Hkr. i. 79.

reyr-vaxinn, part. grown with reeds, Al. 170.

reyr-vöndr, m. a 'reed-wand,' Karl. 224.

reyr-þakinn, part. thatched with reed, Fb. iii. 299.

REYSTA, t, [raust], to lift the voice, Eluc. 74, MS. 656 A. ii. 11, 677. 1; þar reystir hljómr Guðs engla, Post. 645. 73; þar eru settir englar at reysta til skemtunar, Pr. 407 :-- reflex. reystisk, MS. 655 xii. 2, l.c.

REYTA, t, [Ulf. raupjan = GREEK; cp. Germ. rupfen] :-- to pluck, pick; reyta gras, Nj. 119; þeir reyttu á sik mosa, 267; sumir reyttu ok rifu af honum þá vánda leppa, Fms. ii. 161, Stj. 71; r. ok rupla, 163; þá hnykktu þær af sér faldinum ok reyttu sik, Orkn. 182; þeir hrífa upp í höfuð sér ok reyta sik, Fb. ii. 25; leysir hón hár sitt ok reytir sik sárliga, Mar.

reyti-söl, n. pl. picked seaweed; allar fjöru-nytjar fyrir útan reytisöl, Vm. 87.

ribbaldi, a, m. [through Engl. ribald, from Ital. ribaldo; Fr. ribauld] :-- a 'ribald,' savage, Fas. i. 3, Þiðr. 273, Stj. 65, Bs. ii. 134, Fb. i. 358: as a nickname, Fms. viii. ribbalda-skapr, -dómr, m. ribaldry.

ribbungr, m. = ribbaldi, Fms. viii. 105: the name of a party of rebels in Norway, viii, ix. Ribbunga-öld, f. the age of the Ribbungs, Fms. ix.

RIÐ, n., qs. vrid(?), [ríða = to writhe], a winding staircase, steps, a staircase leading to the upper part, esp. outside the walls; hann lét göra kirkju í stöplinum ok rið upp at ganga, Bs. i. 132; salernit stóð á stöfum, en rið upp at ganga til dyranna, Ó.H. 72, Grett. 98, 99, Stj. 383; Ásbjörn hljóp upp í riðit ok svá í stöpulinn, Fms. viii. 247 :-- a bridge between two buildings, as it seems, höilina miklu ok Postula-kirkju ok riðit í milli, vii. 122; þá felldu þeir ofan riðit milli kastala biskups ok kirkjunnar, ix. 523, v.l.: see lopt-rið.

B. [riða = to swing], sway, swing; ok verðr svá mikit rið at, and if it comes to such a pitch, Ísl. ii. 391; Hermundr hafði sama riðit, ok hjó á hálsinn, Sturl. ii. 139. 2. weight, importance; munu stærri rið í vera, Grett. 20 new Ed.; cp. at-riði. riða-mikill, adj. heavy, ponderous.